1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

ABD plütonyum-238 üretimine başlıyor

24 Aralık 2015

Uzay misyonlarının başarısı ABD yönetimini harekete geçirdi. Uzay araçlarına uzun yıllar enerji sağlayan radyoaktif plütonyum-238'in 30 yıllık aradan sonra yeniden üretilmesi kararlaştırıldı.

https://p.dw.com/p/1HTOp
Fotoğraf: picture-alliance/dpa/Courtesy Everett Collection

Amerikan medyasına yansıyan haberlere göre, evrene ilişkin sahip oldukları bilgiyi artıracaklarını belirten ABD Enerji Bakanlığı yetkilisi Franklin Orr, bu çerçevede Uzay ve Havacılık Dairesi'nin (NASA) keşif araçlarının gereken enerjiyle donatılmasının sağlanacağını söyledi. NASA yetkilisi John Grunsfeld ise evrenin sırlarını aralamada radyoizotop güç sistemleri tabanlı araçlara önemli rol düştüğünü söyledi.

Enerji Bakanlığı üretiyor

NASA'nın Voyager, Curiosity ve New Horizons gibi araçlarında kısaca MMRTG olarak anılan aküler (Multi-Mission Radioisotope Thermoelectric Generator - Çoklu Yolculuk Radyoizotop Termoelektrik Jeneratör) kullanılıyor. Plütonyum-238 tabanlı bu enerji birimleri ABD Enerji Bakanlığı (DoE) tarafından sağlandı.

30 yıl aradan sonra yapılan üretim

ABD Enerji Bakanlığı yetkilileri Tennessee eyaletinde bulunan Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'nda (ORNL) 30 yıl aradan sonra 50 gram plütonyum-238 üretildiğini duyurdu. Bu rakam, uzay araçlarının enerji için ihtiyaç duyduğu plütonyum-238 miktarı göz önünde tutulduğunda önemli olmamakla birlikte, ABD'nin bu alandaki yeni politikasını ortaya koyuyor. 2020 yılında Mars'a yollanacak uzay aracı için 4 kilo dolayında plütonyum-238'e ihtiyaç olduğu hesaplanıyor.

Plütonyum-238'in farkı

Plütonyum-238, nükleer silah ve enerji santrallerinde kullanılan plütonyumdan farklı. Plütonyum-238'in radyoaktif parçalanması sonucu uranyum-234 ortaya çıkarken, bozunum sayesinde açığa çıkan muazzam ısı enerjisi NASA'nın "Radyoizotop Termoelektrik Jeneratör"leri aracılığıyla elektriğe dönüştürülüyor. Jenaratörün yaydığı ısı, uzay aracındaki bilimsel cihazların düzgün çalışabilmesi için gerek duyulan sıcaklığı da sağlıyor.

Yılda 1,5 kilo üretilecek

2006'da fırlatılan New Horizons, bu yıl içinde Plüton'dan yolladığı görüntülerle dikkat çekti
2006'da fırlatılan New Horizons, bu yıl içinde Plüton'dan yolladığı görüntülerle dikkat çektiFotoğraf: JHUAPL/SwRI
Curiosity, 2012'den beri Mars gezegenini inceliyor
Curiosity, 2012'den beri Mars gezegenini inceliyorFotoğraf: picture-alliance/dpa/NASA/JPL-Caltech/MSSS
Voyager 1 1977'de fırlatıldı
Voyager 1 1977'de fırlatıldıFotoğraf: public domain

NASA'nın halen 35 kilo dolayında plütonyum-238'e sahip olduğu tahmin ediliyor. Uzmanlar, bu miktarın yalnızca 17 kiloluk kısmının uzay araçlarında kullanabilecek kalitede olduğu ihtimali üzerinde duruyor. ABD Enerji Bakanlığı'nın üretime geçmesiyle yılda ortalama 1,5 kilo dolayında plütonyum-238'in üretileceği belirtiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/NH /TY