Alman Anayasa Mahkemesi'nden BND için kısmen ihlal kararı
7 Kasım 2024
Alman Federal Anayasa Mahkemesi, dış istihbarat teşkilatı BND'nin uluslararası izleme faaliyetlerine itiraz eden Özgürlük Hakları Cemiyeti (GFF) ile Uluslararası Af örgütünün 2016 yılında yaptığı başvuruyu karara bağladı.
Federal Anayasa Mahkemesi, siber tehlikelerle mücadele gerekçesiyle BND'nin uluslararası telekomünikasyonu izlemesinin kısmen anayasaya aykırı olduğuna hükmetti.
Karlsruhe'deki mahkemeden bugün yapılan açıklamada, ülke içinde ve dışında telefon konuşmaları dinlemesi ve mesajları, e-postaları izlemesinin "kamu yararının üstünlüğü nedeniyle" temelde anayasaya uygun olduğu belirtildi. Ancak özellikle yabancıların özel yaşamlarının yeterince korunmadığına işaret eden Anayasa Mahkemesi, 2026 yılının sonuna kadar yeni bir yasal düzenleme yapılmasını istedi.
BND, olası siber tehlikeleri önceden tespit edebilmek amacıyla ülke içinden kişilerin yurt dışı ile iletişimini stratejik olarak izliyor. 2015 yılında yürürlüğe giren yasal düzenlemeye göre yapılan bu izleme faaliyetlerinde bazı yazılımlar kullanan BND, duruma göre belirli kelime ve kavramları takip ediyor.
Özgürlük Hakları Cemiyeti ve Uluslararası Af örgütü ile çok sayıda kişi ve ülke dışında görevli gazeteciler, BND'ye tanınan bu yetkiye itiraz ederek, izleme için gereken şartların yeterince tanımlanmadığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Bavyera eyaleti anayasayı koruma yasasına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi'nin 2022 yılında aldığı karar sonrasında söz konusu yasada kısmen bazı iyileştirmeler yapılmıştı.
Mahkeme kararında ne dedi?
Anayasa Mahkemesi bugün açıkladığı kararda, telekomünikasyonun izlenmesine "yüksek düzeyde müdahale içermesine rağmen" temelde izin verildiğini ve anayasa ile uyumlu olduğunu belirtti. Uluslararası siber tehlikeler, özellikle de siber casusluk ve sabotaj riskinin yüksek olduğuna işaret eden Mahkeme, "Kamu yararının üstünlüğünü" kararına gerekçe olarak gösterdi.
Ancak bu dinleme ve izleme faaliyetlerinden etkilenenlerin kendilerini doğrudan savunmayacaklarını ifade eden Anayasa Mahkemesi, yetkili bir birim tarafından "mahkeme benzeri bir kontrolün" gerekli olduğunu vurguladı. Bugüne kadar G10 adı verilen komisyon tarafından yapılan kontrollerin de yetersiz olduğu belirtildi. Dinleme ve izlemede kullanılan anahtar kelimelerinin, özel yaşamın temel alanları ile ilgili olmasının da kabul edilemez olduğu kaydedildi. Bu tür dinleme ve izleme faaliyetlerine ilişkin belgelerin daha uzun süre kayıt altında tutulması gerektiğini de belirten Mahkeme, bu belgelerin denetlenebilir olması gerektiğine işaret etti.
Anayasa Mahkemesi, kamu yararı olduğu gerekçesiyle BND'nin bu şekildeki dinleme ve izleme faaliyetlerini büyük ölçüde sürdürebileceğini belirtti. Ancak özel yaşamın temel alanlarına ilişkin anahtar kelimelerin kullanılmasına derhal son verilmesi ve yurt içi iletişim ile ayrımın daha belirgin olması gerektiğine hükmetti. 2026 yılının sonuna kadar da ilgili yasanın iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı.
AFP/JD, HT