Avrupa-ABD hattında savaş uçağı rekabeti kızışıyor
6 Şubat 2019
AB ülkeleri arasında savunma alanında daha sıkı işbirliği ve koordinasyon için başı çeken Fransa ve Almanya, bakım ihtiyaçları nedeniyle ABD'ye bağımlılığı zorunlu kılan F-35'lere alternatif bir savaş jeti üretimi için ilk somut adımı bugün atıyor. Fransa ve Almanya'nın bugün yeni jenerasyon savaş jetlerinin tasarımı için 65 milyon euroluk bir sözleşme imzalaması bekleniyor.
Reuters’a konuşan Fransız bir ordu yetkilisinin verdiği bilgiye göre Fransız Dassault Aviation Groupe ve Airbus’ın program üzerinde çalışmaya başlaması ve 2024 yılına kadar üretilecek jetlerin Dassault'un Rafale ve Almanya’nın Eurofighter’larının yerini alması planlanıyor. Şirketlerin 2019 yılı ortalarında ilk motor ve uçak tasarımlarını tanıtması bekleniyor.
Fransız Silahlı Kuvvetler Bakanı Florence Parly ve Alman Savunma Bakanı Ursula von der Leyen’in sözleşmeyi bugün Fransız savunma sanayii şirketi Safran tesislerinde imzalaması bekleniyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in ilk kez 2017 yılında duyurduğu Geleceğin Savaş Hava Sistemleri (FCAS) projesi savaş uçağı ve aralarında İHA'ların da bulunduğu bağlantılı bir dizi silahın üretilmesini içeriyor.
İki yıldır yapılan hazırlık çalışmaları sonrasında bugün imzalanacak sözleşme ile programın başlaması için somut bir adım atılmış olacak. Dassault ve Airbus yeni proje üzerinde çalışmak için sözleşmenin imzalanmasını bekliyordu.
Fransa’nın Safran ve Almanya’nın MTU Aero Engines şirketlerinin de yeni savaş jetinin motorunun tasarımı için diğer iki şirkete katılması planlanıyor. Fransız elektronik şirketi Thales ve Avrupalı füze üreticisi MBDA’nın da katılımı bekleniyor.
ABD bağımlılığı tartışması
Almanya F-35 savaş uçağını üreten ve dünyanın en büyük silah üreticisi olan Amerikan Lockheed Martin'i, Amerikan nükleer silahlarını taşımaya uygun ancak eskiyen Tornado savaş uçaklarının yenilenmesi için açtığı milyarlarca euroluk ihalenin dışında bırakmıştı.Fransa’nın talebi doğrultusunda atılan bu adımla Alman-Fransız ortak üretimi önündeki son engel de aşılmış oldu.
Almanya’nın en yakın Avrupalı ortağı Fransa, Almanya'nın F-35 almasının yeni Fransız-Alman savaş uçağı projesini tehlikeye atacağı uyarısında bulunmuştu.
Alman Hava Kuvvetleri Komutanı F-35'leri tercih ettiğini söylemesi sonrasında geçen yıl görevinden alınmış, ardından Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada savaş uçağı projesinde "Avrupalı bir çözüm”den yana olunduğu vurgulanmıştı.
Fransa ve Almanya’nın ortak projesine İspanya’nın da yaz aylarında katılması bekleniyor.
AB’den ayrılma aşamasında olan ve Batı Avrupa'daki en büyük silah üreticisi ülke konumunda bulunan İngiltere ise Temmuz ayında Farnborough Havacılık Fuarında kendi rakip uçak programı Tempest'ı tanıtmıştı. Ancak uzmanlar iki programın birleştirilebileceğini söylüyor.
Fransız ordu yetkilisi de iki ülkenin başka ülkelerin de programa katılımına açık olduğunu söyledi.
Avrupa savunması
AB, özellikle ABD'de Donald Trump'ın başkanlık koltuğuna oturması ve İngiltere'nin Birlik'ten ayrılma kararının ardından, ABD'ye bağımlılığın azaltılmasını ve kendi savunma yapılanmasını oluşturmayı hedefliyor.
AB'nin 23 üyesi 2017 yılında bu kapsamda savunma alanında daha sıkı işbirliği ve koordinasyon için kısaca PESCO olarak adlandırılan "Daimi Yapılandırılmış İşbirliği" savunma anlaşmasına imza atmıştı.
AB bünyesinde F-35'e sahip olan diğer ülkeler İngiltere ve Hollanda. Belçika hükümeti de Ekim ayında AB yapımı Eurofighter yerine ABD yapımı F-35 uçağı alacağını açıklamış, karar AB'nin kendi savunma yapılanmasını oluşturma planına büyük darbe olarak değerlendirilmişti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron Belçika'nın Avrupa yapımı jet almak yerine F-35 alma kararını "stratejik olarak Avrupa'nın çıkarlarına aykırı” olarak nitelemişti.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un Ekim ayındaki verilerine göre geçen yıl 245'i ABD'de olmak üzere dünya çapında 320 F-35 teslim edildi.
rtr/SSB,BK
© Deutsche Welle Türkçe