Altılı masada "ortak aday istişaresi" nasıl olacak?

Altı siyasi partinin güçlendirilmiş parlamenter sistemi getirmek ve ortak aday belirlemek için yürüttüğü toplantılarda en somut adımlar, Gelecek Partisi ev sahipliğinde gerçekleşen 10'uncu toplantıda atıldı.

Toplantı sonrası yapılan açıklamada "ortak aday" mesajı verilerek son dönemdeki "çoklu aday" tartışmalarının da önüne geçilmek istendiği öğrenildi. Açıklamada dikkat çeken ifadeler yer alırken "Genel başkanlar arasında ortak Cumhurbaşkanı adayının tespiti ile ilgili istişarelerin başlatılmasına karar verdik" ifadeleri siyasetin de gündemine damga vurdu.

Altılı masa resmen aday belirleme çalışmalarına başlarken DW Türkçe, istişare sürecinin yol haritasına dair detaylara ulaştı.

Adayın 30 Ocak'ta açıklanması beklenmiyor

DW Türkçe'nin edindiği bilgiye göre 26 Ocak'ta İYİ Parti ev sahipliğindeki 11'inci toplantıya kadar altı parti hem kendi iç çalışmasını hem de ortak çalışmasını yürütecek. Daha önce yapılan anketler, yeni anketler, parti kurullarının ve tabanın görüşleri alınacak.

Ayrıca bu süreçte liderlerin birebir telefon diplomasisi de yürüteceği, ikili heyetler halinde partiler arası temasların olacağı da öğrenildi. 26 Ocak'ta liderler olası eğilimleri masada konuşacak. Ancak bu toplantıda bir isim çıkması beklenmiyor. 30 Ocak'ta temel politikalar belgesinin açıklanmasının ardından tek gündem ise adayın ismi olacak. Şubat ayındaki toplantılarda ise artık aday ismi netleşecek.

İbre Kılıçdaroğlu'nu gösteriyor

İşte bu noktada altılı masada isim noktasında ön plana çıkan isim ise CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu.

Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, gazetecilere yaptığı açıklamada, "CHP, meclisin ikinci büyük partisidir. Kılıçdaroğlu da bu süreçte değerlendirilecektir. Aday siyasi parti genel başkanlarından biri olması gerektiğini paylaştım" sözleriyle Kılıçdaroğlu'nu işaret ederken Saadet Partisi, DEVA ve Gelecek partilerinin de Kılıçdaroğlu'na net bir karşı çıkışı bulunmuyor.

İYİ Parti ise altılı masa içinde Kılıçdaroğlu'na en mesafeli parti. Bu noktada İYİ Parti de kurullarında ve tabanında süreci değerlendirecek. Değerlendirme yaptıktan sonra çıkacak tabloya göre İYİ Parti'nin başka bir adayı masaya taşıyabileceği iddia ediliyor. Bu adayın altılı masada kabul görmemesi durumunda İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in de partisine "Ben masaya götürdüm, ancak kabul görmedi. Masadan çıkacak adayı destekleyeceğimizi taahhüt etmiştik, bu konuda tutumumuz değişmeyecek" mesajı da verebileceği vurgulandı.

Beş yardımcısı olacak

Masanın en uzun toplantısındaki bir diğer uzlaşma ise 30 Ocak'ta açıklanacak geçiş süreci ve temel hükümet programında cumhurbaşkanının çalışma sistemine dair. Edinilen bilgiye göre, seçilecek cumhurbaşkanının yetkilerini kullanmasına dair masada bir sorun yok. Aday kamuoyu önünde uygulayacağı politikaları açıklayacak. Ancak bu bir zorunluluk değil, etik çerçeve olacak. Adayın zaten bu çerçeveye uyacak bir isim olacağı ve daha sonra mevcut sistemin verdiği gücü sonsuz kullanma yolunu tercih etmeyeceğine vurgu yapıldı.

Yeni sistemde cumhurbaşkanı dışında beş cumhurbaşkanı yardımcısı olacak. Bu beş yardımcı, liderler olabileceği gibi parti liderlerinin belirleyeceği isimler de olabilecek. Eğer aday masa dışından olursa, altı yardımcı olması da gündeme gelecek. Cumhurbaşkanı yardımcısının milletvekili olamayacağı düzenlemesi nedeniyle liderlerin bunu tercih edip etmeyeceği kendi takdirlerine bırakılacak. Cumhurbaşkanı kritik kurumlara atama yapacağı zaman altılı masa liderleri ile ortak karar alacak.

Vekil listesi için birlikte çalışılacak

Şu an için bir "ittifak yapılanması" olmayan altılı masa seçim takvimi açıklandıktan sonra resmen ittifakını da duyuracak. Bu ittifakın nasıl seçime gireceği hangi illerde hangi parti çatısı altında nasıl listeler yapılacağı, bir partinin seçime gidip girmeyeceğine dair tüm detaylar oluşturulacak komisyonda belirlenecek.

DEVA Partisi daha önce hangi şartta olursa olsun kendilerinin seçime gireceğini açıklamıştı. Ancak Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti'nin CHP veya İYİ Parti listelerinden seçime girme ihtimali de bulunuyor. Bu ise 81 il ve bölge analizleri ve olası aday isimlerine dair değerlendirmelerin ardından netleşecek.

Başörtüsü uzlaşması

Bu arada altılı masadan bir de başörtüsü uzlaşması çıktı. AKP'nin önümüzdeki hafta Meclis'te parti ziyaretlerine başlayacağı başörtüsü ve aileye dair anayasa teklifi öncesi altı lider, yeni ve sadece başörtüsünün düzenlendiği bir anayasa teklifini meclise sunacak. Yeni teklifte aile düzenlemesi yer almayacak. Bu teklife tüm partilerden destek istenecek. Anayasa teklifi için 200 milletvekili imzası gerekiyor. Altılı masanın CHP, 134, İYİ Parti 37, Demokrat Parti 2, DEVA 1, Saadet Partisi 1 olmak üzere toplam 175 milletvekili bulunuyor.

Altılı masa teklifi için geriye kalan tüm partilerden yani AKP ve MHP de dahil olmak üzere, HDP, Memleket Partisi, BBP, TİP, DBP, Yenilik Partisi, Zafer Partisi ile bağımsızlar dahil tüm milletvekillerinden destek istenecek. Milletvekillerinin ve özellikle HDP'nin vereceği destek ile 200 sınırının aşılması hedefleniyor. Bu adımın ardından eğer 200 milletvekiline ulaşılırsa iki anayasa teklifi Meclis gündemine gelmiş olacak. Tekliflerin ortaklaşıp ortaklaşmayacağına ise Meclis'teki komisyon sürecinde karar verilecek.