AB'de 253 bin kişinin hava kirliliğinden öldüğü tahmini
24 Kasım 2023
Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) tarafından Cuma günü yayınlanan rapora göre, ince partikül kirliliğinin 2021 yılında Avrupa Birliği'nde (AB) 250 binden fazla kişinin ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor.
Raporda Avrupa'daki hava kirliliğinin Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) önerdiği seviyelerin oldukça üzerinde seyrettiği belirtildi. Bu doğrultuda, 2021 yılında AB'de en az 253 bin ölümün, DSÖ'nün önerdiği yoğunluğun üzerinde ince partikül madde kirliliğine maruz kalmaya bağlanabileceği kaydedildi. Hava kirliliği söz konusu seviyenin altında kalsaydı, bu ölümlerin engellenebileceği de ifade edildi.
Teknik olarak PM2.5 de denilen ince partikül maddeler genel anlamda araba egzozlarından ve kömür santrallerinden çıkan ve havada asılı kalabilen maddelere karşılık kullanılıyor. Mikroskobik boyuttaki kimyasal maddeler solunum yollarının derinlerine kadar ilerleyerek bronşit, astım ve akciğer hastalığı riskini artırıyor, ya da bu hastalıktan muzdarip olanların durumunu daha da ağırlaştırabiliyor.
2020 yılının incelendiği raporda ise 238 bin kişinin ölümü hava kirliliğine bağlanıyordu. AÇA, 2021'deki artışın çevre kirleticilere daha fazla maruz kalmayla ve Covid-19'a bağlı ölümlerdeki artışla açıklanabileceğini belirtti.
Diğer yandan uzun vadeli bakıldığında ise ölümlerde kayda değer bir düşüş eğilimi gözleniyor. 2005'ten 2021'e kadar ince partikül maddeye bağlanabilecek ölümlerin yüzde 41 oranında azaldığı tespiti yapıldı.
AÇA İcra Direktörü Leena Yla-Mononen, hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkisinin devam ettiğini belirterek, Avrupa'daki ulusal ve yerel yönetimlerin yeni mevzuatlarla emisyonları azaltmak için harekete geçmiş olmasının ise olumlu haber olduğunu vurguladı.
Azot dioksite (NO2) bağlı hava kirlilğinden kaynaklanan erken ölümler 52 bin olarak tahmin edilirken; karayolu trafiği ve endüstriyel faaliyetlerin neden olduğu azot (O3) yoğunluğundan kaynaklanan ölümler ise 22 bin olarak raporda yer aldı.
Ajans, bazı ölümlerin mükerrer sayılabileceği gerekçesiyle bu verileri toplam olarak açıklamayı tercih etmiyor.
AFP / GY, BK