Arjantin'de ön seçimleri kazanan Javier Milei kimdir?
15 Ağustos 2023
Arjantin'de Pazar günü düzenlenen ön seçimlerde aşırı sağcı iktisatçı Javier Milei'nin en yüksek oyu alması şaşkınlık yarattı. Özgürlük Gelişimi ittifakının adayı Milei, cumhurbaşkanı adaylarının belirlendiği ön seçimde oyların yüzde 30,1'ini aldı. Milei'yi yüzde 28,3 oy alan Değişim için Birlik'in muhafazakar adayı Patricia Bullrich, onu da yüzde 27,2 ile iktidardaki merkez sol koalisyon Vatan İçin Birlik'in adayı Ekonomi Bakanı Sergio Massa takip etti.
Halihazırda görevde olan Cumhurbaşkanı Alberto Fernandez ise kendisine giderek düşen destek ve kamuoyu yoklamalarındaki zayıf performansı nedeniyle yeniden aday olmadı. Ağır bir ekonomik krizin pençesinde olan Arjantin'de yıllık enflasyon yüzde 100'ün üzerine çıkmış durumda. Yoksulluk oranı ise yaklaşık yüzde 40.
Milei seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından yaptığı konuşmada, "Kast modelinin sonuna gelindiğini" söyledi. Aşırı sağcı popülist aday, "Bugün çöküş modeline yeter demek için ayağa kalktık ve Arjantin'in yeniden inşası için ilk adımı attık" diye konuştu.
Milei kimdir?
52 yaşındaki Milei, Arjantin'de son dönemde mevcut siyasileri kıyasıya eleştiren bir televizyon yorumcusu olarak büyük bir popülarite kazandı. ABD eski başkanı Donald Trump'a hayranlığıyla bilinen Milei, piyasanın radikal biçimde serbestleştirilmesini, Arjantin'in ulusal para birimi pesonun yerini Amerikan dolarının almasını ve Arjantin Merkez Bankası'nın kapatılmasını hedefleri arasında sıralıyor. İşçi dostu çalışma yasalarını "kanser" olarak nitelendiren Milei, devleti "tüm sorunların temeli" olarak tanımlamış ve ABD'li mafya lideri Al Capone'u öven ifadeler kullanmıştı. Kendini "anarko kapitalist" olarak tanımlayan Milei, kamu harcamalarında radikal kesintilere giderek eğitim ve sağlık sistemini özelleştirmek istiyor. Bireysel silahlanmadan yana olan Milei, iklim değişikliğinin bir "yalan" olduğunu söylüyor ve kürtajı cinayet olarak tanımlıyor. Politikacı, insan organlarının satışının da yasal olması gerektiğini savunuyor.
Piyasalarda şok etkisi yarattı
Analistlerin ağırlıklı olarak seçmenlerin tepki oylarını aldığını belirttiği Milei'nin 22 Ekim'de yapılacak genel seçimlerde bu başarıyı tekrarlayıp tekrarlayamayacağı ise merak konusu. Ön seçimlerde yüzde 69,5'te kalan seçimlere katılım oranının, genel seçimlerde artabileceği, bunun da Milei'nin rakiplerinin lehine olacağı tahmini dile getiriliyor.
Öngörülemeyen radikallikteki ekonomik planlara sahip Milei'nin ön seçim zaferi piyasaları da sarstı. Pazartesi günü Arjantin'de hükümet, pesoyu dolar karşısında yaklaşık yüzde 18 oranında devalüe etti. Faizleri de yüzde 21 puan artışla yüzde 118'e yükseltti. New York Borsası'nda da Arjantin devlet tahvilleri yaklaşık yüzde 12 oranında değer kaybetti.
Reuters,DW,AFP,dpa/SÖ,BÖ