ABD'de işkence raporu gerilimi
9 Aralık 2014
ABD Senato İstihbarat Komitesi tarafından hazırlanan rapor, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilâtı (CIA) elemanlarının işkenceli sorgusundan geçen 100 kadar El Kaide zanlısının ifadesine dayanıyor. Uzun tartışmaların ardından yaklaşık 6 bin 200 sayfa tutan raporun 500 sayfalık kısmının yayınlanması kararlaştırıldı.
ABD, 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında El Kaide mensuplarını sorgulamak için dünya çapında bir şebeke kurmuştu. Obama 2009'da göreve geldikten kısa süre sonra programa son vermişti. Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, raporun yayını dolayısıyla güvenlik önlemlerinin artırıldığını açıkladı. CNN televizyonu binlerce deniz piyadesinin Ortadoğu ve Afrika'da ABD büyükelçiliklerinin korunması için alarma geçirildiğini haber verdi.
Dışişleri Bakanı Kerry'nin kaygısı
ABD medyasında yer alan haberlere göre Dışişleri Bakanı John Kerry Senato İstihbarat Komitesi Başkanı Dianne Feinstein'dan raporun yayınlanmasının ertelenmesini istedi. Kerry, raporun Ortadoğu'da yeni şiddet dalgasına yol açmasından ve rehin tutulan ABD vatandaşlarının hayatını tehlikeye atmasından endişe edildiğini söyledi.
Raporun mümkün olduğu kadar fazla kısmı üzerindeki gizliliğin kaldırıldığını belirten Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, "Tüm risklere rağmen raporu yayınlamak, Amerikan değerlerine açıklık ve saydamlık getirmek istiyoruz" dedi. Obama da geçen ağustos ayında yaptığı açıklamada, "Bazı insanlara işkencede bulunduk. Değerlerimize karşı gelen bazı şeyler yaptık" diyerek CIA'in geçmişteki işkence uygulamalarını itiraf etmişti.
'Amerikan demokrasisi için dönüm noktası'
İstihbarat Komisyonu Başkanı Feinstein, ABD vatandaşlarının raporu okumasını istediğini söyledi. Feinstein, "ABD'nin hata yaptığında bunu itiraf da edebildiğini ortaya koymuş olacağız" dedi. Raporun yayınlanmasının Amerikan demokrasisi açısından bir dönüm noktası olacağına işaret eden Demokrat Partili Senatör Claire McCaskill, "Böyle bir raporun Kuzey Kore, Çin ya da Rusya gibi bir ülkede gündeme gelmesi imkânsız" dedi. Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Mike Rogers, raporun yayınlanacak olmasını "korkunç bir fikir" olarak tanımladı.
Dönemin Başkan Yardımcısı Dick Cheney ise işkence içeren gözaltı ve sorgulama tekniklerini savundu. Programın haklılığını savunan Cheney, ABD'ye yeni saldırıların önlendiğini savundu.
© Deutsche Welle Türkçe
DW/AFP/NH, EC