İlkeler metni sürpriz oldu, laiklik ifadesi sonra eklendi

Altı muhalefet partisi liderinin Pazar akşamı 7 saat 15 dakika süren toplantısının ayrıntılarına DW Türkçe ulaştı. Partilerin üst düzey yetkililerinden edinilen bilgiye göre, birebir görüşmeler sırasında henüz hazırlanmamış olan ve gündeme gelmeyen Temel İlkeler ve Hedefler metni, genel başkanlara Cuma akşamı ulaştı. İlk metinde laiklik ifadesinin olmadığı öğrenildi. Diğer genel başkanların talebi üzerine metne, Gelecek Partisi'nin parti programında yer alan "Özgürlükçü laiklik" ifadesi eklenmesi konusunda toplantıda uzlaşma sağlandı.

Toplantı 7 saat 15 dakika sürmüştü

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmalarını sürdüren muhalefet partilerinin liderleri, geçen Pazar günü Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu'nun ev sahipliğinde bir araya geldi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal ve DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan'ın katıldığı toplantı yaklaşık 7 saat 15 dakika sürdü. Toplantının ardından 10 maddelik Temel İlkeler ve Hedefler metni yayınlandı. Metinde "Kendi parti programlarımızdan ve söylem ve hedeflerimizden vazgeçmeksizin, karşılıklı güven ve saygıya dayalı fedakarlıklarda bulunarak cumhuriyetimizi ikinci yüzyılına taşıyacağız" ifadesi dikkat çekti. Metinde laiklik ile din ve vicdan özgürlüğünün güvence altına alınmasına ilişkin ifadeler de yer aldı.

Metin ilk kez Cuma günü gündeme geldi

DW Türkçe'nin edindiği bilgiye göre, Temel İlke ve Hedefler Metni aslında genel başkanlar için sürpriz oldu. Gelecek Partisi, uzun süredir İlkeler ve Hedefler metninin hazırlanıp ilan edilmesi gerektiğini savunuyordu. Ancak, Davutoğlu'nun toplantıdan önce yaptığı birebir ziyaretlerde metin gündeme gelmedi. Toplantıdan iki gün önce Cuma günü, Gelecek Partisi tarafından kaleme alınan taslak metin, partilerin Siyasi İşler Komisyonu üyesi olan genel başkan yardımcılarına iletildi. Daha önceki toplantılarda tüm gündem maddeleri birebir görüşmelerde değerlendirildiği için, bu yöntemin usule aykırı olduğu ifade edildi.

İlk metinde "laiklik" ifadesi yoktu

Buna karşın genel başkanlar bu iki günlük sürede metin üzerinde çalıştı ve masaya değişiklik önerileriyle oturdu. Muhalefet partilerinden bazı üst düzey yetkililerin DW Türkçe'ye verdiği bilgiye göre ilk metinde "laiklik" ifadesi de yer almamıştı. Diğer genel başkanların, laiklik vurgusunun güçlü bir şekilde yapılması gerektiği yönündeki görüşleri üzerine metne laiklikle ilgili ifadenin eklenmesi için ortak karar alındı. Edinilen bilgiye göre, yapılan değerlendirmeler sonucunda metne, Gelecek Partisi'nin parti programında kullandığı "özgürlükçü laiklik" ifadesinin eklenmesi kararlaştırıldı. Metinde birkaç kez değişiklik yapıldığından toplantı süresi de oldukça uzadı.

"Tüm dini anlayışlara eşit mesafede yaklaşım"

Metnin "Din ve Vicdan Özgürlüğü" başlıklı 5'inci maddesinde "Kamusal ve özel yaşamda herkesin inanç pratiğine saygılı olmayı özgürlükçü laiklik anlayışının zorunlu bir gereği olarak görüyoruz. Bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğü çerçevesindeki kazanımların koruyucusu ve güvencesi olacağız" ifadeleri yer aldı. Gelecek Partisi, "Özgürlükçü laiklik" kavramı ile inanç özgürlüğünün yanı sıra bütün dini, mezhebi, felsefi anlayış ve topluluklara eşit mesafede yaklaşımın teminat altına alınması gerektiğini savunuyor.

28 Şubat'ta da tartışma yaşanmıştı

6 genel başkanın 28 Şubat'ta imzaladıkları Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni ile ilgili de tartışmalar yaşanmıştı. Metinde laiklik vurgusunun güçlü bir şekilde yapılmadığı ve laikliğin unutulduğu eleştirileri getirilmişti.

Metinde, "Din ve Vicdan Özgürlüğü" maddesi altında "Din ve vicdan özgürlüğünü güvence altına alan demokratik laik hukuk devleti çoğulcu toplum düzeninin temelidir" ifadesi yer almıştı.