Almanya'da otoyol paralı mı oluyor?
1 Kasım 2013Almanya'da koalisyon görüşmeleri sırasında partiler ulaşım ağına daha fazla yatırım yapılması gerektiği konusunda uzlaşmaya vardı. Ancak söz konusu yatırım için gereken maddi kaynağın nereden sağlanacağı henüz kesinlik kazanmış değil.
Almanya'da federal hükümet 13 bin kilometre otoyol ve 40 bin kilometre karayolundan oluşan ulaşım ağının 2017 yılına kadar bakım, yapım ve onarımı için yaklaşık yedi milyar euro yatırım yapmayı hedefliyor.
Friedrichshafen Zeppelin Üniversitesi'nden hareketlilik yönetimi uzmanı Alexander Eisenkopf Almanya'daki yolların durumunun çok kötü olduğunu ifade ediyor:
"Almanya'daki trafik altyapısının ve yolların durumu gerçekten çok dramatik. Otoyol ağının yaklaşık yüzde 25'inde yollar çok kötü bir durumda. Karayolu ve tali yollarda ise kötü durumdaki yollar yüzde 60 ile çok daha yüksek bir orana sahip."
Para kimin cebinden çıkacak?
Peki, bu yolların iyileştirilmesi için gereken para kimin cebinden çıkacak? Şu anki uygulamaya göre Almanya'da sadece yurt dışından ve yurt içinden gelen ve 12 tondan daha ağır olan yük araçları otoyol ücreti ödemekte. Hrıstiyan Sosyal Birlik (CSU) partisinin koalisyon görüşmelerindeki şartlarından biri ise gelecekte binek araçlarından da yol kullanımı için ücret alınması. Ancak burada kastedilen Alman sürücüler değil. CSU Genel Başkanı Horst Seehofer sadece yabancı sürücülerden otoyol ücreti alınmasını talep ediyor.
Alexander Eisenkopf bunu "siyasi bir propaganda" olarak değerlendiriyor ve "Sadece yabancıların bu ücreti ödemesinin ekonomik anlamda ne getirisi olabilir sorusunun yöneltilmesi gerekir" diyor. Alman Otomobil Kulübü ADAC'den Ralf Resch’in bu soruya yanıtı ise yabancı sürücülerin oranının yüzde 5 olduğu ve buradan elde edilebilecek gelirin maksimum 262 milyon euro olacağı yönünde. Bu 7 milyar euronun üzerindeki maddi gereksinimle karşılaştırıldığında ancak devede kulak kalan bir miktar.
CSU otoyol ücretleri konusunda Avusturya ve İsviçre'de kullanılan taşıt pulu sisteminin uygulanmasından yana. CSU Bavyera Eyalet Meclisi Ulaşım Politikaları Sözcüsü Eberhard Rotter şöyle konuşuyor:
"Düşündüğümüz çözüm, Avusturya veya İsviçre’de uygulanan sistemle karşılaştırılabilir. Yani on gün, iki ay veya bir yıl için tek seferlik ücret ödemesine dayalı taşıt pulu uygulaması. Fransa ve İtalya gibi kullanılan mesafe üzerinden ücretlendirme yapan ülkelerde otoyollar çok daha pahalı."
Çok daha maliyetli
Zira kullanılan mesafe üzerinden hesaplanan ücret uygulamasının teknik altyapısı da çok daha maliyetli. Fransa'da otoyolda 100 kilometre seyahatin ücreti 5 euro iken, CSU'lu politikacı Almanya'da yıllık otoyol kullanım ücretinin yaklaşık 100 euro olabileceğini ifade ediyor.
Peki sadece yabacı sürücülerden taşıt pulu istenmesi AB'nin ilkeleriyle ne kadar örtüşüyor? Rotter'a göre bu sıkıntıyı aşmak için sadece yabancılardan ücret alınması yerine herkesten ücret alınıp, Alman sürücülerin ödediği motorlu taşıtlar vergisinde indirim yapılması yoluna gidilebilir.
CSU'lu politikacı "Açık olan bir şey var, o da sadece yabancı binek araçlar için bir taşıt pulu çıkarmamız ve Alman sürücülerin bu taşıt pulundan muaf olması mümkün değil. Ancak yerel kullanıcılar için ücretleri bir şekilde tazmin edebiliriz. Bunun nasıl yapılacağının Avrupa Birliği ile karara bağlanması gerekiyor" açıklamasını yapıyor.
4 milyar euro gelir
Öte yandan eğer Alman sürücülere motorlu taşıtlar vergisinde indirim yapılması yoluna gidilmezse, yaklaşık 40 milyon binek araç sahibinden elde edilecek yıllık gelir 4 milyar euroya ulaşıyor.
Ancak burada can alıcı bir başka nokta devreye giriyor. Söz konusu bu meblağın gerçekten yol bakım onarım çalışmalarına harcanıp harcanmayacağı... Alman Otomobil Kulübü ADAC'den Ralf Resch Almanya’nın sorununun parasızlık olmadığı görüşünde:
"Otomobil sürücüleri her yıl vergi kisvesi altında 53 milyar euro ödüyor. Ancak bunun sadece 19 milyarı gerçekten yol olarak kendilerine geri dönüyor. Sorulması gereken ilk soru paramızın olup olmadığı değil. Çok paramız var. Sorun bu paranın nasıl kullanıldığı. Asıl değişikliğin işte bu konuda yapılması gerekiyor."
©Deutsche Welle Türkçe
Marlena Busch / Banu Wöltje
Editör: Ercan Coşkun