Balkanlar’da silahlanma endişelendiriyor

Geçtiğimiz günlerde Kosova’da 500 dolayında ruhatsız tabanca ve tüfek ele geçirdi.

Bu olay, Balkanlar’da öteden beri varolan silah tutkusunun özellikle kriz bölgelerinde ulaştığı boyutu gözler önüne seriyor.

Kosova’nın statüsüyle ilgili süren belirsizliğin bölgede her an sıcak bir gerilime neden olabileğine dikkat çeken yetkililer, ruhatsız silahların sayısındaki artışın kaygı verici olduğunu belirtiyorlar.

İstatistikler yanıltıyor

Ruhsatlı el silahlarıyla ilgili istatistiklere bakıldığında Balkanlar’ın hayli barışçı bir bölge olduğu izlenimi uyanıyor.

Örneğin Sırbistan ve Karadağ’daki ruhsatlı silah sayısı, AB ortalamasının bile altında görünüyor.

Karadağ’da her yüz kişiye yaklaşık üç silah düşerken bu oran Bosna-Hersek’te dokuz, Sırbistan’da ise 14 civarında.

Kosova’da ise yüzde 1,7 gibi son derece düşük bir seviyede seyrediyor.

Ancak madalyonun arka yüzü hiç de göründüğü kadar parlak değil. Bölgede bugüne kadar yapılan onlarca “silah imha“ kampanyasına rağmen Balkanlar tam bir “silah deposu“ görünümünde.

Özellikle Kosova’da durum vahim boyutlara ulaşıyor. Uzmanlar, statü sorununun daha fazla sürüncemede kalması durumunda, toplumdaki silahlanmanın daha da artacağını belirterek, bunun da farklı gruplar arasında çatışma riskinin en üst seviyeye çıkması anlamına geleceğine dikkat çekiyorlar.

Kosova’nın statüsüyle bağlantı

Kosova Polis Teşkilatı’nın basın sözcüsü Veton Elshani de bu uyarıları haklı bulanlardan.

Elshani şunları söylüyor: “Silah kaçakcılarıyla mücadele amacıyla yürüttüğümüz operasyonlarda Arnavutlarla da sıkı bir işbirliği yapıyoruz. 1999’dan buyana yaklaşık 13 bin el silahı imha ettik. Ancak buna rağmen Kosova’da yasadışı olarak bölgeye sokulan büyük miktarda silah olduğu da bir gerçek. Bunun nedeni de açık: Kosovalılar, statü sorunu çözülmeden, sahip oldukları silahları gönüllü olarak teslim etmek istemiyor.“

Tahminlere göre Kosova’da ruhatsız olarak 100 bin civarında silah bulunuyor.

Hatta bazı uluslararası kuruluşlar, rakamın daha da fazla olduğunu düşünüyor.

Örneğin BM ve İstikrar Paktı bünyesinde yapılan bir araştırmada Kosova’daki silah sayısının 400 bine ulaştığı ve bunların sadece yüzde 20’sinin ruhsatlı olduğu savunuluyor.

Kosova polisinin iddiası

Son operasyonda yaklaşık 500 ruhsatsız silah geçiren Kosova Polis Teşkilatı’nın organize suçlarla mücadele bölümü şefi General Rahman Süleymanî ise olayın Türkiye bağlantısının da bulunduğunu düşünüyor:

Süleymani sözlerini şöyle sürdürüyor: “Ele geçirilen silahların büyük bir bölümünde ’Zastava’ damgası mevcut. Bu aslında Sırbistan’daki Kraguyavaç silah ve mühimmat fabrikasının damgası. Ancak biz, bunların büyük bir bölümünün Türkiye’de imâl edildiğini ve sahte belgeler düzenlendiğini tahmin ediyoruz. Soruşturmalar bu tahminlerimizde yanılıp yanılmadığımızı gösterecek. Ancak kesin olan tek şey organize bir kaçakçılık ağı ile karşı karşıya olduğumuz gerçeğidir.“

Sırbistan’da vahim tablo

Sırbistan’da ise durum çok daha vahim boyutlarda. Yetkililer, ülkede yaklaşık 1 milyon 100 bin ruhatsız silah olduğunu tahmin ediyor. Uluslararası kuruluşlar ise bu rakamın iki milyonu geçtiğini savunuyor.

Bu da her iki Sırp aileden birinin evinde silah bulunması anlamına geliyor. Sırp güvenlik uzmanı Aleksander Radiç’e göre ruhatsız silah sahiplerine bir defaya mahsus bir af çıkarılıp tüm silahlara ruhsat verilmesi.

Radiç, “O zaman daha güvenli bir ortam tesis edilebilir. Çünkü böyle bir uygulama sonunda devlet, kesin bir şekilde nerede kaç tane silahın bulunduğundan da haberdar olur“ diye konuşuyor.