Batılılar Suudi ekonomisine sırtını dönebilir mi?
19 Ekim 2018
Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı olayı nedeniyle ABD ve Avrupalı şirketlerin boykot ettiği Riyad'da düzenlenecek yatırım konferansıyla ilgili Suudi Arabistan'dan açıklama geldi. Suudi Arabistan'ın dünyaya "Çöldeki Davos" olarak lanse ettiği konferansın sözcüsü, etkinliğin güncellenen programla planlandığı tarihte yapılacağını Arap dünyası, Afrika ve Asya ülkelerinden devlet ve hükümet başkanlarının katılacağını açıkladı. Boykot öncesinde konferansa 140 farklı kurumdan 150'den fazla konuşmacının katılması planlanıyordu.
Ekonomisini petrol bağımlılığından kurtararak çeşitlendirmek isteyen Suudi Arabistan için uluslararası katılımlı dev konferans büyük önem taşıyor. Ancak uzmanlar ve şirket yöneticileri konferansın, Suudi Arabistan'daki yatırım fırsatlarına olan ilgiyi artırmaktan ziyade, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürüldüğü iddiaları nedeniyle bir halkla ilişkiler krizine dönebileceğini ifade ediyor. Uzmanlar, itibarlarını zedelememek ve Kaşıkçı olayından dolayı Suudi Arabistan'ın karşılaşabileceği muhtemel yaptırımlara maruz kalmamak için yatırım hedefinde olan Batılı şirketlerin şimdilik beklemede olduğuna dikkat çekiyor.
Siyasi riskler konusunda danışmanlık hizmeti veren Eurasia Group'un Ortadoğu yöneticisi Ayham Kamel, "Kaşıkçı olayı nedeniyle birçok Batılı şirket Suudi Arabistan'daki konumları yüzünden baskı altında olacaktır" diye konuştu.
"Tamamen sırtlarını dönemezler"
Kaşıkçı olayı ile ilgili belirsizlikler nedeniyle pekçok şirket katılımı iptal ederken bazıları da konferansa alt düzeyde temsilci gönderecek. Ancak Suudi Arabistan'a yönelik tavrın önümüzdeki aylarda yumuşayabileceği, Batılı şirketlerin Ortadoğu'nun en büyük ekonomisine sırtını dönemeyeceği de belirtiliyor.
Sermaye ve risk yönetimi konusunda hizmet veren ABD şirketi BlackRock'un başkanı Larry Fink, konferans programını iptal ettiğini ancak Suudi Arabistan ile bağlarını koparmayacağını, uzun zamandır devam eden ilişkilerini korumak istediğini söyledi.
Çin ve Japon şirketleri ise şu ana kadar boykota hemen hemen katılım göstermedi. Bu nedenle ABD ve Avrupalı şirketlerin, Riyad'a mesafeli davranmayı sürdürmesi halinde yatırım pastasından pay alma konusunda geri kalabileceği belirtiliyor.
Capital Economics analistlerinden Jason Tuvey, "Özellikle ABD'nin Suudi Arabistan'a olayı örtbas etme konusunda yardım ettiği göz önüne alınırsa olayın etkisi yeni yılda zayıflayabilir" dedi.
ABD'deki Suudi yatırımları
Diğer yandan Kaşıkçı olayının Suudi Arabistan'ın başta Silikon Vadisi'nde olmak üzere ABD ekonomisindeki yatırımlarını da etkileyebileceği endişesi yaşanıyor. Suudi Arabistan 250 milyar dolar büyüklüğündeki Kamu Yatırım Fonu aracılığıyla ABD'deki çok sayıda startup (yeni açılan küçük şirket) ve diğer teknoloji şirketlerinin başlıca finans kaynağını oluşturuyor.
Suudi fonu sadece SoftBank Vision Fund isimli teknoloji yatırımları yapan bir oluşuma 2016'da ve 2018'de toplam 90 milyar dolar aktarmıştı. Doğrudan yatırımlarda da bulunan Suudi fonu Uber'e 3,5 milyar dolar yatırım yapmıştı.
rtr, AFP/GY,BK
© Deutsche Welle Türkçe