Berlinale'de tsunami ve Fukuşima

Tsunami ve Fukuşima felaketlerini Uluslararası Berlin Film Festivali'ne taşıyan belgesellerin her biri yaşananlara farklı bir açıdan yaklaşıyor. Fujivara Toşi "No Man's Zone" filmiyle reaktörlerin etrafındaki radyoaktif bölgeden görüntüler aktararak, görünmez bir kıyameti beyazperdeye yansıtıyor.

Tsunaminin yıkıp geçtiği bölgelerde, neredeyse hiçbir şey kalmamış. Terk edilmiş araziler ve boş caddelerin görüntüleri üzerine, bölgeden tahliye edilenlerin hikâyeleri yerleştirilmiş. Bu görüntülere zaman zaman insan ile doğa ilişkisi üzerine ya da Japon halkının doğası ile ilgili şiirsel yaklaşımlar eşlik ediyor. Kamera kıyı şeridini tararken, çöp yığınları arasında çiçek açan kiraz ağaçları göze çarpıyor, hatta kuş sesleri ile bu görüntüler daha da huzurlu bir hale geliyor. Görünürde radyoaktiviteye ilişkin herhangi bir ipucu yok. Ancak bahar görüntülerinde bir noksan var, o da insanlar.

Trajedinin yakınlaştırdığı insanlar

İvai Şunji'nin belgeseli ise trajik olaylardan sonra, öncesinde birbirlerinin görüşlerine kulak vermeyen insanların birdenbire karşısındakini dinlemeye başlamasından ve birbirine yakınlaşmasından almış adını. 11 Mart'ta ülkeyi sarsan olayları irdeleyen "friends after 3.11" adlı filmde yönetmen; arkadaşlarıyla, uzmanlarla birçok konuyu tartışıyor. Twitter'ın demokratikleşmedeki rolü, Japonya'daki intihar olayları, tsunami sırasında yaşananlar, nükleer enerji ya da iklim değişikliği konu başlıklarından bazıları. Şunji "friends after 3.11" ile ülkenin siyasî, ekolojik ve sosyal nabzını tutmaya çalışıyor.

Belediye başkanının boşa çabaları

Üçüncü filmde, Japonya'yı sarsan felaketler zincirine ilişkin neredeyse tek bir görüntüye bile yer verilmemiş. Yönetmen Funahaşi Atsuşi, nükleer reaktörün hemen yanında bulunan, ancak tsunamide yüzde 90'ı yok olduğu için artık haritadan silinmiş olan ufak bir şehrin ahalisini konu etmiş.

"Nuclear Nation" adlı belgeselde kamera, 9 bin nüfuslu şehirden kurtularak birarada kalan bin 400 kişinin Tokyo’nun bir dış semtinde barındığı bir okul binasına uzanıyor ve burada şehir halkını birarada tutmaya çalışan belediye başkanının hikâyesini anlatıyor. Ancak belediye başkanının bu çabaları haliyle boşuna, zira şehir sakinlerinin tekrar evlerine dönmeleri imkânsız ama aynı zamanda sonsuza kadar bu okul binasında yaşamayacakları da belli.

Yönetmen Funahaşi Atsuşi, sürekli dev dalgaların ya da dumanların yükseldiği nükleer reaktörlerin görüntülerini hatırlatmadan, tsunami ve Fukuşima'daki nükleer kazanın sosyal yapıya vurduğu darbeyi gösteriyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Aydın Üstünel

Editör: Başak Sezen