1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

CIA’dan korkunç işkence teknikleri

25 Ağustos 2009

ABD istihbarat örgütü CIA’nın sorgu tekniklerine yer verilen bir rapor, kurumu yakından tanıyanları bile şaşırttı. Sorgu uzmanları, gözaltındaki zanlıyı konuşturabilmek için akla gelmeyecek yöntemlere başvuruyor.

https://p.dw.com/p/JHnB
Fotoğraf: picture alliance / dpa

“Bir CIA ajanı, sorgulama sırasında 11 Eylül sanığı Halid Şeyh Muhammed'i, ABD'de yeni bir saldırı düzenlenmesi halinde çocuklarını öldürmekle tehdit etti.”

“Bir diğer CIA ajanı da başka bir terör zanlısını konuşturabilmek için, onu, gözlerinin önünde annesine cinsel tacizde bulunmakla tehdit etti.”

Amerikan televizyon kanallarının bir süredir ilk sırada verdiği haberler de bu ve benzeri ifadelerle başlıyor...

Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA'in kamuoyuna açıklanan raporu, terör zanlılarını konuşturabilmek için uygulanan acımasız sorgulama yöntemlerini ortaya koyuyor. Eski ABD Başkanı George Bush döneminde terör zanlılarına karşı uygulanan sorgulama yöntemlerine ilişkin daha önce de pek çok iddia gündeme gelmişti. Irak’taki Ebu Gureyb Hapishanesi’nde ortaya çıkan fotoğraflar ise bu iddiaları kanıtlar nitelikteydi.

“Kafalarına matkap dayanıyordu”

Ancak bizzat CIA bünyesinde hazırlanan son raporda yer alan bilgiler çok daha çarpıcı. New York Times gazetesinde yer alan bir habere göre, Irak’ta ve Afganistan’da, tutukluların, CIA denetimi altında kötü muamele gördüğü düzinelerce olay söz konusu. Bu sorgulamalar sırasında, birkaç tutuklunun ölmüş olabileceği de belirtiliyor. Haberde, çoğu kez tutukluların sorgu sırasında, yan hücrelerde "sanal infazlar" gerçekleştirerek ya da kafalarına matkap dayayarak korkutulduğu bilgisi yer alıyor.

Obama yeni bir birim kurulmasını onayladı

Raporun ortaya çıkmasından sonra, ABD Başkanı Barack Obama, terör zanlılarının sorgulanmasına yönelik özel bir birimin kurulmasına onay verdi. Yeni birimin Ulusal Güvenlik Konseyi'nin denetiminde olacağı ve Bush yönetiminin sorgulama yöntemlerini tamamen terk etmeyi amaçladığı belirtildi. Beyaz Saray Sözcüsü, Obama’nın Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından, sorgulama yöntemleriyle ilgili kişisel olarak bilgilendirilmek istediğini ifade etti:

“Başkan Obama, geçmişe değil, ileriye bakmayı istiyor. Geçmiş dönemin hukuksal anlamda soruşturulmasına pek sıcak bakmıyor. Fakat sonuçta, kimin soruşturulacağı ya da cezalandırılacağı başsavcının vereceği bir karardır.“

“Eski hikâyeler” gün ışığına çıktı

CIA Başkanı Leon Panetta da benzer bir açıklama yaptı ve 2004 yılına ait ortaya çıkan gerçekleri “Eski hikâye” olarak adlandırdı. Eski olsa da bunlar, bugüne kadar doğruluğu kanıtlanamayan yöntemlerdi. ABD Adalet Bakanı Eric Holder ise CIA ya da onunla işbirliği yapan örgütlerin, 11 Eylül sonrası zanlıları sorgularken, işkenceyi yasaklayan Amerikan yasalarını ihlal edip etmediğini soruşturması için savcı John Durham’ı görevlendirdi.

Raporla ilgili bilgileri kamuoyuna duyuran New York Times gazetesinin uzmanlarından Mark Mazetti, konuyla ilgili şunları söyledi:

”CIA nezaretinde meydana gelen bazı ölüm vakalarını incelerseniz; söz konusu herhangi bir ölüm ya da cinsel taciz vakasında uygulanan yöntemlerin, hiçbir zaman Adalet Bakanlığı tarafından onaylanmadığını görürsünüz.”

“Gizli operasyonlar tehlikeye girecek”

2005 yılına kadar CIA'in Afganistan sorumlusu olarak görev yapan Garry Berntsen ise bu tarz verilerin açıklanmasının, gizli operasyonlara zarar vereceğini düşünüyor:

“Ne yazık ki her şey çok politize edildi ve bu durum, gizli operasyonlara çok ciddi zararlar verecektir. Ajanlar, kendilerini ifşâ ederek riske girmeyeceklerdir. Bunu size, 2001’deki kendi tecrübelerimden söyleyebilirim; o zaman ekibe alacak birilerini bulmak çok zordu çünkü tam bir korumanın sağlanacağına kimse inanmıyordu.”

Ralph Sina, Silke Hasselmann

Editör: Murat Çelikkafa