ABD ekonomisinde büyüyen risk: Öğrenci kredileri

Toni Vincent yüksek lisans derecesini halk sağlığı alanında 3 yıl önce tamamladı. Eğitimini tamamlayabilmek için, ilk maaşını almadan önce, altı haneli bir kredi alması gerekti.

Eğitimini bitirdiğinde ise yaklaşık 100 bin dolar borcu olan Vincent, lisans eğitimini bir devlet üniversitesinde tamamlamak için 15 bin dolar, yüksek lisans eğitimini ABD'nin ünlü üniversitelerinden George Washington Üniversitesi'nde tamamlamak için ise 85 bin dolar borçlandı.

Daha sonra kâr amacı gütmeyen bir kuruluşta çalışmaya başlayan Vincent, bir program yöneticisinin görevini üstlendi ve halk sağlığı projelerini koordine etmeye başladı. Henüz 32 yaşında olan ve kariyerine yeni başlayan Vincent'in, 3 yıldır çalışmasına rağmen hala 80 bin dolarlık borcu bulunuyor.

Öğrenci kredisi borçları kredi kartı borçlarından daha çok

Vincent, öğrenci kredisi borcu olan 44 milyon Amerikalıdan sadece biri. 1,5 trilyon doları aştığı tahmin edilen öğrenci kredisi borçları, konut kredisi borçlarını geride bırakmış durumda.

Öğrenci kredileri, ABD'nin toplam borcunun neredeyse yüzde 7'sini oluşturuyor. Buna yaklaşık 64,2 milyar dolar tutarında bankalar ve diğer kurumlar tarafından verilen özel öğrenci kredileri de ekleniyor.

ABD Merkez Bankası (FED) tarafından Haziran 2018'de yapılan bir araştırmaya göre, ABD'deki tüm öğrencilerin yüzde 42'si eğitimleri için kredi almak zorunda kaldı. Aynı araştırmaya göre 20 yaşındaki gençlerin ortalama borcu yaklaşık 25 bin dolar ve bu meblağ gün geçtikçe artıyor.

İş sahibi olmak için diploma şart

Eğitimine 2016 yılında başlayan öğrenciler, bugüne kadar muhtemelen ortalama 37 bin dolar borç biriktirdi. Amerikan Eğitim Konseyi Direktörü John Fansmith, ABD'deki öğrenci sayısının arttığını söylüyor. "Daha fazla üniversite eğitimi görüyor, daha fazla insan borçlanıyor. Bu kötü bir gelişme değil. "

2018 yılının sonbaharında yaklaşık 20 milyon öğrenci ABD üniversitelerine kaydoldu. Bu sayı 2000 yılında 15 milyondu. ABD'de daha yüksek bir eğitim derecesine sahip olmak hiçbir zaman olmadığı kadar önemli hale geldi. Georgetown Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırma, 2020 yılına kadar tüm iş alanlarının yüzde 65'inin en az bir lisans derecesine sahip olmayı gerektireceğini ortaya koyuyor.

Toni Vincent için eğitim hiçbir zaman bir soru işareti olmadı. Vincent bunu geleceğe bir yatırım olarak tanımlıyor. Fakat bu yatırım gün geçtikçe daha da büyüyor. Öğrenci olmanın maliyeti son 30 yılda dört kat arttı. Bir devlet kolejinde 4 yıl eğitim almak artık ortalama 20 bin dolara mal olurken, bir özel kolejde okumanın maliyeti 50 bin dolara kadar yükselebiliyor.

Öğrenciler borçlarını bitirebilmek için ise yıllarca ayda ortalama 351 dolar ödeme yapıyor. 2 yıl içerisinde kayda değer bir oranda geri ödeme yapılmaması durumunda ise borç temerrüde düşüyor yani zamanında ödenememiş oluyor.

New York Üniversitesi'nde finans alanında çalışan ve çalışmalarını öğrenci kredileri üzerine yoğunlaştıran Constantine Yanellis'e göre, ABD'deki 40 milyondan fazla borçlu öğrencinin yaklaşık yüzde 10'u hiç geri ödeme yapmıyor.

Akıllara gayrimenkul krizi geliyor

Bu tür durumların yüzde 90'ında devlet alacaklı konumunda. Bir başka deyişle vergi mükellefleri bu masrafları üstleniyor. Eğilim gelecekte daha fazla sayıda öğrencinin kredi borçlarını ödeyemeyeceğini gösterdiği için bu durum endişe verici olarak görülüyor. Brookings Enstitüsü, borçlu öğrencilerin yüzde 40'nın 2023 yılına kadar temerrüde düşebileceğini tahmin ediyor.

CNBC bu durumun bir balondan ibaret olduğunu iddia ederken, Fox News ve MarketWatch bunu hali hazırda bir kriz olarak tanımlıyor.

2008 krizinden önce konut kredileri, kredi itibarının düşük olduğu hanelere de verilmiş ve riskli finansal ürünler olarak satılmıştı. Sonuç olarak borç verenler, vergi mükellefleri tarafından kurtarılmak zorunda kalmışlardı. Bu sefer de sonucun değişmeyeceği ve yine tüm faturanın vergi mükelleflerine çıkmasından endişe ediliyor.

Ekonomiye etkisi

ABD'li öğrencilerin borç yükü uzun vadede ulusal ekonomiyi olumsuz etkileyebilir; çünkü gençler borçları nedeniyle otomobil ve ev almak için yeterli paraya sahip olamayacak. ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell'ın geçen yılın Mart ayında Kongre'ye işaret ettiği gibi bu durum gençlerin genellikle daha az tüketme eğilimine girmesine sebep olabilir. Ayrıca Powell bu durumu bir makroekonomik risk olarak da nitelendirmişti.

Powell, "Bu hemen toparlayabileceğiniz bir şey değil, ancak öğrenci kredileri artmaya devam ettikçe bu durum büyümeyi geride tutabilir” dedi.

Eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde, kamu sektöründe çalışanların bulundukları kötü durumu hafifletmek amacıyla, Öğrenci Kredisi Bağışlama Programı’na bir miktar yardım sağlanması amaçlandı. Ancak Eğitim Bakanlığı, Donald Trump yönetiminin bu program kapsamındaki tüm başvuruların yüzde 99,5'inin reddedildiğini açıkladı. Trump yönetiminin bu programa tamamen son vermek istediği belirtiliyor.

Sophie Schimansky

© Deutsche Welle Türkçe