Brexit: Bundan sonra ne olacak?

May'in B planı: Theresa May'in en geç Pazartesi gününe kadar B planını parlamentoya sunması gerekiyor. Avam Kamarası'nda yenilgiye uğramasından sonra ortak görüş belirleyebilmek için muhalefet partileriyle görüşeceğini açıkladı. Parlamentodan güvenoyu almayı başaran May kırmızı çizgilerinde ısrarlı. May Britanya'nın gümrük birliği ve Avrupa ortak pazarında kalmasını istemiyor. Bu durumda karşıtlarını ikna etmesi kolay olmayacak.

Britanya Başbakanının hafta başında reddedilen A planıyla parlamenterlerin karşısına çıkacağı ve Brüksel'den taviz koparmaya çalışacağı şeklindeki vaadini tekrarlayacağı tahmin ediliyor. Avam Kamarası'ndaki konuşmasından sonra Brüksel'e gidip İrlanda sınırıyla ilgili düzenlemenin değiştirilmesini isteyeceği anlaşılıyor. Bu taktikle parlamentonun Brexit anlaşmasını onaylamasını sağlayacağı şüpheli.

Parlamenterlerin de May'in sunacağı plana değişiklik önerileri getirip opsiyonları azaltmaları ve hangi plan için çoğunluk sağlanabileceğini araştırmaları mümkün.

Avrupa Birliği'nin bakış açısı: Brüksel ve Avrupa başkentlerinden farklı tepkiler geldi. AB zirvesi ‘adil ve dengeli' Brexit anlaşmasının reddedilmesine üzüldüğünü duyurdu. Aynı zamanda topun Britanya'ya geçtiği ve yeni önerilerin beklendiği açıklandı. Konsey Başkanı Donald Tusk bir adım daha ileri giderek en iyi çözümün ‘ikinci referandum' olabileceğini söyledi. AB liderleri May'in parlamentodaki yenilgisinin anlaşmasız çıkış riskini arttırdığı uyarısında bulundular. Üyeliğin böyle bitmesini iki taraf da istemiyor.

Fransa hükümeti Brexit görüşmeleri sırasındaki çizgisini değiştirmeyip, sert tutumunu sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Macron'un sözcüsü "AB'den zayıf ve alelacele tepki gelmesini beklemenin doğru olmadığını, ortak ilkelerden vazgeçilemeyeceğini ve çıkış tarihinin ertelenebilmesi için başarı vaat eden somut bir plana ihtiyaç olduğunu" söyledi.

Almanya Başbakanı Angela Merkel yola nasıl devam edileceğini Britanya'dan öğrenmek istediklerini söyledi. Merkel, "görüşme zamanının geldiğini" belirtmekle birlikte neyin görüşülmesi gerektiğini söylemedi.

İrlanda hükümeti Kuzey İrlanda ile aralarındaki sınır için varılan yumuşak çözümün değiştirilmeyeceğinin garanti edilmesini istedi ve sınırın yeniden müzakere konusu yapılamayacağını duyurdu. Dublin yönetimi yol haritasının bundan sonraki bölümünün ne olacağını belirlemenin Londra'ya düştüğünü bildirdi.

Sert Brexit: AB'den çıkışın en kararlı savunucularından eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson Salı günkü oylamanın ardından AB ile herhangi bir anlaşma yapmadan birlikten çıkış anlamına gelen sert Brexit'e daha kararlı bir şekilde hazırlanmak gerektiğini yazdı. Muhafazakâr Parti'nin Brexit şahinleri anlaşmasız çıkışın Britanya'yı özgürlüğe kavuşturup, mutlu bir geleceğe götüreceğini savunuyorlar. Ancak Muhafazakârlar arasında da ülkenin ekonomik ve siyasi uçuruma sürüklenmesini istemeyenler de var. Avam Kamarası'ndan sert Brexit'i reddeden bir karar çıkması da beklenebilir.

Avam Kamarası: Parlamentoda uzlaşmaya yatkın çoğunluğun hangi şartlarda sağlanacağını kestirebilmek sanıldığından da zor. İşçi Partisi yönetimi ikinci referanduma şimdilik sıcak bakmıyor. Ana muhalefetin hedefi, May hükümetini düşürmek. Parti tabanı gibi 100 İşçi Parti milletvekili de Brexit'in ikinci kez halkın oyuna sunulmasını istiyor. Az sayıdaki AB yanlısı Muhafazakâr Parti milletvekili de ikinci halkoylamasından yana çıkıyor. Çoğunluğun sağlanabilmesi için ise muhalefetin bir bütün olarak halkoylamasının tekrarlanmasını istemesi gerekiyor.

Önümüzdeki hafta Avam Kamarası'nda, ortak pazarda kalınması, gümrük birliği üyeliğinin devam ettirilmesi, her ikisinin karışımı ya da çıkış tarihinin ertelenmesi gibi Brexit ile ilgili münferit önerilerin oya sunulması beklenebilir. Başbakan May çıkış tarihinin değişmesini istemiyor ama parlamentonun hafta başında erteleme önerisini gündeme getirip onaylaması beklenebilir.

Erteleme: Aslında söz konusu çoğunluğun Brexit görüşmelerinin sonunda değil başında oluşması gerekirdi. 29 Mart'ta sona erecek olan sürenin yetmeyeceği anlaşılıyor. AB çıkış tarihinin haziran sonuna ertelenebileceğini açıkladı. Muhafazakâr milletvekili Nick Boles'in parlamentoya daha fazla zaman tanınabilmesi için çıkışın yılsonuna bırakılması şeklindeki önerisi Brüksel'de direnişle karşılaştı. AB yönetimi mayıs ayındaki Avrupa Parlamentosu seçiminin Britanya problemi çözülmeden yapılmasını istemiyor. AB ülkelerinin liderleri de Brexit serüveninin sonsuza kadar uzatılmasına sıcak bakmıyorlar.

Theresa May'in Avam Kamarası'nda uğradığı yenilgi Brexit sürecinin önemli bir dönüm noktasıydı. Bundan böyle çoğu şeyin ihtimal dışı ama her şeyin mümkün olduğu söylenebilir.

Barbara Wesel

©Deutsche Welle Türkçe