Barışın sembolü Hiroşima unutuldu

Bundan 60 yıl önce, 6 Ağustos 1945’de insanlık tarihinin ilk atom bombası atıldı. Japonya’nın Hiroşima kentinde bombanın atıldığı gün en az 45 bin kişi öldü. Radyasyon Hiroşima’da yıllar boyu etkisini sürdürdü ve bugüne dek toplam 140 bin kişinin ölümüne ve birçok kent sakininin hastalanmasına ya da sakatlanmasına yol açtı. 1949 yılından sonra yeniden imar edilen Hiroşima, bugün 1 milyon 100 bin nüfusuyla önemli bir sanayi kenti.

Her yıl Hiroşimada’ki ağaçlarda Ağustos böceklerinin sesi duyulurken, Japonlar ülke tarihinin en karanlık gününü anarlar.

Yüzbinleri etkiledi

6 Ağustos 1945, sabah sekizi çeyrek geçe Amerikalılar’ın “Little Boy” olarak adlandırdığı ilk atom bombası, Hiroşima’ya atıldı. Bu saldırının iki nedeni vardı. Amerikalılar Japonya’yı teslim olmaya zorlamak ve aynı zamanda Sovyetler Birliği’ne karşı güçlerini sergilemek istiyordu. Amerikan silahlı kuvvetleri, bombayı bir kent ve o kentte yaşayan insanlar üzerinde denemeyi amaçlıyordu. Bugüne dek 140.000 kişinin öldüğü Hiroşima’da, atom bombasının sonradan ortaya çıkan etkileri nedeniyle 350.000 kişi hasta ya da sakat. Eski Hiroşima bugün varlığını sürdürmüyor. Üzerinde bombanın isabet patladığı alanda tüm binalar yerle bir olmuştu.

Bir zamanların Sanayi ve Ticaret Odası binasının üzerindeki kubbeden, geriye kalan sadece çelik bir iskelet. Bu çelik iskelet bugün kentin simgesini oluşturuyor. Atom bombasının 70.000 binayi, yani kentin yüzde 80’inin tahrip ettiği Hiroşima’nın yeniden imarı, Japonya için ulusal bir görevdi.

Pasifizm yolunu seçtiler

Japonya ikinci dünya savaşından sonra pasifizmi ve barışı ilke edinmeyi benimsedi. Bunun sembolü ise Hiroşima oldu. Şehir planlamacısı Masahiro Yamaji, “Özel bir yasa ile yeniden yapılanmanın hedefi belirlendi: Hiroşima ebedi barışın gerçekleşmesi için sembol, barış için bir anıt kent olmalıydı. Sözkonusu özel yasa hala yürürlükte ve kent sakinleri için manevi bir destek” diye konuşuyor.

Ancak Hiroşimalılar atom bombasının atılmasından 60 yıl sonra, üstlendikleri görevi yerine getirmekte zorlanıyorlar. Savaş ve barışa ilişkin aydınlatma isteği giderek azalıyor. 15 önce barış müzesine 1,5 milyondan fazla ziyaretçi gelirken, bugün ziyaretçi sayısı 1 milyon dolayında. Hiroşima müzesini ziyaret eden öğrenci grupları gittikçe azalıyor. Müzeye gelen sınıflar, artık geceyi Hiroşima’da geçirmiyor, kısaca müzeyi ziyaret edip, Osaka’daki Universal Film Stüdyolarınındaki eğlence parkına gidiyor. Hiroşima’ya giden çocukların atom bombasına ilişkin bilgisizliği ise ürkütücü. Bir 8. Sınıf öğrencisi bombanın neden atıldığı sorusunu şöyle yanıtlıyor: “Çünkü Japonya savaşıyordu. Savaşı Amerikalılar başlatmıştı. Yoo, hayır. Suç Japonya’nındı, çünkü savaşı sona erdirmeye razı olmamıştı.”

Barış için aydınlanma

Aynı sınıftan bir diğer öğrenci ise, “Japonya’ya, Kore ya da Çin gibi Asya ülkelerini fethetmek istediği için atom bombası atıldı. Bu benim şahsi görüşüm. Okulda bu konu hiç işlenmedi” yanıtını veriyor.

Hiroşima’nın barış için aydınlatma girişimi bir kez daha başlangıç noktasında. Kente atılan atom bombası şimdiye dek iki yolla, patlamanın müzede sergilenen somut izleri ve hayatta kalan kurbanların anlattıkları ile sonraki kuşaklara aktarıldı. 6 Ağustos 1945 gününü yaşayanlar giderek yaşlanıyor ve birçoğu ölüyor. Birkaç yıl içinde, yaşananları anlatacak tanık kalmayacak. Bazı yaşlılar, gençlerin ilgisizliği karşısında, şimdiden anlatmaktan vazgeçmiş.