Clinton'ın halefi kim olacak?

Bir süre önce mide virüsü nedeniyle evinde bayılan ve hâlâ tedavi altında olan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Başkan Obama'nın ikinci döneminde bakanlığa devam etmeyeceğini açıklamıştı.

Clinton’un yerini almaya en güçlü adayın ABD’nin BM Temsilcisi Susan Rice olduğu söylenmekteydi. Ancak Rice, Libya’daki Amerikan Büyükelçiliğine yapılan saldırı ile ilgili açıklamaları nedeniyle büyük tepki çekmişti. Cumhuriyetçilerin Senato’da onay veremeyeceğini anlayan Rice adaylıktan çekilmişti.

Tüm bu tartışmalardan geriye tek bir güçlü isim kaldı. O da Massachusetts Senatörü John Kerry. 1984 yılından bu yana Senato’da görev yapan 69 yaşındaki politikacı, yaklaşık 3 yıldır da Dış İlişkiler Komisyonu başkanlığını yürütüyor. Vietnam’da savaşmış olan ve kendini ABD ile Vietnam arasındaki siyasi ilişkilerin düzelmesine adayan Kerry, 1987-1988 yıllarında İran-Kontra skandalının ortaya çıkmasında büyük rol oynamıştı.

Ortak özellikleri çok

Washington’daki Brookings Enstitüsü’nün dış politika uzmanı Michael O’Hanlon, Kerry’nin Dışişleri Bakanlığı için en iyi aday olduğunu söylüyor.  O’Hanlon, "John Kerry, Hillay Clinton’un politikasını, eksiksiz devam ettirebilecek en iyi politikacı. Her ikisi de siyasi ve diplomatik sahnede nasıl hareket edileceğini iyi biliyor. İki politikacı da pragmatik ve vicdanlı, sıkı çalışıyor ve diplomatik alanda nasıl boy gösterip saygınlık uyandıracaklarını iyi biliyorlar“ şeklinde konuşuyor.

Michael O’Hanlon’a göre Clinton ve Kerry‘nin bir başka ortak özelliği de her ikisinin de eski başkan adayları olarak ABD Başkanı ile aynı göz hizasında bulunuyor olması.

Siyaset bilimci O’Hanlon, uzun yıllardır senatörlük yapan Kerry’nin iyi ilişkileri sayesinde Kongre’den istediği Dışişleri Bakanlığı bütçesini çıkarmasının da kolay olacağını belirtiyor. O’Hanlon, Kerry’nin Senato’da çoğunluğun oyunu alıp Dışişleri Bakanı olmasında sıkıntı doğmayacağını tahmin ediyor. O’Hanlon "Çünkü hepimiz John Kerry’nin kim olduğunu iyi biliyoruz“ diye konuşuyor.

Cumhuriyetçiler'den destek sinyali

Dış politika uzmanına göre tüm ABD halkı, 2004 yılı başkanlık seçimlerinde, Demokrat Parti’nin başkan adayı olan Kerry’yi yakından tanımıştı. O’Hanlon "Cumhuriyetçiler o zaman Kerry’yi iç organlarına kadar testten geçirmişti“ diyor.

Vietnam Savaşında görev yapıp Amerikan Deniz Kuvvetleri’nden eski muhariplik madalyası bulunan Kerry’nin, daha sonraki savaş karşıtı söylemleri, o dönemki silah arkadaşlarına ihanet olarak algılanıp öfke uyandırmıştı. Ancak bu unsurun Kerry’nin atanmasını engellemesi beklenmiyor. Zira Cumhuriyetçiler çoktan John Kerry’nin adaylığını destekleyeceklerinin sinyallerini verdiler.

Cumhuriyetçilerin eski başkan adaylarından Senatör John McCain, birlikte yaptıkları bir basın toplantısında Kerry’den, şaka ile karışık da olsa 'Sayın Bakan‘ diye söz etti bile. Özellikle Afganistan ve Pakistan meselelerinde Başkan Obama için bir misyoner gibi çalışan Kerry de bu görevi üstlenmekten onur duyacağını kaydetti.

Kerry’nin tek dezavantajı

Kerry, Clinton’dan bakanlık görevini devralırsa ABD dış politikasında yeni bir ajanda oluşturması beklenmiyor. Zira Ortadoğu’daki çatışmalar, İran’ın nükleer programı, Rusya ve Asya gibi ABD’nin öncelikli dış politika konularını Kerry’nin değiştirmesi beklenmiyor.

O’Hanlon, Obama’dan gerekli sinyaller geldiği takdirde Kerry’nin İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile olan iyi ilişkilerinin Ortadoğu barış sürecine yararı olabileceğini söylüyor. Ayrıca Kerry’nin Vietnam ile ilişkilerin geliştirilmesi için verdiği başarılı mücadelenin Kuzey Kore ile olası müzakereleri kolaylaştırabileceği belirtiliyor.

O’Hanlon’a göre Kerry’nin aleyhindeki tek olumsuz faktör, onun da Savunma Bakanı adaylığı için öngörülen Chuck Hagel gibi yaşlı bir beyaz olması. Bakalım Obama, çeşitlilik için bu kadar uğraştıktan sonra, uyumlu bir kabine kurmakta tereddüt edecek mi?

© Deutsche Welle Türkçe

Christina Bergmann / Başak Demir

Editör: Ahmet Günaltay