AB'nin yeni yönetimi haftaya şekillenecek
18 Haziran 2024
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin liderleri, Birlik idaresinden sorumlu en üst düzey pozisyonlarda önümüzdeki 5 yıl hangi isimlerin oturacağını tartışmak için Brüksel'de bir araya geldi. Toplantıdan bir anlaşma çıkmasa da uzlaşının "çok yakın" olduğu mesajları verildi.
Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin ardından gelecek hafta sonuna kadar, AB'deki bir numaralı pozisyon olan Avrupa Komisyonu Başkanlığı ile AB Konseyi Başkanı ve Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisinin isimleri belli olacak.
Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partili Alman siyasetçi Ursula von der Leyen, Komisyon Başkanlığına ikinci kez aday. Leyen, Birlik nüfusunun en az yüzde 65'ini oluşturan 15 liderin desteğine ihtiyaç duyarken; halihazırda 13 ülkenin liderleri von der Leyen'in AP içindeki grubu Avrupa Halk Partisi'nden (EPP). Merkez sağ çizgideki EPP, 720 sandalyeli mecliste 190 vekille en kalabalık grup.
Üç isim üzerinde duruluyor
Liderler son kararlarını 27-28 Haziran tarihlerinde yapılacak zirveye ertelediler ancak toplantıda, von der Leyen'i ikinci döneme taşıyacak anlaşmanın ana hatları belli oldu.
Toplantıya katılan diplomatlar, liderlerin; seçimlerde en fazla vekil çıkaran EPP, ikinci büyük grup S&D ve liberal eğilimli Renew Europe arasında bir denge arayışında olduğunu ifade etti. Buna göre; Komisyon Başkanlığına EPP'li Leyen'in, Konseyi Başkanlığına S&D'nin adayı eski Portekiz Başbakanı Antonio Costa'nın, Yüksek Temsilci koltuğuna ise Renew Europe'dan mevcut Estonya Başbakanı Kaja Kallas'ın getirilmesi bekleniyor.
Müzakere sürecine yönelik itirazını dile getiren Macaristan Başbakanı Viktor Orban, ana akım partilerin tüm koltukları kendi aralarında paylaşmaya çalıştığını, diğer liderlerin seçim sonuçlarını görmezden geldiğini söyledi. AP seçimlerinden aşırı sağcı partiler güçlenerek çıkmış, temsiliyet oranlarını artırsalar da çoğunluk olmaktan uzak kalmışlardı.
Von der Leyen'e aşırı sağ uyarısı
Liderlerin kararlarının ardından adaylar, bu kez AP'nin onayını arayacak. Yeniden seçilebilmek için 361 oya ihtiyaç duyan von der Leyen, diğer partileri ikna etmeye çalışıyor.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, von der Leyen'i destekleyebileceğini ancak bunun için AP'deki aşırı sağcı partiler yerine geleneksel partilerden destek istemesi gerektiğini ifade etti. Seçimlerden önce birçok sosyalist ve Yeşiller üyesi, von der Leyen'i aşırı sağcı İtalya Başbakanı Georgia Meloni'nin desteğini almaya çalışmakla suçlamıştı.
Liderlerden "uzlaşı yakın" mesajı
Pazartesi günkü gayri resmi buluşmanın ardından yaptığı açıklamada Konsey Başkanı Charles Michel, buluşmanın nihai karara varma amacı taşımadığını söyledi, "Doğru yolda ilerlediklerini" ifade etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da bir karar vermekten uzak olmadıklarını söyledi. Benzer şekilde Hırvatistan, Finlandiya ve Hollanda liderlerinden de "anlaşmanın çok yakın olduğu" açıklamaları geldi. Hollanda Başbakanı Mark Rutte, tablonun "2019'a göre çok daha net" olduğunu ifade etti.
Toplantı öncesi gazetecilerin mikrofon uzattığı von der Leyen ise seçilme şansına dair yorum yapmaktan kaçındı, "Gelecek hafta belli olacak" demekle yetindi.
Öte yandan Polonya Başbakanı Donald Tusk, ismi Yüksek Temsilcilik için geçen Costa'nın hukuki durumuna dair bir izahata ihtiyaç olduğunu söyledi. 62 yaşındaki eski Portekiz Başbakanı Antonio Costa, iktidardaki 8 yılın ardından yolsuzluk soruşturması yüzünden istifa etmek zorunda kalmıştı. Ancak istifasının ardından eski lidere bir ceza verilmedi.
AP,AFP / MUK,JD