Almanya İstanbul'a konuk oluyor

Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, Türkiye’deki düşünce ve ifade özgürlüğü sorunları nedeniyle iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin gergin olduğu bir dönemde, Almanya’yı “Onur Konuğu” olarak misafir ediyor. Almanya’nın fuardaki teması, "Sözcüklerin Etkisi (Worte Bewegen)”.

Bu yıl 35’incisi düzenlenen fuara, Almanya’dan 30 yayınevi ve 15'e yakın yazar katılacak. Almanya, modern Alman edebiyatından, çocuk eserleri ve felsefe alanında geniş bir yelpazede hazırladığı programla, Türkiye’deki kitapseverlerin karşısında olacak. Almanya, fuar kapsamında düşünce ve ifade özgürlüğüyle ilgili etkinlikler de düzenleyecek.

35. İstanbul Uluslararası Kitap Fuarı, 20 Kasım’a kadar sürecek. Almanya standı, ilk 4 gün ziyaretçilere açık olacak. Ancak, Almanca kitaplar fuar boyunca sergilenmeye devam edilecek. Almanya etkinlikleri kapsamında, Türkiye ve Almanya’dan yayıncılar buluşacak. "Almanya’da Yayıncılık Trendleri”, "Çocuk Yayıncılığı ve Okumanın Geleceği” ve "Bağımsız Yayıncılık” başlıklı paneller düzenlenecek. Konuk Alman yazarlar, kitaplarını imzalayacak ve kendileriyle yapılacak söyleşilere katılacak.

Yazar ve yayınevlerine destek mesajı

Almanya, İstanbul Kitap Fuarı’na; Frankfurt Kitap Fuarı, Goethe Enstitüsü, Dışişleri ve Maliye bakanlıklarının ortak çalışması sonucu hazırlandı. Frankfurt Kitap Fuarı Uluslararası Proje Sorumlusu Barbel Becker, geçen Eylül ayında İstanbul’da düzenlenen bir basın toplantısında, Türkiye’de yazar ve gazetecilerin hapiste olması ve bazı yayınevlerinin kapatılması nedeniyle endişeli olduklarını söylemiş ve “İşlerini zor şartlarda yapmak durumunda kalan meslektaşlarımıza desteğimize ilişkin bir işaret vermek istiyoruz” diye konuşmuştu.

Bu kapsamda, 13 Kasım Pazar günü, “Söz ve Özgürlük İçin” başlıklı bir panel düzenlenecek. Panelde, her iki ülkeden yazarlar ve yayınevi temsilcileri konuşmacı. Almanya ayrıca, “Avrupa Nereye Gidiyorsun?” ve “Söz Kimin?” başlıklı iki ayrı panel daha düzenleyecek.

Volker: Siyasi duruş sergilemek istemiyoruz

İstanbul Goethe Enstitüsü'nün Müdürü Reimar Volker, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, bu tür etkinliklerle sorunlu alanlarda yeni açılım ve fırsatlar yaratılması beklentisi içinde olduklarını söyledi.

Volker, “Bu program, kendi içinde, ifade ya da yazma ya da yayınlama özgürlüğünün güçlü bir anması olacak. Ve umuyorum ki, bu, dayanışmanın bir işareti olarak görülür. Tabii ki, doğrudan değil, dolaylı biçimde. Çünkü, gerçekten siyasi bir duruş sergilemek istemiyoruz. Burada misafiriz” dedi.

Köprülerin iyileştirilmesi ve işbirliği için bunun bir fırsat olmasını beklediklerini söyleyen Volker, “İçinde bulunduğumuz süreçte bu büyük önem taşıyor” diye konuştu.

Türkiye’de 15 Temmuz’da yapılan kanlı darbe girişiminin ardından, hapisteki gazeteci ve yazar sayısı hızla artarak, 140’ın üzerine çıktı. Hapisteki iki yazar Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay, kapatılan Özgür Gündem gazetesinin de yazarı ve yayın kurulu danışmanıydı. Savcılık bu hafta mahkemeye sunduğu iddianamede, iki yazar ve beraberindeki 7 gazeteci hakkında, terörle ilişkili suçlardan ömür boyu hapis cezası talep etti. Yazar Erdoğan, Türkiye’nin onur konuğu olduğu 2008 yılındaki Frankfurt Kitap Fuarı’nın katılımcılarındandı. Bu yıl düzenlenen Frankfurt Kitap Fuarı’nda da, Erdoğan’ın hapisten gönderdiği bir mektubu okunmuştu.

Almanya’yı İstanbul’daki fuarda temsil edecek yazarlardan bazıları ise, Wilhelm Schmid, Ilija Trojanow, Olga Grjasnowa, Peter Schneider, Judith Kuckart, Finn-Ole Heinrich, Jan von Holleben ve Matthias Göritz. Aralarında, Canan Topçu, Esmahan Aykol ve Emine Sevgi Özdamar gibi Türkiye kökenli Alman yazarlar da var.

Aykol: Yaşadıklarımızı anlatmalıyız

Almanya’da olduğu için sorularımızı telefonda yanıtlayan yazar Esmahan Aykol, fuar kapsamında kitaplarını imzalayacak, kendisiyle yapılacak söyleşilere katılacak. Aykol, avukat kimliği sayesinde yazarlar Erdoğan ve Alpay’ı İstanbul’da tutuldukları cezaevinde yaklaşık bir buçuk ay önce ziyaret etmişti. Aykol, fuarda düşünce ve ifade özgürlüğünün savunulması gerektiği görüşünde. Aykol, “Ne yaşıyorsak, bunu anlatmalıyız. Ben ne yaşıyorsam, arkadaşlarımın yaşadıklarını gözlemliyorsam, anlatmalıyım. Ve insanların da bunu öğrenme hakkı var diye düşünüyorum” dedi.

İstanbul Uluslararası Kitap Fuarı’na 800 yayınevi ve sivil toplum örgütü katılıyor. Programda, 300’ün üzerinde etkinlik var. Türkiye’deki yayıncıları Türkiye Yayıncılar Birliği temsil ediyor. Başkan Metin Celal Zeynioğlu, DW Türkçe’nin sorularını yanıtlarken, fuarın iki ülke arasındaki ilişkileri olumlu yönde etkileyeceği görüşünde olduğunu söyledi. Celal, “Siyaset gerginleşmeye çok müsait bir alan. Ama, kültür ve sanat da dostlukları arttırmaya çok müsait bir alan” dedi.

Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Celal, gündemdeki konu olduğu için kaçınılmaz olarak, özgürlüklerle ilgili çok sayıda etkinlik düzenleyeceklerini de belirtti.

35. İstanbul Uluslararası Kitap Fuarı’nın bu yılki ana teması “Felsefe ve İnsan”. “Onur Yazarı” ise, felsefeci Profesör Ionna Kuçuradi.

© Deutsche Welle Türkçe

Kürşat Akyol / İstanbul