Altı soruda NATO gündemi

NATO ülkelerinin devlet ve hükümet başkanları 8-9 Temmuz tarihlerinde Polonya'nın başkenti Varşova'da biraraya geliyor. Türkiye'yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın temsil edeceği zirvede ittifakın geleceğini ilgilendiren konular ele alınacak. Gündemin başında da Rusya geliyor. İttifak, doğu Avrupa'ya caydırma amaçlı askeri birlikler yerleştirmeyi planlıyor. Varşova'daki zirvede ele alınacak en önemli altı gündem maddesi:

Rusya: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 2014 yılında Ukrayna'ya müdahalesi NATO açısından büyük bir şok olmuştu. Polonya ve Baltık ülkeleri gibi ittifak üyeleri, Ukrayna krizinden bu yana kendini tehdit altında hissediyor. NATO, Rusya tehdidine karşı doğusundaki silahlanmayı artırmayı planlarken ayrıca bölgede çok sayıda ek tatbikat gerçekleştirdi. Varşova'da şu soruya yanıt aranacak: Şimdiye kadar Rusya'ya karşı planlananlar yeterli mi?

Afganistan: Almanya ve ABD gibi NATO ortakları 2016 yılında Afganistan'daki birliklerinin büyük bir bölümünü geri çekmeyi planlıyordu. Radikal İslamcı Taliban'ın devam eden saldırıları ve özellikle de kuzey Afganistan'da Kunduz'u geçici olarak alması, NATO'da bu konuda fikir değişikliklerine yol açtı. Şimdi Afganlara 2020 yılına kadar mali yardım desteği gibi yeni sözler verilmesi planlanıyor.

Siber Savaş: İttifak ortakları, savaşların gelecekte dijital dünyaya da sıçrayabileceğine işaret ediyor. Bilgisayar korsanlarının saldırıları, elektrik ve iletişim ağlarının felce uğratılması söz konusu olabilir. Bu tür saldırılara karşı daha donanımlı olabilmek için ittifak siber dünyada kendine operasyon bölgeleri ilan etmeyi tasarlıyor. İttifak bu amaçla ek kaynaklar oluşturacak ve dijital ağlara düzenlenecek saldırılar hava, deniz ve kara saldırı ile eşdeğer görülecek.

IŞİD'le Mücadele: ABD uzun zamandır NATO'nun IŞİD'le mücadele operasyonlarına katılmasını istiyor. Ancak Almanya gibi ülkeler bunun iyi bir görüş olmadığını savunuyordu. Şimdi ise zirvede AWACS uçaklarının NATO misyonu çerçevesinde IŞİD'le mücadeleye katılması kararlaştırılacak. Modern radar ve komünikasyon teknikleri ile donatılmış AWACS uçaklarının Suriye ve Irak hava sahasını gözlemlemesi planlanıyor. Böylece Irak birliklerinin daha etkin bir şekilde IŞİD'le karada savaşacağı savunuluyor.

Savunma Harcamaları: NATO ülkeleri, iki yıl önce en geç 2020'ye kadar yılda gayrı safi milli hasılanın en az yüzde 2'sinin savunmaya ayırılması hedefi belirlemişti. Almanya'nın da arasında bulunduğu bazı ittifak üyeleri bu hedefi tutturamadı. Almanya'nın savunma bütçesinin milli gelirdeki payı hala yüzde 1,5'un altında. Varşova'daki zirvede diğer ittifak üyelerinin bu konuda baskı yapması bekleniyor.

AB ile İşbirliği: NATO ile AB arasındaki işbirliği sınırlı bir seviyede. Ancak gelecekte bunun değişmesi bekleniyor. Örneğin NATO, AB'nin Libya açıklarında insan kaçakçılarına karşı devam eden "Sophia" misyonunu desteklemeyi istiyor. İttifak yasadışı göçle mücadele, silah ambargolarının denetimi ve sahip koruma birliklerinin eğitimi gibi alanlarda AB ile işbirliğini artırmayı planlıyor. Bunun içinse Libya'daki birlik hükümetinin NATO'dan destek istemesi gerekiyor. Ancak Libya hükümeti şimdiye kadar böyle bir talepte bulunmadı.

© Deutsche Welle Türkçe

dpa/HS/NH