ABD'de seçmenlerin seçim sonuçlarına güveni azalıyor
23 Ekim 2024
ABD'nin güney eyaleti Georgia'da erken oy verme işleminin başladığı 15 Ekim Salı günü 310 bin den fazla sandığa gitti. Bu eyalet için yeni bir rekor. ABD'de seçimler pek çok ülkenin aksine pazar günü değil, geleneksel olarak salı günleri yapılıyor. 5 Kasım Salı günü oy kullanmak için saatlerce kuyrukta bekleyecek vakti olmayan seçmenler ise çoğu eyalette seçimden birkaç hafta önce sandık başına gidebiliyor. Georgia'da sonbaşkanlık seçimlerinde erken oylamanın ilk gününe kıyasla iki kattan fazla insan, birinci gün oy kullanmayı tercih etti.
Öte yandan eğer eyalette seçimlerin yürütülmesinden sorumlu otorite olan Georgia Seçim Kurulu'nun istediği olsaydı, oy pusulaları elle sayılacak ve sayım işlemi belki saatlerce hatta muhtemel itirazlar nedeniyle günlerce sürecekti. Zira kurul, Eylül ayı sonunda aldığı karar uyarıca eyalette oy pusulalarının artık makineyle değil elle sayılacağını duyurmuştu.
İnsanın bir makineden daha iyi ve daha doğru sayım yapabileceği fikri bazılarına mantıklı gelebilir. Seçimlerin organizasyonu ve yönetimi konusunda araştırmalar yapan Boston Suffolk Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Rachael Cobb, bunun doğru olmamasının basit bir nedeni olduğunu açıklıyor:
"İnsanlar hata yapabilir, bu insanî bir durumdur. Makineler de hata yapar. Ama böyle bir durumda cihazları test edebilir, kontrol edebilir ve hataya yol açan arızayı onarabiliriz. Genel olarak insanlar, daha fazla hata yapar. Çünkü makinelerin aksine insanlar bir noktadan sonra yorulur."
Ancak seçim kurulunun elle sayım kararı mahkemeye taşındı ve geçen hafta uygulama iptal edildi. Yargıç Robert McBurney, iptal kararını "Seçim çalışanları için herhangi bir eğitim tasarlanmadı ve seçime bu kadar kısa bir zaman kala prosedürde yapılacak bir değişiklik kaosa yol açacaktır" diye gerekçelendirdi.
Neticede Georgia'da oylar her zamanki gibi yine makine ile sayılacak.
Seçim manipülasyonuna inananların sayısı artıyor
Bu gelgitler ABD'yi yıllardır etkileyen bir sorunu gözler önüne seriyor: Giderek daha az sayıda Amerikalı, ülkelerindeki demokratik seçimlerde her şeyin usulüne uygun yapıldığına inanıyor. Gallup kamuoyu yoklama enstitüsü tarafından Eylül 2024'te yapılan bir ankete katılanların yüzde 19'u seçimin ve sonuçların meşruiyetine güvenmediğini ortaya koydu. Bu oran 2004 yılında yüzde altı seviyesindeydi.
Güvensizlik özellikle Cumhuriyetçiler arasında daha yaygın. Cumhuriyetçi seçmenin sadece yüzde 28'i seçimlerde herhangi şüpheli bir durumun olmadığına inanıyor. Bu oran 2020'de yüzde 44'tü. Dört yıl önce Donald Trump, Demokrat aday Hillary Clinton'ı yendiğinde Cumhuriyetçilerin yüzde 55'lik çoğunluğu, adil ve meşru bir seçim olacağına inanıyordu.
Cumhuriyetçilerin güveninin 2020'den bu yana yeniden önemli ölçüde düşmesinin temel nedeni, Trump ve destekçilerinin 2020 seçimlerinde galibiyetin kendilerinden "çalındığına" inanması. Cumhuriyetçi seçmenler, sonuçların manipüle edilerek Trump'ın haklı zaferinin elinden alındığını iddia ediyor. Bu komplo teorileri, titiz şekilde yapılan yeniden sayımlarla ve birçok mahkeme kararıyla çürütüldü. Ancak Trump ve taraftarları, seçim yenilgisini kabul etmemekte direniyor.
Georgia Seçim Kurulu'nda Trump destekçileri çoğunlukta
Bu manipülasyon iddialarının savunan Trump destekçilerinden üç kişi, Georgia Seçim Kurulu üyesi. Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris'in yarışı başa baş götürdüğü bu eyalette, seçim kurulundaki dengeler daha da önem kazanıyor. Dört yıl önce Georgia, sonuçların birbirine çok yakın olduğu eyaletlerden biriydi ve Cumhuriyetçiler sonuçların onaylanmasından önce yeniden sayım yapılmasında ısrar etmişlerdi. Demokratların ve Cumhuriyetçilerin sırayla kazandığı Georgia'da 2020'de Joe Biden yüzde 0,2 farkla yarışı önde bitirmişti.
Eyalet Seçim Kurulu, bu itiraz süreçlerine etkin şekilde dahil oluyor. Peki tek bir eyaletin seçim sonuçlarını saymak ve onaylamaktan sorumlu Trump yanlısı bir kurum, ülke genelindeki başkanlık seçimlerinin sonucunu etkileyebilir mi?
Siyaset Bilimi Profesörü Rachael Cobb, "Eğer adaylar arasındaki fark büyükse ve yeniden sayımda bile, kaybedenin gerekli sayıda oyu alması imkansızsa o zaman kuruldaki çoğunluğun Trump yanlısı olmasının bir önemi yoktur" diyor.
Geçmiş seçimlerin de ortaya koyduğu gibi, kesin resmî sonuçlara güvenmeyen insanların her zaman olacağını vurgulayan Boston Suffolk Üniversitesi'nden Profesör Cobb, ABD'deki seçimlerin genellikle iyi organize edildiğini de hatırlatıyor:
"Seçim görevlileri, seçim günü her şeyin kanunlar çerçevesinde işlediğinden emin olmak için çok çalışıyor. Tüm seçmenlerin kimliklerinin doğrulanmasını, oylarının sayılmasını ve seçmen iradesinin sandığa gerçekten yansımasının sağlayan birçok yasamız var."