BM raportörü: Suudi Arabistan Türkiye'yi engelledi

Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, 28 Ocak-3 Şubat tarihleri arasında gerçekleştirdiği bir haftalık Türkiye ziyaretinde yaptığı incelemelerle ilgili açıklamada bulundu.

Callamard, Türkiye'de topladığı delillerin, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın, "Suudi Arabistan devleti yetkililerince planlanıp işlenen, önceden tasarlanmış, hunharca bir cinayete kurban gittiğini" ortaya koyduğunu söyledi.

BM raportörü, Türkiye'nin 2 Ekim'de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda işlenen cinayeti soruşturma çabalarının da Suudi yetkililerce "ciddi şekilde baltalanıp" geciktirildiğini ifade etti. Callamard, "Ne yazık ki Türk müfettişlere, uluslararası standartların öngördüğü profesyonel ve etkili bir olay yeri incelemesi ve araması yapmaları için yeterli zaman ve erişim sağlanmadı" dedi.  Fransız raportör, Türk yetkililerin hem başkonsolosluk binası hem de başkonsolosun konutuna girmesinin geciktirilmesi ve "suç mahalli temizliği" yapılmasının "etkili kanıt" toplanması ihtimalini azalttığını söyledi.

Callamard, ekibiyle birlikte Türkiye'de gerçekleştirdikleri incelemeler sırasında, cinayete ilişkin Türk istihbaratının elde ettiği ses kayıtlarını dinlediklerini belirtti. Raportör, bu kayıtları "kan dondurucu ve korkunç" olarak niteledi.

Callamard ayrıca, Suudi yetkililerin, Kaşıkçı'nın "kendi konsolosluklarında öldüğünü kabul etmelerine" karşın cesedinin yerini hâlen açıklayamamalarının "mantıksız" olduğunu belirtti.

Callamard, Suudi Arabistan'da cinayetle bağlantılı olduğu iddia edilen 11 şüphelinin yargılandığı davanın adil bir şekilde ilerlediğine dair de ciddi endişeleri olduğunu söyledi. BM raportörü, Türkiye'den sonra Suudi Arabistan'da da incelemelerde bulunmak için girişimde bulunduğunu sözlerine ekledi.

İstanbul'da öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın parçalara ayrıldığı öne sürülen cesedi henüz bulunamadı. Suudi Arabistan savcılığı, cinayetle ilgili şu ana kadar 21 kişinin gözaltına alındığını ve şüphelilerden 11'i hakkında iddianame düzenlendiğini duyurmuştu. Savcılık geçen ay ise 11 tutukludan beşi hakkında idam talebinde bulunmuştu.

Nihai rapor Haziran'da

BM raportörü Callamard, Kaşıkçı soruşturması için gittiği Türkiye'de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan ve AKP Genel Başkan Danışmanı Yasin Aktay dâhil Türk yetkililerle görüşmüştü.

Cinayetten yaklaşık dört ay sonra başlatılan soruşturma kapsamındaki Türkiye ziyaretinde Callamard'a İskoç avukat Helena Kennedy ve Portekizli adli tıp uzmanı Duarte Nuno Vieira eşlik etmişti. Ekip, Türkiye'de ulaştığı bulguları içeren nihai raporunu Haziran ayında BM İnsan Hakları Konseyi'ne sunacak. Ancak raporun BM İnsan Hakları Konseyi'ne sunulmadan birkaç hafta önce yayımlanması bekleniyor. Rapor, Callamard'ın bağlayıcılığı bulunmayan tavsiyelerini içerecek.

Birleşmiş Milletler, cinayetle ilgili koşulları "insan hakları açısından" inceleyen Callamard'ın bağımsız hareket ettiğini ve "bunun bir BM soruşturması olmadığını" açıklamıştı.

Yaptığı çalışmaların ardından Cenevre'deki BM İnsan Hakları Konseyi'ne rapor veren Fransız akademisyen Callamard'ın dünya genelindeki infazları soruşturma yetkisi bulunuyor.

DW,rtr,AFP,AP/CÖ,HT

© Deutsche Welle Türkçe