ABD-ASEAN ilişkilerinde "yeni bir dönem"

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Çin'in ağırlığını artırdığı Asya'da ilişkilerini daha da güçlendirmeyi hedefliyor. Cumartesi günü başlayan ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği) Zirvesi'ne katılmak üzere Kamboçya'nın başkenti Punom Pen'e giden ABD Başkanı Joe Biden, ASEAN ülkeleri ile ilişkilerin, geçen yıl Washington'da yapılan zirvede alınan karar doğrultusunda, "kapsamlı stratejik ortaklık" seviyesine çıkarıldığını hatırlattı. 

Biden, ASEAN ülkelerinin devlet ve hükümet başkanlarına hitap ettiği konuşmasında, "ASEAN, hükümetimin Hint-Pasifik Stratejisinin odak noktasını oluşturuyor" dedi. Ülkesi ile Güneydoğu Asya ülkeleri arasındaki iş birliğinde "yeni bir döneme girildiğini" belirten Biden, "Çağımızın sorunlarıyla birlikte mücadele edeceğiz" ifadesini kullandı. ABD Başkanı bu sorunların en önemlilerinin de iklim değişikliği, sağlık hizmetlerine ulaşımdaki yetersizlik ve kurallara dayalı düzene yönelik tehditler olduğunu dile getirdi.

Hedef "tüm sorunları çözmek"

Hedeflerinin, "Hür ve açık, istikrarlı ve yeşeren, dirençli ve güvenli" bir Hint-Pasifik bölgesi olduğunu vurgulayan Biden, yapılacak iş birliği ile barış ve refahın iyileştirilmesi ve "Güney Çin Denizi'nden Myanmar'a kadar tüm sorunların çözülmesi" gerektiğini ifade etti. Biden bu ifadesiyle bir yandan Myanmar'da askeri darbe sonrası yaşanan krize atıfta bulunurken, diğer yandan dikkatleri dolaylı bir şekilde Çin'in, Güneydoğu Asya sularındaki hak taleplerine çekmiş oldu.

ABD Başkanı, Punom Pen'de yapacağı görüşmelerde Rusya'nın, "Ukrayna'ya karşı sürdürdüğü acımasız savaş ve bu savaşın neden olduğu, Güneydoğu Asya'yı da ilgilendiren küresel sorunları" gündeme getireceğini belirtti.

Çin Halk Cumhuriyeti, Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddia ediyor. Diğer yandan ASEAN üyesi Vietnam, Filipinler, Malezya ve Brunei gibi ülkeler de söz konusu deniz ve bu denizde yer alan adalar üzerinde egemenlik iddialarını dile getiriyor.

Pek çok hammadde açısından zengin olan Güney Çin Denizi, aynı zamanda dünya deniz trafiğinin üçte birinin güzergahında yer alıyor.

Hollanda'nın Lahey kentindeki Uluslararası Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016'da aldığı bir kararla, Pekin'in Güney Çin Denizi üzerindeki hak iddiasının hukuka aykırı olduğuna hükmetmişti.

 

dpa / ET,CÖ