ABD'den Çin'e Uygur hamlesi
4 Aralık 2019
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi, Uygurlara yönelik baskılar nedeniyle Başkan Donald Trump hükümetinin Çin'e karşı daha sert bir siyaset izlemesini öngören tasarıyı büyük bir çoğunlukla onayladı. Çin Halk Cumhuriyeti yönetiminde yer alan, ülkenin kuzeybatısındaki Sincan eyaletinde yaşayan Müslüman Uygur azınlığa karşı baskıcı uygulamalardan sorumlu olan üst düzey isimlere karşı yaptırımları da içeren tasarı sadece bir oya karşı 407 oyla kabul edildi.
Tasarıda, bir milyondan fazla Uygur ve diğer Müslüman azınlıklara mensup kişilerin eğitim kamplarında tutulduğu iddiası ile ilgili olarak, "korkunç insan haklari ihlalleri" ifadesi kullanıldı.
Aralarında Çin Komünist Partisi'nin Sincan sorumlusu Chen Quanguo'nun da bulunduğu isimlere yaptırım uygulanmasının yer aldığı tasarıda ABD Dışişleri Bakanlığı'nın bir yıl içinde Uygurların durumu ile ilgili bir rapor hazırlaması da öngörüldü.
Oylama öncesinde bir konuşma yapan Temsilciler Meclisi'nin Demokrat Parti'li Başkanı Nancy Pelosi, Pekin'in izlediği "barbarca" yöntemlerin, Uygurların insanlık onurunu ve insan haklarını tehlikeye attığını ifade etti.
Pelosi ayrıca Çin Halk Cumhuriyeti hükümetinin Uygur azınlığa karşı, kitlesel gözetleme, tecrit, dayak, zorunlu kısırlaştırma ve "daha farklı işkence" metotları uyguladığını öne sürerek, Amerikan Kongresi'nin "Pekin'in Uygurlara karşı feci insan hakları ihlallerine karşı durmak için önemli bir tedbir" aldığını ve ülkesinin konuyu takip edeceğini dile getirdi.
ABD Senatosu da geçtiğimiz Eylül ayında benzer bir tasarıyı onaylamıştı. Ancak Temsilciler Meclisi kararının metni daha sert olduğu için, söz konusu kararların Başkan Trump'ın imzasına sunulmadan önce birbirine uyumlu hale getirilmesi gerekiyor.
Çin'den karşı tedbir hazırlığı
Amerikan Temsilciler Meclisi'nin bu adımı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından tepki ile karşılandı. Pekin, ABD yönetimine çağrıda bulunarak tasarının yasalaşmamasını istedi. Çin yönetimi aksi takdirde, "durumun gidişatına göre" karşı tedbirler alınacağını duyurdu. Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, yasa tasarısının kötü niyetli olduğu ve Çin'in aşırılık ve terörizmle mücadelesine karşı kasıtlı bir iftira niteliği taşıdığı savunuldu.
Çin devletinin yayın organlarından The Global Times gazetesi de, Temsilciler Meclisi kararına "sert karşı önlemlerle" yanıt verilebileceğini ve ABD hükümetinde yer alan bazı isimlere yaptırım uygulanabileceği duyuruldu.
ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta içinde Kongre'nin Hong Kong'taki demokrasi hareketini desteklemeye yönelik kararlarını onaylamış ve bu gelişme Pekin'de büyük bir tepki ile karşılanmıştı. ABD-Çin ilişkileri Hong Kong ve Sincan'daki gelişmelerin yanı sıra, ticaret savaşları nedeniyle de uzun süredir olumsuz bir seyir izliyor.
AFP / ET,TY
© Deutsche Welle Türkçe