ABD’den Türkiye ve Almanya’ya "Rusya" yaptırımı
12 Aralık 2019
Türkiye'ye Rusya'dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri nedeniyle yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısı, Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinden 48'e karşı 377 oyla geçti. Kongre'de her yıl güncellenen Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nın (NDAA) yeni versiyonu ABD'nin o yılki dış politika ve güvenlik politikalarına yön veriyor. 738 milyar dolarlık harcama öngören tasarı üzerinde aylar süren pazarlıkların ardından Temsilciler Meclisi ile Senato Silahlı Hizmetler Komitesi arasında Salı günü uzlaşmaya varılmıştı.
Tasarıda Rusya'dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri nedeniyle ortağı olduğu F-35 programından çıkarılan Türkiye'ye F-35 uçaklarının satılması yasaklanarak, bu alımın Rusya'ya yönelik yaptırımları ihlal eden büyük ölçekli bir işlem olduğuna dikkat çekiliyor. Ayrıca Başkan Donald Trump'tan S-400 alımı nedeniyle Türkiye'ye yönelik yaptırımları yürürlüğe sokması talep ediliyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın dün yaptıkları açıklamalarda Kongre'nin tavrını eleştirerek, yaptırım yasasındaki 12 maddeden hangilerini seçeceğinin Başkan'ın elinde olduğuna dikkat çekmişlerdi.
Başkan Donald Trump Çarşamba günü yaptığı açıklamada tasarıyı beklendiği üzere Senato'dan onay alır almaz hemen imzalayarak yürürlüğe sokacağını bildirmişti. Trump'ın beş yıllığına öngörülen yaptırımları sona erdirme yetkisi bulunuyor. Başkan'ın bunun için Rusya'nın söz konusu projeleri kendi siyasi çıkarları için kullanma imkanını asgariye indirdiklerine dair Kongre'yi ikna etmesi gerekiyor.
Kuzey Akım 2 ve Türk Akım'a yaptırım
Tasarı Rus doğalgazını Avrupa'ya taşıyacak ve önümüzdeki yıl kullanıma girmeleri planlanan Kuzey Akım 2 ve Türk Akım boru hatlarını da hedef alıyor.
Türk Akım Rus doğalgazını Karadeniz üzerinden Türkiye'ye, Kuzey Akım 2 de Rusya'dan doğalgazı Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya taşıyacak.
ABD, söz konusu iki boru hattının Avrupa'yı Rus enerjisine bağımlı hale getireceğini ve ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğunu savunuyor. Başkan Trump, Ukrayna ve Polonya'yı dışarıda bırakan Kuzey Akım 2 nedeniyle Almanya'ya sert eleştirilerde bulunmuştu. Trump Kuzey Akım 2 projesi nedeniyle Almanya'nın Rus doğalgazına bağımlı olduğunu ve "tamamen Rusya tarafından kontrol edildiğini" öne sürerek Berlin'in Moskova'nın "esiri" olduğunu söylemişti. Trump'ın sözlerine yanıt veren Merkel ise Almanya'nın kararlarını "bağımsız şekilde alan" bir ülke olduğuna işaret etmişti.
Tasarıda Kuzey Akım 2'nin "bir taciz ve siyasi nüfuz aracı" işlevi göreceği ve tasarının ABD'nin Almanya ve Avrupa ile olan bağlarını zayıflatmak üzere tasarlanmış çabaları hedef aldığı" ifadesine yer verildi.
Temsilciler Meclisinde kabul edilen tasarı Kuzey Akım 2 ve Türk Akım projelerinde boru döşeme çalışmalarına katılan gemiler ve gemilerle bağlantılı yabancı uyruklu kişilere yaptırım öngörüyor.
ABD Dışişleri Bakanının Maliye Bakanı ile koordinasyon halinde 60 gün içinde projeye hangi gemilerin dahil olduğu ve gemilerin hangi şirketler tarafından kullanıma sunulduğu konusunda Kongreyi bilgilendirmesi gerekiyor. Bu şirketlerin yöneticileri ve çoğunluk hissedarlarına ABD'ye seyahat yasağı getirilmesi, alınmış vizelerin iptali ve bu kişilerin ABD bağlantılı mali işlemlerinin bloke edilmesi öngörülüyor.
DW,dpa/BK,JD
© Deutsche Welle Türkçe