AKP'nin sunduğu vergi paketinde neler var?
16 Temmuz 2024
Hazine ve Maliye Bakanlığının bir süredir üzerinde çalıştığı ve yaklaşık 225 milyar liralık gelir beklediği vergi paketi TBMM'ye sunuldu. Pakete göre, 10 bin Türk Lirası (TL) olan en düşük emekli maaşı 12 bin 500 TL'ye yükseltilecek. Paketle birlikte bir dizi yeni vergi düzenlemesi de yapılması planlanıyor.
AKP Meclis Grup Başkanı Abdullah Güler, 53 maddelik yasa teklifinin detaylarını bugün düzenlediği basın toplantısında paylaştı.
Güler; teklifle vergi adaletinin güçlendirilmesi, vergilerde güvenliğin sağlanması, vergi payının artırılması, kayıt dışılıkla mücadele, cezaların etkinliğinin artırılması, ithalat ve yurt içinde vergilemenin uyumlaştırılmasının amaçlandığını söyledi. "Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi almak ve kayıt dışı ile mücadelenin güçlenemesini sağlamak" için bu düzenlemeyi hazırladıklarını vurgulayan Güler, 6 Şubat depremlerine ayrılan payın ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusundaki düzenlemenin bütçeye ekstra yük getirdiğini kaydetti.
İlerleyen dönemde daha dengeli bir düzenleme için çalışılması gerektiğini kaydeden Güler, vergi adaletini güçlendirmeyi hedeflediklerini dile getirdi.
Kök maaşlara yansımayacak
Açıklanan teklif, en düşük 10 bin TL olan emekli maaşının 12 bin 500 TL'ye yükseltilmesini öngörüyor. Abdullah Güler, bütün emeklilere enflasyon oranında zam yapıldığını, bu düzenleme ile emeklilere seyyanen destek sağlandığını ancak kök maaşlarına yansımayacağını belirtti.
Emekliler maaşlarını bu hafta alacak. Ancak düzenleme henüz Meclis'ten geçmediği için zam oranı bu hafta yatırılacak ücretlere yansımayacak.
Mevcut uygulamada kök maaşı 9 bin TL olan bir emekli 10 bin TL alıyordu. Yeni düzenleme ile alınacak maaş 12 bin 500 TL alacak. Ocak ayında yeni zam hesaplaması yapıldığında ise 12 bin 500 TL üzerinden değil, 9 bin TL'lik kök maaşı üzerinden zam hesaplaması yapılacak.
Güler'in verdiği bilgiye göre, düzenleme ile toplam 16 milyon emekliden 3 milyon 703 bin 788 kişi etkilenecek. Bütçeye maliyeti de 33 milyar 200 milyon TL olacak.
Basın toplantısında "Neden tüm emeklilere zam yapılmadı, adaletsizlik yok mu sizce?" sorusuna ise Güler, "Bütçemizin büyüklüğü belli. 6 Şubat depremleri nedeniyle 1,1 trilyon ayırmış durumdayız. Seçimlerden önce emeklilik sistemine 2,5 milyon emekli de EYT ile dahil oldu. Bu nedenle bütçeye büyük bir yük ve rakam var. Bütçe disiplinini bozmadan bütçeyi ayakta tutmaya çalışıyoruz. İnşallah daha sonra emeklilik sisteminde daha dengeli uygulamayı hayata geçirmemiz gerekiyor. Bir sistem inşa etmemiz lazım, çalışmalarımız sürüyor" yanıtını verdi.
Türk-İş'in Haziran ayı hesaplamasına göre dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 18 bin 978 TL idi.
Vergi düzenlemeleri neler?
AKP Meclis Grup Başkanı Güler'in açıkladığı pakette yer alan vergi düzenlemelerine göre ise emekli olduktan sonra çalışanlar için verilen 5 puanlık prim teşviki kaldırılacak. 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı sayılanlardan ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananların aynı iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde işverene 5 puanlık sosyal güvenlik destek primi veriliyordu.
Teklifte yeni "vergi güvenlik müesseseleri" de öngörülüyor. Abdullah Güler, "Bu kapsamda yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması, aynı zamanda vergi güvenlik müessesesi olarak sistemde yer alacak. Ayrıca serbest meslek kazancı ve ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatları tespit edilecek, beyanları ile tespit edilen hasılatları arasında uyumsuzluk olanlar izaha davet edilecek" dedi.
