ABD: Aşıların patent hakları askıya alınsın
6 Mayıs 2021
Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) hükümet, koronavirüs aşıları ile ilgili patent haklarının geçici olarak kaldırılması çağrısında bulundu. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, "Bu küresel bir sağlık krizi ve Covid-19 pandemisinin getirdiği olağanüstü koşullar olağanüstü önlemler gerektiriyor" dedi.
ABD hükümetinin telif haklarının koruma altında olması ilkesine inandığını dile getiren Tai, "bu pandeminin sona erdirilmesi adına", Dünya Ticaret Örgütü'nde (DSÖ) istisnai bir düzenleme için girişimlerde bulunacaklarını ifade etti.
"Hükümetin hedefi, olabildiğince çok sayıda kişiye, en hızlı biçimde güvenli ve etkili aşı tedarik etmek" diyen Ticaret Temsilcisi; bu konuda mutabakata varmak gerektiği için DSÖ'deki müzakerelerin zaman alabileceğini ifade etti. Katherine Tai diğer yandan, konunun "karmaşıklığına" da dikkat çekti.
"Tarihi bir karar"
ABD'nin çıkışından büyük mutluluk duyan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Washington'un telif haklarının askıya alınmasını destekleyen tavrının "Zor bir zamanda tüm insanların esenliğini önceleyen tarihi bir karar" olduğunu dile getirdi. Bunun aşı adaletinin sağlanması yönünde atılmış bir adım olduğunu belirten Ghebreyesus, twitter hesabından yaptığı paylaşımda, ABD'nin liderliğini överek, "Bu Covid-19'a karşı mücadelede muazzam bir an" ifadesini kullandı:
DSÖ, dünyanın pek çok ülkesinde yeterli oranda aşı temin edilemediği için aylardan bu yana aşıların fikri mülkiyetinden vazgeçilmesini talep ediyor. Çok sayıda sivil toplum örgütü ve gelişmekte olan ülkelerle, az gelişmiş ülkeler de bu talebe destek veriyor. Koronavirüse karşı geliştirilen aşıların patent hakkını elinde tutan ilaç şirketlerinin, bu haklarından vazgeçmesi halinde, aşı üretiminin tüm dünyaya yayılması ve özellikle yoksul ülkelerin tedarik sorunlarının ortadan kalkması bekleniyor.
"Hamle sırası AB‘de"
İnsan Hakları İzleme Örgütü‘nün (Human Rights Watch) Avrupa Medya Sorumlusu Andrew Stroehlein, Katherine Tai'in açıklamalarının ardından Twitter hesabından yayınladığı mesajında, "Dünyanın dört bir yanında Covid-19 salgınının yıkımıyla karşı karşıya olan insanların bugün daha umutlu hissetmek için nedenleri var. ABD, küresel çapta yaygın bir biçimde aşılama uygulanana kadar aşılarla ilgili fikri mülkiyet kurallarından feragat etmeyi desteklediğini duyurdu" paylaşımında bulundu:
Stroehlein, hamle sırasının şimdi Avrupa Birliği'nde (AB) olduğunu ve Birliğin, "İnsan hayatını, ilaç şirketlerinin karından daha fazla önemsemesi gerektiğini" dile getirdi.
Merkezi başta ABD olmak üzere pek çok gelişmiş ülkede olan çok sayıda ilaç şirketi şu ana dek patent haklarından vazgeçmeyi kabul etmedi. Uluslararası İlaç Üreticileri ve Dernekleri Federasyonu (IFPMA) da ABD'nin kararını "hayal kırıklığı" olarak nitelendirdi.
AFP / ET,JD
© Deutsche Welle Türkçe