BM'den bilgi istedi

Brezilya Dışişleri Bakanı Antonio Patriota, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’dan, İran’a yapılacak olası bir saldırının “meşru” olup olmayacağı konusunda görüş bildirmesini istediklerini açıkladı.

New York'ta Yahoo News'a bir mülakat veren Patriota, BM Genel Sekreteri'nin bu konuda oynayacağı bir rol bulunduğuna dikkat çekti. Zaman zaman “tüm seçenekler masada” şeklinde sözler duyduklarını hatırlatan Brezilya’lı Bakan, “Ancak bazı eylemler uluslararası hukuka aykırıdır” diye konuştu.

'Gerginlik tırmandırılıyor'

Patriota, zaten istikrarsız olan bir bölgeye, 'askeri harekât' gibi ortalığı karıştıracak tartışmaların eklenmesinin, mevcut gerginlikleri daha da arttıracağı uyarısında bulundu ve uluslararası camiayı “azami ihtiyat” göstermeye çağırdı. Brezilya Dışişleri Bakanı'nın bu açıklaması, ABD, İngiltere ve Rusya’nın İsrail’den hem resmen, hem de perde arkasında İran’ın nükleer tesislerine saldırmamasını istedikleri bir döneme denk geldi.

ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Martin Dempsey ile İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, İsrail’in İran’a karşı girişeceği bir saldırının tüm bölge için “ağır sonuçlar” yaratacağı uyarısında bulunmuş ve İsrail’i, “Tahran’a yönelik uluslararası yaptırımların işlemesi için zaman tanımaya” çağırmıştı. Dempsey, bir İsrail saldırısının “sağduyulu” olmayacağına işaret etmiş, Hague de bunun “akıllıca bir şey olmayacağını” vurgulamıştı.

İran uzmanının uyarısı

Öte yandan Washington’daki önde gelen İran uzmanlarından Dr. Trita Parsi, Deutsche Welle Türkçe’ye yaptığı açıklamada, İran’la yaşanan nükleer kriz için askerî bir çözümü mümkün görmediğini, bunun sadece bölgedeki gerginlikleri daha da arttırmaya yarayacağını söyledi.

ABD’de geçen ay piyasaya çıkan ve Obama yönetiminin İran’a yönelik politikalarını konu alan “Tek atımlık zar: Obama’nın İran Diplomasisi” başlıklı kitabın da yazarı olan Dr. Parsi, İran’a yapılacak bir saldırının bu ülkenin nükleer programını birkaç yıl geciktirmeyi başarsa bile, Tahran’ın nükleer silahlara kavuşma arzusunu daha da kamçılayacağı uyarısında bulundu.

Yaptırımlar ters tepti

Dr. Parsi, ABD yönetimi ve AB’nin İran’a uyguladığı yaptırımların da ters etki yarattığını ve beklendiği gibi demokratik bir değişime yolaçmayacağını kaydetti. Başkan Obama’nın İran’a yaptığı baskının, sadece ABD ve İran’ı savaşın eşiğine getirmeye yaradığını ve tek bir sorunun bile çözümünü sağlamadığını vurgulayan Dr. Parsi, bu yıl başından bu yana İran’la savaş konusunda yazılıp çizilenler ve yapılan açıklamalarda görülen büyük artışın, savaş olasılığını her zamankinden daha fazla güçlendirdiğine dikkat çekti.

Kısa adı NIAC olan Amerikan-İran Ulusal Konseyi Başkanı olan Dr. Parsi, son kitabında Obama’nın yönetime ilk geldiğinde, İran’la açık biçimde görüşmeye yatkın olduğunu, ancak daha sonra içten ve İsrail, AB ve bazı Arap ülkeleri gibi dıştan gelen baskılar sonucunda diplomasinin başarısı için yeterli zaman ve sabrı göstermediğini belirtti.

'Savaş kaçınılmaz değil'

İsrail ile İran arasındaki savaşın “kaçınılmaz” olmadığını vurgulayan Dr. Parsi, ancak Obama yönetiminin, İran’ın sadece yaptırımlar ve inandırıcı bir askerî tehdit yoluyla geri adım atacağına inandığını, bunun da çok yanlış olduğunu söyledi. Dr. Parsi, “Tehlike şurada ki, Obama, İran’ın tepkilerini kontrol edemez, aynı şekilde İsrail’i kontrol etme yeteneği ya da siyasî gücü de yok. Tek ihtiyaç duyulan şey tek bir kıvılcım ve bunun sonucunda büyük bir savaş tetiklenebilir” diye konuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu / New York

Editör: Hülya Topcu