Bulgaristan'da diplomat skandalı

Bulgaristan, Doğu Bloku'nun çöktüğü 1990 yılından önce eski komünist istihbarat teşkilatı için çalışan diplomatlarını şu anki görevlerinden azletmek için kolları sıvadı. Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, 192 diplomatın adının yer aldığı listenin yayınlanmasının ardından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

''Bu kişilerden kurtulmamız gerekiyor. Eğer büyükelçilerin yarısı eski komünist istihbarat teşkilatının ajanı olarak çalıştıysa ülke genelindeki oranlarını düşünebiliyor musunuz? Ve bizim hükümetimize, her düzlemde, her projede gösterilen direnişin nereden kaynaklandığını. Görünen o ki, bizler, eski istihbarat teşkilatının ülkemize verdiği zararın vahametini yeterince anlayamamışız.''

''Yurdışındaki elçilerin yüzde 40'ı eski ajan''

Bulgaristan'ın komünist yönetim dönemindeki istihbarat servisi Dırjavna Sigurnost'un (DS) belgelerini tetkikle görevli bağımsız komisyon, 462 ayrı vakayı soruşturarak, Dışişleri Bakanlığı'nın 192 mensubunun, eski istihbarat teşkilatı ve askeri istihbarat için çalıştıklarını tespit etti. Bulgaristan Dışişleri Bakanı Nikolay Mladenov, aralarından 88'inin hâlâ bakanlıkta aktif olarak görevlerine devam ettiği, 33’ünün yurtdışında büyükelçi, sekizinin konsolos ve dördünün de maslahatgüzar olarak görev yaptığını açıkladı:

''Yani Bulgaristan'ın yurtdışındaki elçilerinin yüzde 40'ı eski istihbarat teşkilatı ajanları. Hükümet bu durumun kabul edilemez olduğu kanaatinde. Bulgaristan, AB ve NATO üyesi olarak ortaklarınıa karşı güvenilirliğini korumakla yükümlü. Çünkü güven diplomasinin en önemli ögesidir.''

Eski ajanların görev yaptığı ülkeler arasında Türkiye de var

Eski istihbarat ajanlarının günümüzde görev yaptığı ülkeler arasında Türkiye’nin yanında on tane de AB üyesi bulunuyor. Almanya, İngiltere, İspanya, Hollanda ve Yunanistan’ın yanı sıra Rusya, Pekin büyükelçileriyle Bulgaristan’ın Vatikan ve BM nezdindeki büyükelçilerinin de eski ajan oldukları bildirildi.

Bulgaristan'daki eski komünistler ve milliyetçiler ise bu listenin kamuoyuna açıklanmasının ulusal çıkarlara zarar verdiği ve yurtseverlik görevini yerine getiren kişilerin küçük düşürüldüğü gerekçesiyle sert bir şekilde eleştiriyorlar. Sofya hükümeti ise sözkonusu diplomatları görevden almakta kararlı.

''Komünist devletlerin işlediği suçların inkarı da yasaklansın''

Bu arada Doğu Avrupa’nın komünist geçmişiyle ilgili bir başka girişim de AB düzleminde başlatıldı. Eski komünist altı ülke; Bulgaristan, Litvanya, Letonya, Macaristan, Romanya ve Çek Cumhuriyeti, komünist rejim döneminde devletin işlediği suçların, aynı Yahudi Soykırımı gibi inkarının Avrupa çapında yasaklanmasını istiyor. Altı ülke dışişleri bakanları, AB Komisyonu'nun Adalet ve Temel Haklardan Sorumlu Üyesi Viviane Reding'e gönderdikleri resmi mektupta, ‘totaliter rejim altında işlenen suçların onaylanması, inkar edilmesi ya da zararsız gösterilmesinin’ yasaklanarak cezalandırılmasını talep etti.

© Deutsche Welle Türkçe

Zoran Arbutina, Klaus Dahmann/ Çeviren: Başak Demir

Editör: Beklan Kulaksızoğlu