ABD'nin INF anlaşmasından çekilmesi bekleniyor
1 Şubat 2019
Rusya ile ABD arasındaki INF anlaşması gerginliği büyüyor. ABD'nin Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) çekildiğini açıklaması bekleniyor.
Alman Haber Ajansı'nın (dpa) haberine göre, ABD'li yetkililer bugün NATO partnerlerini ve kamuoyunu anlaşmadan çekildikleri konusunda bilgilendirecek. Haberde, NATO'nun ABD'nin açıklamasının hemen ardından yayınlanacak bir açıklama ile ABD'yi desteklemeye hazırlandığı belirtildi.
INF Anlaşması 500 ila 5500 menzilli nükleer başlıklı füzelerin yasaklanmasını öngörüyor. ABD ve NATO, Rusya'yı 9M729 füzeleri ile 1987 yılında kabul edilen anlaşmayı ihlâl etmekle suçluyor. Suçlamaları geri çeviren Rusya, söz konusu füzelerin menzilinin 480 km. dolayında olduğunu savunuyor. ABD ise füzelerin 2 bin 600 km. menzilli olduğu tahmininde bulunuyor.
Ancak ABD ile Rusya arasındaki tek anlaşmazlık konusu 9M729 füzeleri değil. Rusya da ABD’nin Romanya ve Polonya’ya MK-41 dikey füze rampası konuşlandırmasının Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’na (INF) aykırı olduğunu açıklamış ve rampalardan duyduğu rahatsızlığı dile getirmişti.
60 günlük ültimatom
ABD yönetimi bir süre önce Rusya'ya INF anlaşmasından doğan yükümlülüklerini yerine getirmesi ve füzeleri imha etmesi için 60 günlük ültimatom vermişti. Rusya ise birçok kez ABD'nin suçlamalarının yersiz olduğu ve füzelerin imha edilmeyeceği mesajı vermişti. ABD'nin NATO nezdindeki büyükelçisi Kay Bailey Hutchison, Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, "Tüm NATO partnerleri Rusya'nın tutumunun anlaşmayı ihlal ettiği konusunda hemfikir" dedi. Hutchison, Rusya'nın "anlaşmanın özüne aykırı olan" füzeler geliştirdiğine dikkat çekti.
Ayrıca anlaşmanın tarafı olmayan Çin'in Asya'da savunma açısından avantajlı konuma yükselmesi ve anlaşmada öngörülen sınırdan çok daha uzun menzilli üretmesinin de ABD'de endişeyle izlendiğine dikkat çekiliyor. INF anlaşmasından çekilmenin, Trump yönetimine Çin'e karşılık verme fırsatı vereceği yorumları yapılıyor.
ABD'nin anlaşmadan çekilme planlarına dair henüz resmi bir açıklama yapılmadı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, TSİ 16.30'da basın toplantısı düzenleyeceğini açıkladı. INF anlaşmasından çekilme kararının bu toplantıda açıklanması bekleniyor.
Avrupa'da sessiz bekleyiş
Öte yandan ABD'nin anlaşmadan çekilmesinin Avrupa'nın savunma stratejisi üzerinde de etkileri olması bekleniyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, geçen hafta ABD'nin INF anlaşmasından çekilmesinin Avrupa üzerinde ne tür etkileri olabileceğine dair sorulara yanıt vermeyerek, "NATO'nun anlaşmanın feshedilmesine nasıl tepki vereceği konusunda açıklama yapmak için henüz çok erken" olduğunu söylemişti. Stoltenberg, ABD'nin anlaşmadan çekilmesi durumunda dahi Ağustos'a kadar anlaşmayı kurtarmak için zaman olduğunu belirtmişti.
Anlaşma maddeleri arasında çekilme için altı aylık bir süre öngörülüyor. Ancak gözlemcilere göre, Rusya'nın bu süre içerisinde geri adım atmasına ihtimal verilmiyor.
dpa,AP,AFP/BÖ,HT
© Deutsche Welle Türkçe