1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git
İnsan Haklarıİran

Alman medyası: İran'da göstericilere işkence yapıldı

1 Şubat 2023

Alman yayın organları NDR, WDR ve Süddeutsche Zeitung'un ortak araştırmasına göre, İran'da rejim karşıtı protestolara katılan göstericilere sistematik olarak işkence yapıldı.

https://p.dw.com/p/4MwsE
Frankreich Straßburg | Protest gegen die iranische Regierung
Fotoğraf: Sathiri Kelpa/AA/picture alliance

Almanya'da yayın yapan NDR, WDR ve Süddeutsche Zeitung'un haberine göre, İran'da 2022'nin sonbahar aylarında başlayanrejim karşıtı protestolara  katılan göstericiler sistematik olarak psikolojik ve fiziksel işkenceye maruz kaldı. Yayın organlarının İranlı göstericiler ile Almanya'ya sığınan bir cezaevi gardiyanının ifadelerine dayanarak oluşturduğu haberde işkencenin ayrıntılarına yer verildi.

Habere göre göstericiler henüz sorgu ve gözaltına alınma aşamasında İranlı güvenlik güçlerinin coplu saldırı, yumrukla darbe, hatta kısmen kemiklerin kırılması gibi kötü muamelesi  ile karşı karşıya kaldı. Cezaevinde günler ve haftalarca fiziksel ve psikolojik olarak işkence gördüğünü açıklayan mağdurlar, 24 saat boyunca gözlerinin bağlı şekilde dizüstü oturtulduklarını anlattı. Bazı İranlılar ise göstericilerin hortumla kırbaçlanması ve elektro şok verilmesi gibi uygulamaların görgü tanığı olduklarını söyledi.

Alman medya kurumlarının ortak haberinde, üç vakada mağdurların mobilyaya bağlandığını, cop ve elektro şok ile cinsel istismara maruz bırakıldığına yer verildi. Haberde, ağır yaralanmaların günlerce tedavi edilmediği, çok sayıda göstericinin idam cezası ile tehdit edildiği belirtildi.

İran'da gardiyan olarak görev yapan kişi, Alman medya kurumlarına cezaevlerinde işkencenin "olağan bir uygulama" olduğunu söyledi. Almanya'ya sığınan eski gardiyan, haberde on yıl boyunca çeşitli cezaevlerinde tutuklulara kötü muamele ettiklerini itiraf etti. 

Haberi yayınlayan medya kuruluşları, söz konusu ifadeleri açık kaynaklardaki bilgiler, tıbbi raporlar ve üçüncü kişilerin ifadeleri ile doğrulayabildiklerini belirtti.

Protestocular "Allah'a karşı savaş açmakla" yargılanıyor

Dışişleri Bakanlığı belgesinde işkence

Araştırma ekibinin eline geçen Almanya Dışişleri Bakanlığı'na ait bir belgede deİran'da rejim karşıtı göstericilerin  işkence ile karşı karşıya belirtiliyor. Belgede, "İşkence ve psikolojik baskı ile yanlış ifadeye zorlananlara" dair çok sayıda vaka olduğuuna dikkat çekiliyor. Belgede, siyasi tutuklulara sorgu aşamasında ve cezaevinde "zihinsel ve fiziksel işkence yapılmasının" yaygın ve olağan bir uygulama olduğu vurgulanıyor.

İran'da 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini'nin eylül ayında ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmesinin yol açtığı protestolar ülke geneline yayılmıştı. Gözaltına alınan çok sayıda göstericiye idam cezası verilirken, en az 14 bin kişinin de gözaltına alındığı tahmin ediliyor.

AFP/BÖ,EC