Cemevlerine ibadethane statüsü verilir mi?

Hükümetin Alevi toplumunun sorunlarının çözülmesi hedefiyle başlattığı adımlar çerçevesinde kurulan Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığına atanan Ali Arif Özzeybek, cemevlerine ibadethane statüsü verilmesi tartışmalarına ilişkin, "Daha önce Alevi çalıştayları 'cemevlerinin tanımlanması' veya 'Alevi-Bektaşilik tanınması' konularında tıkandı. Bu tartışmalara biz dahil olmadık. Biz cemevinin önüne veya sonrasına bir cümle kurmadık" dedi. Özzeybek, depremden etkilenen cemevlerinin de Başkanlık tarafından yeniden yapılacağını söyledi.

3 Şubat'ta "Cemevi Başkanlığı" görevine atanan Özzeybek, DW Türkçe'ye hem deprem bölgelerindeki cemevlerinin durumu, hem de başkanlığın kurulması sonrasında yapılan eleştirilere dair açıklamalarda bulundu.

"Deprem bölgesinde 4 cemevi yıkıldı"

Göreve gelmesinin hemen ardından yaşanan deprem nedeniyle 10 ile giderek cemevlerini ziyaret ettiğini anlatan Özzeybek, "Deprem bölgesinde 268 cemevi var. Dört tane cemevi yıkılmış durumda, üç cemevinin tavanından çökme var. Diğer cemevlerinde ciddi bir sıkıntı yok. Denetimler ve tespitler de sürüyor. Zarar gören tüm cemevlerine dair hızlıca yenileme ve tamir süreçleri başlatılacak" dedi.

Cemevlerinin bulundukları bölgelerde yardımların dağıtılması açısından lojistik merkez gibi çalıştığını anlatan Özzeybek, "Bulunduğu bölgedeki yurttaşlara yardımlarda bulunup, konaklama ve yemek imkanı sunuluyor. Cemevlerinden bize ilettikleri gıdadan giyime, mazota iletilen konuları ihtiyaçları vali ve AFAD'a ileterek sürekli bir temas halindeyiz" değerlendirmesi yaptı.

Başkanlığın gündeminde ne var?

Ali Arif Özzeybek, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulan Başkanlığın yapılanmasına dair çalışmaların sürdüğünü ve ilk başvuruları almaya başladıklarını söyledi. Başkanlığın atacağı adımlara ilişkin olarak Özzeybek, "Birincisi kanunda aydınlatma giderleri ödenmesine dair kanunu düzenleme var hızlı şekilde bu adımları atacağız. Valilik eliyle yürütülen çalışmalar, bize gelen talepler var" dedi. Özzeybek, bu yıl içinde yedi etkinlik planladıklarını da belirterek şu açıklamayı yaptı:

"Aşık Veysel'in vefatının yıldönümü ile birlikte UNESCO yılı ilan edildi. '1000 saz 1000 söz' diye bir program başlatacağız. Cemevlerine 1000 tane saz gönderilerek Ankara ve İstanbul'da Kubat ile birlikte senfonik orkestra yapılacak. Balkanlara bir program düzenlenecek. Türkistan'a genç akademisyenlere yönelik bir ziyaret olacak. Kerbela'ya bir program olacak. Hacı Bektaş'ta programlar olacak. 80 Alevi-Bektaşi cemevi uzmanı başkanlığa alınacak. Spesifik araştırmalar yapılacak. En az 5 kitap çıkaracağız, büyük bir sempozyum planlıyoruz. Talep eden cemevlerimizde dedelerin görevlendirilmesi yapacağız."

"Siyasal bakarsak mesafe alamayız"

"Cemevleri tek merkeze bağlanacak" eleştirilerinin sorulması üzerine Özzeybek, "Bu doğru değil. Cemevi bakım onarım talebi yoksa, dede görevlendirilmesi talebi yoksa herhangi bir muhataplık söz konusu değil. 1650 cemevi var. 1000'e yakını muhtar tüzel kişiliği, geri kalanları da dernek ve vakıf tüzel kişiliğinde. Bunlar aynen sürecek. Ritüel, inançsal ve iç işleyişleri ile ilgili herhangi bir değişiklik söz konusu değil" yanıtı verdi.

DW Türkçe'nin "Alevi örgütleri içerisinde farklı fikirler olsa da temel beklentileri cemevlerinin ibadethane olarak tanınması. 'Başkanlık kurulması ibadethane olarak tanınmasıdır ön adımıdır' görüşünü savunanlar dernekler de var. Denildiği gibi başkanlık bunun altyapısı mıdır? Cemevlerine ibadethane statüsü verilmesi konusunda ne düşünüyorsunuz?" sorusuna Özzeybek, şu yanıtı verdi:

 "Daha önce yapılan Alevi çalıştaylarında da tıkanan en önemli konu buydu; 'cemevlerinin tanımlanması' veya 'Alevi-Bektaşilik tanınması' konularında tıkandı. Bu tartışmalara biz dahil olmadık. Biz cemevinin önüne veya sonrasına bir cümle kurmadık. Cemevi ile ilgili toplumda herkes farklı olarak düşünce arz edebiliyor. Görevimiz; cemevinde hizmetlerin daha sağlıklı ve verimli olması ve talepler noktasında devlet olarak yardımcı olmak. İnançsal tanımlama veya başka tanımlama içerisinde biz girmedik. Başkanlığın görev alanlarını kapsayan saha ve anket araştırması yaptık. Başkanlığa dair yüzde 86 oranında olumlu bakış var. Federasyon ve dernek yönetimlerinde bu tartışmalar yaratılıyor ancak tabanda cemevlerinde temaslarda buna dair hiçbir sorun yok. Siyasal bir anlamda bakınca mesafe alamazsınız. Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir kurum kuruldu, muhataplık oluşmuş durumda. 'Alevlik', 'Bektaşilik', 'cemevi' kavramları devletin içerisinde resmi olarak girmiş oldu."

 "Sorunları adım adım çözmek gerekir"

Bir dönem CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun danışmanlığını yapan, ancak daha sonra AKP'ye geçen Ali Arif Özzeybek'in İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun danışmanıyken bu göreve atanması tartışmalara ve eleştirilere yol açmıştı. Özzeyrek, "Başkanlığı tanımıyoruz" açıklaması yapan Alevi-Bektaşi örgütlerine bağlı cemevleri ile de görüşmeleri olduğunu söyledi.

Özzeybek, "Eleştiren federasyon, derneklere bağlı cemevlerinden de başvurular alıyoruz. Seçim döneminde böyle açıklamaların normal karşılıyoruz. Bu konuların siyaset üstü konuşulması gerekiyor. Ayrımsız kim gelirse gelsin gereken adımlar atılır" diye konuştu. Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanı Özzeybek, "Sorunları adım adım çözmek gerekiyor. Devlet bir adım atmış, bir çözüm alanı açmıştır, küçümseyerek bakmak doğru değil. Adımlar atıldıkça başarıların ortaya çıkacağına inanıyorum" dedi.