Apple ne kadar yeşil?

Apple’ın piyasaya sürdüğü son dizüstü bilgisayar o denli ince ki, çevreciler bu cihazın geri dönüşümünün neredeyse imkânsız olduğu görüşünde. Zira bilgisayardaki bazı parçalar ayrılamayacak şekilde birbirine yapışık. Apple bir süre önce de, tüm ürünlerinden "çevre dostu" sertifikasını kaldırmış, gelen tepkiler üzerine yeniden ürünlerini sertifikalandıracağının güvencesini vermişti. Ancak dünyanın en büyük bilişim şirketlerinden Apple ürünlerinin ne denli çevre dostu olduğu akıllarda soru işareti oluşturmayı sürdürüyor.

Uzman elektronikçinin görüşü

Kyle Wiens Kaliforniya’da yaşıyor ve çalışıyor. Mesleği bilgisayarları, akıllı telefonları ve diğer elektronik ürünleri parçalarına ayırmak. Wiens'in elektronik aletlerin nasıl tamir edileceğini anlattığı sitesinin takipçi sayısı oldukça fazla. Wiens, piyasaya yeni bir ürün girer girmez önce onu parçalarına ayırıp, inceliyor. Sonuçları ise “iFixit”, adlı internet sitesinde yayınlıyor. Wiens, Apple’ın piyasaya sürdüğü son dizüstü bilgisayarı da aynı şekilde incelemiş ve şu sonuca varmış: “Hemen bazı sorunlar olduğunu gördük. Cihazın bataryası yapıştırılarak sabitlenmiş. Bu, bataryanın bilgisayardan çıkarılmasını imkânsız hale getiriyor.”

Batarya bozulduğunda yalnızca Apple servisleri tarafından değiştirilebiliyor. Ancak pek çok kullanıcı kişisel dosyalarının kayıtlı olduğu bilgisayarını yabancı ellere teslim etmeyi istemiyor. Öte yandan yapışık parçaların geri dönüşümü de oldukça zor.

'Geri dönüşüm firmaları sorunun farkında'

İsmini açıklamak istemeyen bir geri dönüşüm firması, geri dönüşümle uğraşan kişilerin Apple ürünlerindeki bu soruna aşina olduğunu söylüyor. Zira oldukça kapalı olan bu ürünleri parçalarına ayırmak çok karmaşık bir işlem. Hatta parçaları çıkartmak için bazen cihazları kırmak gerektiği belirtiliyor.

Öte yandan Apple, yeni dizüstü bilgisayarı, büyük bir özgüvenle takdim etti. Tanıtım videosunda bilgisayarın incecik olduğu ve Apple tarafından bugüne kadar üretilen en iyi bilgisayar olduğu ifade ediliyor. Kyle Wiens, bu bilgisayarın tamiratının çok zor olduğu görüşünde. Wiens, giderek incelen ve küçülen bu cihazların, çevreye de daha zararlı hale geldiğini söylüyor. Uzman, tamir edilemeyen bozuk bilgisayarların çöpe atıldığını, yerine yenisinin alındığını, bunun da çevreye daha fazla zarar verdiğini ifade ediyor.

'Bilişim dünyasında çevreci olmak zor'

Almanya’da yayımlanan bilişim dergisi c’t nin yeşil bilişim alanındaki uzmanlarından Chirstian Wölbert, Apple’ın bir çok alanda ilerici bir yaklaşımı olduğunu ve sürdürülebilirlik konusunda da sektörde öncü bir rol üstlendiğini söylüyor. Ancak Wölbert de şirketin çevre politikaları konusunda kesin bir yargıya varmaktan kaçınıyor: “Apple, yeşil olma iddiasını bazı alanlarda koruyabiliyor. Fakat şunu söylemek gerek, bilişim dünyasında çevrecilik oldukça zorlu bir konu. Hiç kimse binlerce bilgisayar parçasının ve parçalarda kullanılan hammaddelerin nereden geldiğini söyleyemez. Dolayısıyla bu parçaların üretiminde çevrenin dikkate alınıp alınmadığını tespit etmek de çok zor. Yani herhangi bir firmanın diğerine göre daha çevre dostu olup olmadığını söylemek şu koşullar altında çok zor.”

'Tüketici Apple'ı bu yoldan vazgeçirebilir'

Bir parçanın geri dönüşümünün mümkün olup olmadığını tespit etmekse çok kolay. Uzman Kyle Wiens, Apple’ın geri dönüşüm konusunda sektörde önde gelen şirketler arasında yer almadığı görüşünde. Wiens’e göre gelecekte de şirketin bu stratejisi değişmeyecek: “Apple, parçaların birbiriyle yapışık olduğu bir yönteme doğru ilerliyor. Bu bütün ürünler için geçerli değil, ancak eğilim bu yönde. iPad 3 de çok karmaşık bir biçimde yapıştırılmış, iPhone ise cihazı açmayı zorlaştıran özel vidalarla üretiliyor.”

Wiens, yalnızca tüketicilerin Apple’ı bu yoldan vazgeçirebileceğini söylüyor. Uzman, tüketicilerin satın alma ya da almama yönünde vereceği kararla, şirketi stratejisini sorgulamaya itebileceğini ifade ediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Greta Hamann/ Çeviri: Başak Özay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu