Alman şirketlerinin Türkiye endişesi
1 Ağustos 2016
Türkiye'deki bastırılan darbe teşebbüsünün ardından Türk Lirası önemli oranda değer kaybetti, borsa endeksi düştü. Derecelendirme şirketi Standard&Poors Türkiye'nin kredi notunu bir basamak çekti. Standard&Poors kararına, darbe teşebbüsünden sonra "Türkiye'deki siyasi kutuplaşmanın daha da artmasını ve Türkiye'nin uzun süreli istikrarsızlığa sürüklenmiş olmasını" gerekçe gösterdi. Bu değerlendirmenin Türkiye yönündeki yabancı sermaye akışını frenleyebileceği belirtiliyor. Yıllardır ödemeler dengesi açığı veren Türkiye yabancı sermaye girişine muhtaç olduğundan, yatırımların azalmasının Türk ekonomisine ağır darbe indirmesinden endişe ediliyor.
Darbe teşebbüsü ve onu izleyen ‘temizlik' operasyonları Türkiye ile iş yapan Alman şirketlerini de kara kara düşündürüyor. Alman sanayi ve Ticaret Odaları Birliği (DIHK) Başkanı Eric Schweitzer, gelişmelerin Türkiye ile iş yapan Alman şirketlerini de doğrudan etkileyeceğini söyledi.
Türkiye ile Almanya arasındaki ticari ilişkiler artış trendiydeydi. İkili ticaret hacmi 2015 yılında 36 milyar euroyu bulmuş, Türkiye'den 14 milyar euroluk mal ithal eden Almanya ticari ortağına 22,4 milyar euro tutarında mal ve hizmet ihraç etmişti. Türkiye, Almanya'nın en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında 14'üncü sırayı alıyordu. Türkiye'ye satılan Alman mallarının yüzde 60'lık bölümü, makine, tesis, otomobil ve kimyevi ürünlerden oluşuyor.
Alman sanayinin önemli pazarı
Alman otomotivciliği açısından Türkiye hem önemli bir pazar hem de üretim merkezi oluşturuyor. Türkiye'de yatırımı bulunan Alman şirketleri Türkiye'nin ihracatında da önemli rol oynuyor. Otomotiv tedarikçisi Bosch, Bursa'daki tesisleriyle Türkiye'nin ihracatındaki payını yüzde 1,5'a kadar çıkarmıştı. Bosch, Türkiye'deki tesislerini genişletmek amacıyla son iki yılda 500 milyon euroluk yatırım yapmıştı.
Otomotivcilik ve makine imalatçıları Türkiye ile iş bağlantılarının gerilemesinden endişeli. Alman Otomobil İmalatçıları Birliği VDA, "Alman şirketlerinin planlama yapabilmesi açısından Türkiye'nin yeniden siyasi istikrara ve hukuk devleti kurallarına kavuşmasının son derece önemli olduğunu" duyurdu. Yılın ilk yarısında sipariş girdisi tavan yapan Alman Makine ve Tesis İmalatçıları Birliği'nin (VDMA) baş iktisatçısı Ralph Wiechert, "Britanya'nın Avrupa Birliği'nden ayrılma kararı ve Türkiye'deki darbe teşebbüsünün şirketleri dikkatli olmaya zorladığını ve Türkiye'deki yatırım planlarının dikkatle gözden geçirileceğini" açıkladı.
Doğrudan sermaye yatırımları tehlikede
Makineciler gibi diğer sanayi branşlarında faaliyet gösteren şirketler de Türkiye'de yatırım yapmaktan çekiniyor. Kırılgan siyasi ortam nedeniyle Türkiye'deki yatırımların gerileyeceğini tahmin eden şirket sorumlularının oranı yüzde 85'i buluyor. Güncel gelişmelerin Türkiye ile olan iş bağlantılarını etkilemeyeceği görüşünü taşıyanların oranı ise sadece yüzde 4.
2015 yılında Alman şirketlerinin Türkiye'de yaptığı doğrudan sermaye yatırımları bir önceki yıla göre 1,2 milyar artarak 9,2 milyar euroya çıkmıştı. Türkiye'deki Alman sermayeli şirketlerin sayısı 6 bini buluyor.
Türkiye 2000'lerin başlarından bu yana siyasi istikrarı sayesinde yabancı sermayeyi mıknatıs gibi çekiyordu. Güven ortamı terör saldırıları ve darbe girişimi nedeniyle epey sarsıldı. Terör, Türk Gayrı Safi Yurtiçi Hasılası'nın yüzde 10'unu yaratan turizme ağır darbe indirdi. Türkiye'deki yabancı turistler arasında ilk sırayı alan Almanların sayısı yılın ilk beş ayında yüzde 35 oranında geriledi. Cumhuriyet Merkez Bankası bütün olumsuzluklara rağmen Türkiye'nin 2016 yılını yüzde 3,5'luk büyümeyle kapatacağını tahmin ediyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Zhang Danhong