AYM'den Gülsüm Elvan kararı

Anayasa Mahkemesi, Nuriye Gülmen ve Semih Özakça için düzenlenen destek eylemine katılan Berkin Elvan'ın annesi Gülsüm Elvan'ı gözaltına alırken ters kelepçe takarak kolunu çıkan polislerin kapatılan soruşturma dosyasının yeniden açılmasına karar verdi. Olay nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiğini belirten AYM; Elvan'a 20 bin TL manevi tazminat ödenmesine de hükmetti.

"İşimizi geri istiyoruz" eylemi yaptıkları sırada tutuklanan ve cezaevinde açlık grevi yapan öğretmen Semih Özakça ve akademisyen Nuriye Gülmen için İstanbul'un Kadıköy ilçesi Süreyya Operası önünde 11 Ağustos 2017 tarihinde destek eylemi düzenlendi. Eyleme, Gezi eylemleri sırasında polisin attığı gaz bombasının başına isabet etmesi sonucu hayatını kaybeden Berkin Elvan'ın annesi Gülsüm Elvan da katıldı.

Polis ters kelepçe taktı, kolunu kırdı

Polisin izin vermediği eyleme yapılan müdahale sonucunda Gülsüm Elvan'ın da içinde bulunduğu 16 kişi gözaltına alındı. Polislerin terk kelepçe taktığı Gülsüm Elvan'ın bu sırada sol kolu kırıldı ve Elvan'ın elleri bu şekilde üç saat kelepçeli tutuldu. Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim Araştırma Hastanesi'nde düzenlenen raporda, Elvan'a omuz ve üst kol kırığı tanısı konuldu.

Savcılık dosyayı kapattı

Şikâyet üzerine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı. İstanbul Valiliği, polisler hakkında soruşturma izni vermedi. Ancak bu karar, idare mahkemesi tarafından kaldırıldı. Soruşturmaya yeniden başlayan savcılık, Gülsüm Elvan'ın darp edildiğine ilişkin görüntü kaydının olmadığı ve kolunun nasıl kırıldığının belli olmadığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verdi. Gülsüm Elvan, bunun üzerine avukatı aracılığıyla Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu.

AYM kötü muamele kararı verdi

Anayasa Mahkemesi, yaptığı değerlendirme sonucunda haksız ve orantısız güç kullanıldığına ilişkin iddia hakkında yürütülen soruşturmanın etkisizliği nedeniyle kötü muamele yasağının hem usul hem de esas boyutunun ihlal edildiğine karar verdi. Kararın bir örneğinin ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma yapılmak üzere İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine karar veren Yüksek Mahkeme, Gülsüm Elvan'a 20 bin TL manevi tazminat da ödenmesine hükmetti.

Başsavcılığa soruşturma eleştirisi

Kararın gerekçesinde başsavcılık tarafından yürütülen soruşturmada önemli eksikliklerin göze çarptığı vurgulandı. Gülsüm Elvan'ın kolunun kırık olduğunun doktor muayenesinde ortaya çıkmasına rağmen bu olay hakkındaki soruşturmanın ancak başvurucunun şikâyeti üzerine başlatıldığı ifade edilen kararda, şu eleştirilerde bulunuldu:

"Başsavcılık, soruşturma dosyasında mevcut kamera kayıtlarının içeriği hakkında bilirkişi incelemesine başvurmuştur. Ancak alınan bilirkişi raporu son derece yetersizdir. Zira sözü edilen raporda başvurucunun polislere nasıl karşılık verdiği, nasıl mukavemet gösterdiği, başvurucunun nasıl ve kim/kimler tarafından kelepçelendiği açıklanmamış, ulusal düzeyde yayın yapan bir kanalın haber bülteninde yer aldığı ifade edilen başvurucunun yakalanma anına ilişkin görüntünün içeriği de belirtilmemiştir. Hâlbuki olayın nasıl meydana geldiğinin tespiti için soruşturma dosyasında bulunan tüm fotoğraf ve video kayıtlarının incelenmesi gerekir."

Gerekçeli kararda, başsavcılığın kararında Gülsüm Elvan'ın direnmesi karşısında polislerin ne şekilde güç kullandığıyla ilgili bir açıklama yapılmadığına işaret edilerek, "Bu durum güç kullanımının gerekli olup olmadığının, gerekli ise karşılaşılan direnişine nazaran orantılı olup olmadığının tespitini engellemiştir" denildi.