Cenevre'de Ahmedinejad krizi

Batılı devletlerin boykot ve yoğun eleştirileri eşliğinde bugün İsviçre’nin Cenevre kentinde başlayan Dünya Irkçılıkla Mücadele Konferansı’nda İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın konuşması tepkilere yol açtı.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad konferansta yaptığı konuşmasında İsrail’e yoğun eleştirilerde bulundu ve İsrail’i “en ırkçı ve vahşi rejim” olmakla suçladı. Ahmedinejad “vahşi İsrail’in Filistin bölgelerindeki işgalini sürdürdüğünü” belirtirken, bazı Batılı ülkelerin heyetleri konferansı terk etti.

Bu arada, gökkuşağı renginde peruk giyen bir protestocu, Ahmedinejad konuşurken "ırkçı, ırkçı" diye bağırarak, kırmızı ve yumuşak bir nesne attı. Ne olduğu belirtilmeyen nesnenin konuşmanın yapıldığı kürsüye çarptığı ve Ahmedinejad'ın o sırada konuşmasını kestiği belirtildi.

Ahmedinejad konuşmasına, Filistin’i kastederek “Siyonist ve barbar İsrail rejimi yüzünden koca bir ulusun evsiz kaldı” diyerek devam etti.

Ahmedinejad, “Irak Savaşının da Siyonist İsrail ve müttefikleri tarafından planlandığını” söyledi. Ahmedinejad “Siyonizm ırkçılığın kişiselleştirilmiş halidir” ifadesini kullandı.

Batılı devletler tepkili

Aralarında Almanya’nın da bulunduğu birçok AB üyesi ülke, insan haklarına siyaset karıştırıldığı ve İsrail’in suçlu sandalyesine oturtulmak istendiği gerekçesiyle konferansa katılmıyor. Almanya’nın yanı sıra, AB üyeleri İtalya, Hollanda ve Polonya da, İsrail'in çağrısının ardından boykot kararı aldı. İngiltere ve Fransa ise konferansa şartlı olarak katılıyor. Fransa, İran veya diğer ülkelerin konferansı, Yahudi karşıtlığı içeren bir platforma dönüştürmesi halinde toplantıları terk edeceğini duyurdu.

Ban'ın çağrısı

Konferansın İsrail karşıtlığına dönüşeceği endişesiyle alınan boykot kararlarına üzüldüğünü belirten BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ise sonuç bildirgesinin dengeli olduğunu savunarak hoşgörüsüzlüğe karşı mücadele edilmesini istedi.

Konferansın açılışında yaptığı konuşmada, boykot kararı alan ülkeleri eleştiren Ban, “Daha iyi bir gelecek için yardım etmesi gereken ülkeler burada değiller. Dışarıda kalan ilgili gruplar gruplar ya da birçok siyasi ve ideolojik anlayışlar, birbirlerine karşı hırçınlıkla bağırmaktalar. Onların da karşılıklı konuşmak için bizimle birlikte olması gerekirdi” diye konuştu. Konuşmasında ekonomik kriz sonucu ırkçılığın artabileceği uyarısında da bulunan Ban, Yahudi düşmanlığı ve "İslamofobi" dâhil her tür ırkçılıkla mücadele edilmesi gerektiğini vurguladı.

Ancak BM Genel Sekreteri'nin yaptığı açık eleştirilere karşın boykot kararı alan ülkeler geri adım atmadı. Cenevre'deki buluşmaya katılmayacağını önceden ilan eden ABD, sekiz yıl Güney Afrika'da yapılan ilk ırkçılıkla mücadele toplantısını Arap ülkelerinin Yahudi karşıtlığı tutumu nedeniyle terk etmişti. ABD Başkanı Barack Obama, “Problem şurada: Daha önce düzenlenen bir konferansta İsrail karşıtlığı, ikiyüzlü ve yapıcı olmayan ifadelerle sık sık gündeme gelmişti” diyerek Washington'un tutumuna açıklık getirmişti.

İsviçre - İsrail krizi

Ahmedinejad'ın İsviçre'deki temasları İsrail'in diplomatik ilişkilerinde sıkıntılara yol açtı. İsrail yönetimi, İsviçre Devlet Başkanı Hans-Rudolf Merz'in Ahmedinejad'la görüşmesi üzerinde, İsviçre'deki büyükelçisini tepki olarak istişarelerde bulunmak üzere ülkeye çağırdı. Ayrıca Tel Aviv'deki İsviçre'nin büyükelçisine de bir protesto notası verdi.

İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, İngiliz yayın kuruluşu BBC'ye verdiği demeçte, İran Cumhurbaşkanı'nın konferansa kabul edilmesini “çılgınlık” olarak değerlendirdi. Barak, “Bir önceki yüzyılda Avrupa'da yaşananlardan 65 yıl sonra Ahmedinejad'ın bir ırkçılıkla mücadele konferansına davetli olması, dünyanın çılgınlaştığının bir başka ifadesidir” dedi.

MK/HK/AG, DW (dpa,aa)