Almanya'da "haftada dört iş günü olsun" tartışması

Küresel koronavirüs salgının başta otomotiv sanayi olmak üzere pek çok sektörü olumsuz etkilediği Almanya'da 2 milyon 260 bin üyesi bulunan IG Metall sendikasının haftalık çalışma günlerinin sayısının dörde düşürülmesi önerisi tartışma yarattı. 

Elektro sanayi, metal, tekstil, plastik ve iletişim teknolojileri gibi sektörlerin örgütlü olduğu sendika, ancak haftalık çalışma saatinin azaltılmasıyla endüstrideki istihdam alanlarının korunabileceği ve işten çıkarmaların engellenebileceği görüşünü savunuyor. IG Metall sendikası Başkanı Jörg Hoffmann, işverenlerin de çalışanları çıkarmak yerine kısa mesaiyi tercih edeceğini söyledi.

Sendikanın bu teklifine Almanya Sol Parti Eş Başkanı Katja Kipping'den destek geldi. Kipping, Merkel hükümetini koronavirüs salgını vesilesiyle devlet desteği ile maaşları koruyarak, Almanya genelinde dört günlük modeli bir yıl süresince deneme çağrısı yaptı.

Bazı işletmeler sıcak bakıyor

Başta otomobil sektörü olmak üzere Almanya'da bazı sanayi kollarında uzun süredir yapısal sıkıntılar çekiliyor. Küresel koronavirüs salgınının krize dönüştürdüğü bu sıkıntılar nedeniyle başta Bosch, otomobil tedarikçisi ZF Friedrichshafen ve Mercedes üreticisi Daimler olmak üzere kimi şirketler geçtiğimiz haftalarda çalışma saatlerinin azaltılması konusunda sendikalarla uzlaşmış, işçiler de işten çıkarmaları engelleyecek bu adıma maaşlarındaki azalmayı göze alarak onay vermişlerdi.

Continental ve Airbus gibi şirketlerde de benzer modeller üzerinde tartışıldığı bildiriliyor. Volkswagen bu yöntemle 1990'lı yıllarda onbinlerce istihdam alanını kurtarmayı başarmıştı.

Koronavirüs salgının hayatı durdurduğu Mart ayında Alman metal ve elektro sanayi 4 milyon işçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde bu yıl için zamdan vazgeçme konusunda uzlaşmıştı. Bu da sene sonunda yeniden müzakere etmesi beklenen taraflar için dört iş günü modelinin masaya gelme ihtimalini güçlendiriyor.

Almanya'da 1950'li yıllara kadar altı günlük haftalık çalışma modeli yaygınken, üretimde verimliliğin artmasıyla pek çok işletme kademeli olarak beş günlük haftalık çalışma modeline geçti.

İşveren birlikleri dört güne karşı

Haftada dört çalışma günü önerisini Almanya İşveren Birlikleri Federasyonu (BDA) Genel Müdürü Steffen Kampeter, içinde bulunulan durumu keskinleştireceği iddiası ile reddediyor ve ancak daha çok çalışma ile refah ve sosyal güvencenin mümkün olacağını, bu yolla da yaşanan krizin atlatılabileceğini savunuyor.

İşverenlere yakın olan Almanya Ekonomi Enstitüsü Başkanı Michael Hüther de kriz nedeniyle haftalık iş günü sayısının dört güne indirilmesinin sıkıntılar karşısında teslim olma anlamına geleceğini savunuyor ve gayri safi yurtiçi hasılanın ikinci çeyrekte yüzde 10 gibi bir oranda eridiğini de hatırlatarak reddediyor.

Fratzscher'den öneriye şartlı destek

Almanya'nın en etkili ekonomi uzmanlarından ve Alman hükümetine danışmanlık da yapan, Almanya Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Marcel Fratzscher, haftada dört çalışma günü modelinin şartlı biçimde uygulanabileceği görüşünde. Uzmana göre, koronavirüs salgını nedeniyle beş gün maaşında ısrar edilmediği sürece dört günlük çalışma modelinin uygulanmasının mümkün olduğunu belirtiyor. Ücretin aynı kalması şartıyla dört gün modelinde ısrar etmeninse işverenin giderlerini yükselteceğini söylüyor.

Azalan işin çalışanlara eşit dağılımının akıllıca bir çözüm olacağını vurgulayan ekonomi profesörü, işveren ve işçiler arzu ettiği sürece dört çalışma günü ve esnek çalışma biçimlerine itirazı gerektirecek bir durum olmadığını belirtiyor.

AFP, DW / ETO,JD

© Deutsche Welle Türkçe