Astana anlaşması yürürlüğe girdi
6 Mayıs 2017
Suriye'de güvenli bölgeler kurulmasını öngören Astana anlaşması 6 Mayıs Cumartesi günü TSİ 00.00'dan itibaren yürürlüğe girdi. Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nden yapılan açıklamada, binlerce kişinin yaşamını yitirdiği aylar süren çatışmaların ardından ateşkesin ilan edildiği bölgelerde çatışmaların yaşandığı belirtildi.
Humus vilayetinin kuzeyindeki Teir Malla'da ateşkesin yürürlüğe girmesinden yaklaşık yarım saat sonra bir patlama duyulduğu kaydedildi. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a bağlı birliklerin bulunduğu bölgeden, isyancılar tarafından kontrol edilen bölgeye roket atıldığı iddia edildi.
Gözlemevi'nden verilen bilgiye göre, rejime bağlı birliklere ait savaş uçaklarının Zalakiyat ve yakınlarındaki Hama'da isyancıları hedef alan bir saldırı düzenledi. Suriye ordusundan ise bu iddialara ilişkin açıklama yapılmadı.
ABD'den açıklama
Ateşkes yürürlüğe girmeden kısa bir süre önce ABD'den yapılan açıklamada anlaşmanın IŞİD'e karşı yürütülen mücadeleyi engellemeyeceği vurgulandı. ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Jeff Davis, çatışmasızlık bölgelerinin IŞİD'in aktif olduğu yerleri kapsamadığına dikkat çekti. Davis, "Operasyonlarımız daha doğuda kalan IŞİD'i hedef alıyor” diyerek, "görevlerinin kesinlikle değişmediğini” vurguladı.
Rusya'dan yapılan açıklamada ise çatışmasızlık bölgelerinin ABD öncülüğündeki koalisyonun savaş uçaklarına kapalı olduğu belirtilmişti. Astana'daki görüşmelerde Rus heyetine başkanlık eden Alexsandr Lavrentyev, bu bölgelerde "hava kuvvetlerinin operasyon yapması, özellikle de uluslararası koalisyona ait kuvvetlerin operasyonu kesinlikle öngörülmüyor” demişti.
Buna karşılık Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov ise çatışmasızlık bölgelerinde ABD'nin yapacağı uçuşların ve mültecilerin bulunduğu bölgelerdeki ateşkesin ABD'li gözlemciler tarafından izlenmesinin askeri yetkililer tarafından görüşülebileceğini söyledi. Bogdanov, ancak İran'ın ABD'nin gözlemcilerine ilişkin tereddütleri olduğunu da sözlerine ekledi.
Türkiye garantör ülke
Türkiye, Rusya ve İran perşembe günü Kazakistan'ın başkenti Astana'daki barış görüşmeleri sırasında; "İdlib vilayetinin tamamı, Lazkiye, Halep ve Hama vilayetlerinin belli bölümleri, Humus vilayetinin belli bölümleri, Şam/Doğu Guta bölgesi ve Dera ve Kuneytra vilayetlerinin belli bölümlerini kapsayan çatışmasızlık bölgeleri oluşturulmasına” ilişkin anlaşma imzalamıştı. Ancak anlaşma, IŞİD ve diğer terör grupları ile mücadeleye devam edilmesini öngörüyor.
Anlaşmanın nasıl hayata geçirileceğine dair basına açıklamada bulunan Rusya Genelkurmay Başkan Yardımcısı Sergey Rudskoy, hem kontrol ve gözlem noktalarının işleyişinin hem de güvenlik alanlarının yönetiminin, garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran'dan ekipler ve oluşumlarca yürütüleceğini söylemişti.
Suriye'deki insani durumun iyileştirilmesine dair umut yaratan anlaşma Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin'in verdiği bilgilere göre Birleşmiş Milletler, ABD ve Suudi Arabistan tarafından da destekleniyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Reuters/dpa, JD/BW