AMB politika faizlerini rekor seviyelere yükseltti
14 Eylül 2023
Avrupa Merkez Bankası (AMB) temel politika faiz oranlarını bir kez daha 25 puan artırdı. Böylelikle refinansman faizi yüzde 4,50'ye, mevduat faizi ise yüzde 4'e yükselmiş oldu.
Merkezi Almanya'nın Frankfurt kentinde olan AMB aldığı bu kararla, Euro Bölgesi'nde yaşanan konjonktürel durgunluğa rağmen, 2022 yılının Temmuz ayından bu yana art arda onuncu kez politika faizlerini artırmış oldu. Bankaların, AMB'den çekeceği kredinin faizi olan refinansman faizi, Ağustos 2001'den bu yana ilk kez yüzde 4,50'ye çıktı. Bankaların, AMB'de tuttuğu mevduatlarına uygulanan yüzde 4 oranındaki faiz ise, Euro'nun yürürlüğe girdiği 1999'dan bu yana en yüksek faiz oranı oldu.
Alınan bu kararla, tasarruflarını bankalara yatıranların daha fazla faiz alma umudu artmış oluyor. Diğer yandan çekilecek kredilere uygulanacak faiz de büyük olasılıkla yükselecek.
Faizin zirvesine ulaşıldı mı?
AMB'nin politika faizlerini bir kez daha 25 puan artırmasının ardından uzmanlar, bunun büyük olasılıkla tavan seviye olacağını ve bundan böyle faiz artırımı kararı alınmayacağını ifade ediyor. AMB'den yapılan açıklamada, "Avrupa Merkez Bankası, güncel değerlendirmelerin ışığında politika faizi oranlarının, yeterince uzun süre bu düzeyde kalması halinde, yakın gelecekte enflasyonun hedeflenen rakamlara düşmesine önemli katkı sağlayacak seviyeye geldiği görüşündedir" denildi.
Orta vadede enflasyon oranının yüzde 2'ye çekilmesini öngören AMB, bu seviyede fiyat istikrarının sağlanabileceğini ifade ediyor. Ancak Euro Bölgesi'ndeki güncel enflasyon verileri bu hedefin oldukça uzağında. Euro kullanan 20 ülkede, son olarak Ağustos ayında da fiyat artışlarında önemli bir yavaşlama kaydedilmedi. Avrupa İstatistik Dairesi (Eurostat) ilk tahminlerine göre, Ağustos 2023 için Euro Bölgesi'ndeki yıllık enflasyon yüzde 5,3 olarak açıklanacak.
AMB'nin yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 5,6
Temmuz ayında yıl sonu için yüzde 5,4'lük bir enflasyon tahmininde bulunan Avrupa Merkez Bankası, bu tahminini revize ederek, sene sonunda enflasyonun yüzde 5,6 olacağı öngörüsünü kamuoyu ile paylaştı. AMB'nin güncel tahminlerine göre enflasyon 2024'te yüzde 3,2, 2025'te ise yüzde 2,1 olarak açıklanacak ve fiyat istikrarı için belirlenen yüzde 2 hedefine neredeyse ulaşılmış olacak.
AMB, Euro Bölgesi'ndeki ekonomik büyümeye dair tahminlerini de duyurdu. Buna göre sene sonunda yüzde 0,7'lik bir büyüme bekleniyor. Bu rakamın 2024 sonunda ise yüzde 1 olacağı tahmin ediliyor. Yüksek enflasyonun özel tüketimi olumsuz etkilemesi, uzmanlar tarafından ekonomik büyümenin en büyük el frenlerinden biri olarak nitelendiriliyor.
Uzmanlardan farklı yorumlar
AMB'nin politika faizlerini artırma kararını değerlendiren Alman Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü (DIW) Başkanı Marcel Fratzscher, "Avrupa Merkez Bankası faiz artırımı ile bir kez daha büyük bir risk aldı. Bu kararla, enflasyondaki düşüş hızlanmadan Euro Bölgesi'ndeki ekonominin resesyona girmesini tetiklemiş olabilir. (...) AMB Konseyi bu kararıyla kararlılığını göstermek ve kendi güvenilirliğini kuvvetlendirmek istiyor. Bu anlaşılır bir şey, ancak bir yandan da riskli" ifadelerini kullandı.
Almanya'nın en büyük bankalarından Commerzbank'ın baş iktisatçısı Jörg Krämer ise, Fratzscher'in aksine AMB'nin aldığı karardan memnuniyet duyduğunu belirtti. "Neyse ki AMB faiz oranlarını bir kez daha artırma kararı aldı. Bunun için övgüyü hak ediyor. Ancak politika faizlerinin, kökleşmiş enflasyon sorununu çözebilecek kadar yüksek olup olmadığı bir soru işareti. Muhtemelen başka adımların da atılması gerekecek" diyen Krämer, enflasyonun önümüzdeki yıllarda, yüzde 2'nin bariz bir şekilde üstünde seyredeceği tahminini dile getirdi.
dpa,Reuters / ET,BK