''Aşure Günü'' ve İslam dünyasında bölünmeler

Aşure Günü her ne kadar Sünni Müslümanlar tarafından tanınsa da Şiiler için Muharrem ayının 10. Günü, Hz. Muhammed'in torunu Hz. Hüseyin'in ve ailesinin Emevi halifesi 1. Yezid tarafından öldürüldüğü gün olması nedeniyle ayrı bir önem taşıyor. Her yıl Şiiler Kerbela Savaşı'nı ve Hz. Hüseyin'in ölümünü anıyor.

Şiiler ve aynı zamanda birçok Sünni Müslüman için Hz. Hüseyin, Yezid'in "zalim hükümdarlığına" karşı " barışçıl bir direnişi" temsil ediyor. Hz. Muhammed'in torununun Yezid'e bağlılık yemini etmeyi reddetmesi Kerbela'daki savaşın başlamasına neden oldu. Dünyanın dört bir yanındaki Şiiler, Muharrem ayına bu savaştan kesitler sergileyerek ve törenler düzenleyerek başlıyor.

Kendini kırbaçlama, göğsünü dövme ve çıplak ayakla ateş üzerinde yürüme Aşure Günü'nün ritüellerinden. Liberal Müslümanlar, hançer kullanımı ve kendi kendine işkenceyi gericilik ve modern dünyayla hiçbir bağlantısı olmayan semboller olarak nitelendiriyor. Ancak, dindar Şiiler için bu ritüeller Hz. Hüseyin'in ve ailesinin Kerbela'da yaşadığı acıyı hissetmenin bir yolu.

İran Devirimi'nden bu yana Şii İslam'ın kendisi ve Aşure Günü gibi ritüeller, Batı ve ABD karşıtı bir duruşu simgeler hale geldi. İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideri Humeyni, Kerbela'yı emperyalizme karşı siyasi bir simge olarak kullandı. Devrimden sonra Tahran, Şii İslam'ın kendi yorumunu aralarında Afganistan ve Pakistan'ın da olduğu diğer Müslüman ülkelere empoze etmeye başladı.

İran'ın etkisindeki Orta Doğu ülkelerinde Aşure Günü ritüelleri katı Vehhabiliği destekleyen Suudi Arabistan'a karşı bir siyasi mesaj niteliği taşıyor. Riyad'ın çizgisini izleyen Sünniler tarafından ise bu ritüeller ''İslam dışı" olarak görülüyor. Afganistan ve Pakistan'da aktif olan Taliban gibi Sünni örgütler Şiileri ''dinden dönenler'' olarak nitelendiriliyor.

Afganistan'daki Sünni radikaller defalarca ülkede barışçıl bir azınlık olan Şii Hazaraları hedef aldı. 2016 yılının Haziran ayında Kabil'de Şii Hazaralara düzenlenen saldırıda en az 80 kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlendi. İslamcı örgütler komşu ülke Pakistan'da da Şiilere yönelik benzer saldırılar gerçekleştiriyorlar.

Geleneksel olarak Pakistan'daki Şiiler Hindistan İslamı'nın mistik versiyonuna daha yakınlar. Ancak son yıllarda İran'ın etkisinin radikal bir değişime yol açtığı gözlemleniyor. Siyasi analistler İran tarafından desteklenen radikal Şii grupların Güney Asya'da da aktif olduğunu belirtiyor.

Aşure Günü dini bir gün olsa da Pakistanlı yetkililer Şiilerin düzenlediği yürüyüşlerde yüksek güvenlik önlemleri alıyor. Zira, yasadışı militan gruplar geçmişte bu yürüyüşlere de bombalı saldırılar düzenledi. Çoğunluğu Sünnilerin oluşturduğu diğer ülkelerde de bu dönemde benzer güvenlik önlemleri alınıyor.