Bağdat'ta izdiham: Yüzlerce ölü
31 Ağustos 2005
Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir Şii camide İmam Musa Kazım’ı anma töreni için toplanan kalabalık arasında çıkan izdihamda yüzlerce kişi hayatını kaybetti. Irak İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, çoğunun kadın ve çocuk olduğu belirtilen 650 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Yaralı sayısı ise 322 olarak açıklanırken, ölü sayının artmasından endişe ediliyor. Irak yönetimi ise izdihamda ölenler için ülkede üç günlük yas ilan etti.
İzdihamın çıkış nedeni, kalabalık arasında yayılan bir söylenti oldu. Kalabalıkta bir intihar saldırganının olduğu şeklinde söylentilerin yayılması üzerine, Şii camisinde büyük bir panik yaşandığı ve kalabalığın Dicle Nehri üstündeki köprüye doğru kaçmaya başladığı kaydedildi. Paniğe kapılan yüzlerce kişinin aynı anda kaçışmaya başlamasıyla çıkan izdihamda çok sayıda kişinin ezildiği ve birçok kişinin de Dicle Nehri’ne atladığı belirtiliyor.
Ölenlerin çoğu çocuk ve kadın
Yetkililer, ölenlerin ezilerek ve boğularak yaşamını yitirdiğini açıklarken, korkuyla binlerce kişinin kaçtığı Dicle üzerindeki El Ayna Köprüsü’nün de yıkıldığı ifade ediliyor. Nitekim, Arap televizyonlarının çektiği görüntülerle de aralarında çok sayıda kadın ve çocuğun boğularak yaşamını yitirdiği ekranlara yansıdı.
Bağdat’taki hastaneler de olayda yaralananlarla dolup taştı. Yüzlerce yaralının tedavi altına alındığı hastanelerde, koridorlara da yaşamını yitirenlerin cesetleri yığıldı. Hastane kapasitesinin yetersiz kaldığı kentte, şimdi ölenlerin kimlik tespitleri zor koşullarda gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Ayrıca Bağdat’ta sıcaklığı 40 dereceden fazla olması yetkililerin çalışmalarını olumsuz yönde etkiliyor.
Soru işaretleri yanıtsız
Diğer yandan, olayla ilgili birçok soru işareti henüz yanıtsız. İntihar saldırısı söylentisinin nasıl çıktığı ve kasıtlı olup olmadığı hala bilinmiyor. Ancak bazı kaynakların iddiası da olaya füze saldırılarının neden olduğu yönünde. Daha önce Kazımiye Türbesi’ne doğru giden kalabalığa açılan havan topu ateşinde 7 kişinin öldüğü, 30 kadar kişinin de yaralandığı bildirilmişti.
Ancak bu saldırının kimler tarafından gerçekleştirildiği belirlenememişti. Yetkililer ayrıca kentin kuzeyindeki bulunan camiye üç havan topu fırlatıldığını açıklamıştı. Radikal Şii kesim ise olaydan doğrudan hükümeti suçladı. Radikal Şii lider Mukteda el Sadr’ın sözcüsü, olaydan hükümeti sorumlu tuttuklarını belirterek, kabinenin istifa etmesini istedi.
Şiiler’in kutsal günü
Bugün Şiiler açısından kutsal bir gündü. Bu nedenle Bağdat ve çevresinden gelen çok sayıda Şii, başkentteki Kazımiye Türbesi’nde Şiiler’in 7. imamı Musa Kazım'ı anmak için toplanmıştı. Kutsal bir gün olması nedeniyle toplanan kalabalığın sayısının 1 milyonu bulduğu ifade ediliyor.
Uzun süre Saddam rejiminin altında kalan Şiiler, Irak’ta çoğunluğu oluşturan en büyük grup. Sünniler’le ihtilaflı olan ve son zamanlarda anayasa tartışmaları nedeniyle Sünni kesimle karşı karşıya gelen Şiiler’e yönelik daha önce de saldırılar meydana gelmişti. Geçen yıl Şiiler’in kutsal Kerbela kentinde meydana gelen çifte intihar saldırısında 170’den fazla kişi yaşamını yitirmişti.