Avusturya’da Mars görevi
İnsanoğlu Mars’a yaklaşıyor. Bilim insanları şimdi koşulları Mars ile benzerlikler taşıyan Avusturya’daki bir buzulda böyle bir misyonu simüle ediyor.
Amadee-15
Avusturya Uzay Forumu’nun (ÖWF) Kaunertal buzulundaki iki haftalık projesi (Amadee -15) 3 Ağustos’ta başladı. ‘Analog astronot' olarak adlandırılan Alman Carmen Köhler ve İspanyol meslektaşı Inigo Munoz Elorza burada Mars görevinin denemesini yapıyor. Çünkü bu buzuldaki koşullar Mars ile benzerlik taşıyor.
Ağır kıyafetler
Yanmaz kevlardan yapılmış alüminyum kıyafet 48 kilogram ağırlığında. Carmen Köhler de “eğilmek ve doğrulmak zor” diyor. Aslında bir matematikçi ve meteorolog olan Köhler kıyafeti taşıma lisansına sahip olmak için beş aylık eğitim aldı.
Mars’taki gibi buz ve moloz
Bölgedeki moloz ve buz kütleleri Kızıl Gezegen'i andırdığı için bu tür bir denemeye uygun ortam sağlıyor. Araştırmacılar buna “ideal koşullar” diyor. Böyle koşullarda bile hareket edebilen iki Mars aracı da test edilecek. Bu araçlara büyük molozlar bile engel olamıyor.
Görevdeki araçlar
Bu uzaktan kumandalı araç dışarıdan bakıldığında şu anda Mars’ta görev yapan Opportunity’ye benziyor. Opportunity, 2012’de gönderilen Curiosty ile birlikte 11 yıldır Mars’ta görev yapıyor. Araştırmacılar buzuldaki araçları sinyaller yardımıyla kolayca yönlendiriyor. Ancak sinyalin Mars’a ulaşması 20 dakikayı buluyor.
Diş ağrısına ne yapmalı?
İnsanlı bir Mars misyonu yaklaşık 3 yıl sürecek. Bu arada birçok şey olabilir. Bu yüzden araştırmacılar günlük sorunlarla baş etmeye çalışıyor. Örneğin bir diş kökü iltihabında ne yapmalı? Üç boyutlu yazıcıyla uygun bir diş üretilebilecek. Bunun yanı sıra sağlıklı beslenmek de önemli.
Buharlı yıkanma
19 ülkeden yaklaşık 100 araştırmacı ve çalışan projenin farklı aşamalarında görev yapıyor. 12 deney programı bulunuyor. Bunlar arasında özellikle çok az sıvı gerektiren buharlı duşun denenmesi de var. Şimdiye kadar uzayda kişisel temizlik ıslak mendillerle yapılıyordu.
Uzay aracı yerine teleferik
Araçlar ve personel proje alanına teleferik yardımıyla rahatça ulaştırılabiliyor. Süre sadece birkaç dakika. Ancak Mars’a yolculuk neredeyse bir yıl sürecek. Ve başlıkları çıkarıp mola vermek de muhtemelen mümkün olmayacak.
Mars’ta kar yok
Araştırmacılar proje için sadece yaz aylarında burada kalıyorlar. Kaunertal buzulu yakında yine karla kaplanacak. Ve Mars araçları derin kar yamaçlarına göre tasarlanmamış. © Deutsche Welle Türkçe