Yasaya göre doktor, diş hekimi gibi serbest meslek sahibi ile kafe, restoran gibi ticari kazancı olanların gelirleri takip edilecek. Gelirler ile vergiler arasında yüzde 20'den fazla uyumsuzluk olanlardan bu farkı açıklaması istenecek. Vergi kaçırdığı tespit edilirse bu durumda cezai işlemler devreye girecek. "Yap İşlet ve Devret" modeli ile "Kamu Özel İşbirliği" projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan da yüzde 30 oranında Kurumlar Vergisi alınacak.
Cezalar artacak
Kayıt dışı çalışılması durumunda kesilecek cezalar da artırılacak. Güler, "Vergi dairesinin bilgisi dışında çalışanlara kesilecek vergi ziyaı cezası, verginin 1 katı olarak kesilecek cezalarda 1,5 kat, verginin 3 katı olarak kesilecek cezalarda 4,5 kat kesilecek" dedi. Örneğin fatura verilmemesi veya alınmaması, fiş alınmaması durumunda 3400 TL olan ceza ilk tespitte 10 bin lira uygulanacak. Daha sonraki tespitlerde ceza kademeli olarak artırılacak.
Başkasına ait, elektronik ödeme yapılmasını sağlayan POS cihazı kullananlara, başkasının IBAN'ını kullananlara, yani ödemeleri başkalarının hesabına yapılan havalelerle kabul edenlere ve hesaplarını başkalarına kullandıranlara kesilecek cezalar da artırılacak. Ayrıca ticari olmayan gezi, eğlence, spor gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım gibi hizmetlerde KDV istisnası kalkacak.
Yurt dışı çıkış harcı 500 TL
Paketle şu anda 150 TL olan yurt dışı çıkış harcı da 500 liraya çıkarılıyor.
Taslak çalışmada 3000 TL olarak önerilen harç, bakanlığın müdahalesi ile 1500 liraya düşürülmüştü. Kamuoyundaki tepkiler üzerine harç 500 lira olarak Meclis'e teklif edildi. Bu oran her yıl "yeniden değerleme oranı" açıklandığında o oranda artırılacak.
Abdullah Güler, "vergi adaletinin sağlanması" ve "etkinliğinin artırılması" konusunda çalışmaların devam ettiğini kaydedip yeni düzenlemelerin de önümüzdeki aylarda Meclis'e getirileceğini söyledi.
Emekli zammına Özgür Özel'den tepki
Emekli maaşında yapılan artışa muhalefetten ise tepki geldi. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, partisinin grup toplantısında "Bu millet tarihinin en büyük yoksulluğunu yaşıyor. En düşük emekli maaşı 10 bin lira. Ne demek 10 bin lira 250 euro. Yurtdışında söylüyorsun tercüme hatası sanıyorlar. AK Parti geldiğinde en düşük emekli maaşı 8 çeyrek altındı. Şimdi 2 buçuk çeyrek altın alamıyor" dedi.
Özel, zamma ilişkin açıklamayı Abdullah Güler'in açıklamasını da "Abdullah Güler neyi açıklamış gaz bulunması mı, doğal gaz bulunması mı? 12 bin 500 TL, en basitinden 6 ay önce 10 bin lira en düşük olduğunda 25 kilo dana kıyma alınıyordu. Dün 16 kiloya düşmüştü, yaptıkları sözde zamla 20 kiloya çıktı. Siz emekliye zam yapmıyorsunuz, 6 ay öncesine göre 5 kilo kıyma parası çalıyorsunuz. Bunun adı zam değil ihanettir, yazıklar olsun" değerlendirmesi yaptı.
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğlulları da "Saray 15 her saniyede bir emekli maaşı harcarken emekliye verdikleri 12 bin 500 TL. Biz emekli maaşının yoksulluk sınırının yarısı kadar olması gerektiğini altını defalarca çizdik. Başlattığımız 'Ekmek ve Adalet Kampanyası'nda da emeklilerin yanında durmaya devam edeceğiz" diye konuştu.