AİHM’den üç önemli karar

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), altı Azeri vatandaşı tarafından Ermenistan’a karşı, bir Ermeni vatandaşı tarafından da Azerbaycan’a karşı açılmış davaların maddi ve manevi tazminata ilişkin kararlarını bugün açıkladı. 

Mahkeme, 1990’lı yılların başındaki Dağlık Karabağ savaşı nedeniyle göçe zorlanmış tüm Azeri ve Ermeni mültecilerin maddi ve manevi zarara uğradığını kabullenmekle birlikte, bu zararların hesaplanmasının "zor" olduğunu belirtip davacıların her birine maddi ve manevi tazminat olarak sadece beş bin euro ödenmesine hükmetti. 

AİHM, kararını, Dağlık Karabağ sorununun "rasyonel" biçimde çözümlenmesinin Azerbaycan ve Ermenistan'ın sorumluluğunda olduğuna ve henüz bir çözüme ulaşılmamış olmasına vurguda bulunarak gerekçelendirdi. Bir diğer deyişle, Dağlık Karabağ krizinden olumsuz etkilenen mültecilere ödenecek maddi ve manevi tazminatın iki devlet arasında varılacak çözümün parçası olması gerektiği mesajı verdi.  

AİHM, ayrıca mahkeme masrafı olarak, Ermenistan’ın Azeri davacılara 28 bin 642 sterlin, Azerbaycan'ın da Ermeni davacıya 30 bin euro ödemesini kararlaştırdı. AİHM önünde Dağlık Karabağ sorunuyla ilgili olarak benzer binden fazla dava daha bulunuyor. 

AİHM, bu davalarda esasa ilişkin olarak 2015 yılında açıkladığı ilk kararlarda, Azerbaycan ve Ermenistan’ın Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle kontrolleri altındaki bölgelerden göç etmek zorunda kalmış kişilerin mülkiyet, özel yaşama saygı ve mahkemeler önünde hak arama haklarını ihlal ettiklerine hükmetmişti. 

Azerbaycan ve Ermenistan 2001 yılında Avrupa Konseyi’ne üyeliklerinin ardından 2002 yılında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olmuşlardı.

Taşınmaz mal komisyonu kararı

AİHM, Kıbrıslı Rumların 1974 sonrası adanın kuzeyinde kalmış mallarının tazmini için kurulmuş Taşınmaz Mal Komisyonu'nun (TMK) "etkinliği" konusunda da not edilmeye değer bir karar açıkladı.

Mahkeme, 1974 sonrası KKTC’nin Kumyalı köyünde 18 dönümlük arazisi kalan Adriani Joannou adlı Rum vatandaşının TMK’ya dokuz yıl önce yaptığı başvurunun henüz sonuçlanmamış olmasının TMK’nın "etkin çalışmadığı" anlamına geldiği sonucuna varıp, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin mülkiyet hakkıyla ilgili maddesinin ihlal edildiğine hükmetti. 

1 Mayıs kararı 

DİSK ve Türk Tabipler Birliği yöneticileri, olaylı 1 Mayıs 2007 hakkında AİHM önünde açtıkları "toplantı özgürlüğü" davasını kazandılar.

DİSK'in o dönemki yöneticileri tarafından açılan davada Ankara'nın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin toplantı özgürlüğüyle ilgili 11'inci maddesini ihlal ettiğine hükmedildi.

Ankara, karar gereği, davacı Süleyman Çelebi, Musa Çam, Adnan Serdaroğlu, Kamer Aktaş, Celal Ovat, Ali Rıza Küçükosman, Gençay Gürsoy, Arzu Çerkezoğlu'na 7 bin 500'er euro tazminat ödemeye mahkum edildi. 

Kayhan Karaca / Strasbourg

© Deutsche Welle Türkçe