Afrika'da daimi üyelik rekabeti

Afrika Birliği, Libya’da Temmuz ayında düzenlenecek zirvesinde genişletilmesi öngörülen Güvenlik Konseyi’ne hangi ülkelerin daimi üye adayı olacağına karar verecek. Favori adaylar arasında 130 milyondan fazla nüfusu bulunan Nijerya ile yurtiçi gayrı milli hasılatı oldukça yüksek olan Güney Afrika bulunuyor. Bu arada Kenya ve Mısır da uluslararası arenada boy gösterme çabasındalar.

Nijerya, Afrika nüfusunun çeyreğinin bu ülkede yaşadığını, bu yüzden kendisinin Afrika kıtasını en iyi biçimde temsil etmeye uygun aday olduğunu savunuyor. Afrika Birliği’nin şu anki başkanı Nijerya’nın Devlet Başkanı Olesegun Obasanjo’nun da birlik içerisinde büyük siyasi ağırlığı bulunuyor.

Nijerya askerleri, Sierra Leone, Liberya ve Darfur gibi kriz bölgelerindeki barış birliklerinde önemli görevler üstlenmişti. Nijeryalı yetkililer, ülkenin Güvenlik Konseyi’nde daimi temsilcilik üstlenmesi durumunda, BM’nin, Afrika’daki olası anlaşmazlıklara zamanında tepki göstermesi için gayret sarfedeceğini ve görev paylaşımının daha iyi organize edileceğini belirtiyorlar.

Kenya da daimi üyelik peşinde

Kenya da kendi barış girişimlerini daimi üyelik kazanma doğrultusunda gerekçe olarak kullanıyor. Kenya’nın, Sudan ve Somali’deki barış görüşmelerinde üstlendiği anahtar konumdaki arabuluculuk görevi nedeniyle bile daimi üyeliği hak ettiğine işaret ediliyor.

Ayrıca Kenya’nın BM konusundaki deneyimleri oldukça fazla. Çünkü BM’nin dünya çapında en büyük dördüncü temsilciliği Kenya başkenti Nairobi’de bulunuyor. Ancak siyasi gözlemciler, yoğun yolsuzluklara sahne olan bu ülkenin daimi üyelik kazanma şansının fazla olmadığına dikkat çekiyorlar.

Mısır ve Güney Afrika

Diğer adaylar arasında bulunan Güney Afrika ile Mısır’ın ise ortak bir özelliği var. Her iki ülkenin de siyah Afrika’yı temsil etme yetkileri olmadığı vurgulanıyor. Güney Afrika’daki göreceli zenginliğin kaynağında beyazların olduğuna dikkat çekilirken, Mısır’ın ise daha çok Müslüman - Arap dünyasını temsil ettiği vurgulanıyor.

Reform önerileri çerçevesinde Güvenlik Konseyi’ndeki veto hakkının beş eski daimi üyede kalması konusunda ise Afrika Birliği oportünist bir tavır alıyor. Birlik, demokratik olmadığı gerekçesiyle veto hakkının beş eski daimi üyede kalmasına karşı çıkıyor ama, bunların veto hakkında ısrar etmeleri durumunda aynı hakkın Afrikalı üyelere de sağlanması gerektiği görüşünü savunuyor.