AB savaş suçlularının peşinde

Avrupa Birliği’in genişlemesi konusunda yüzünü Balkan ülkelerine çevirmiş durumda. Ancak bu ülkelerle yaşanan sorunlar, genişleme dönemin sancılı geçmesine neden oluyor, özellikle de savaş suçlularının Lahey’e teslim edilmesi konusunda. Bu ülkeler arasında en sık adı gündeme gelen ülke ise Sırbistan – Karadağ. Savaş suçlulu olarak aranan Bosnalı Sırp general Ratko Mladiç’in hala teslim edilmemiş olması Belgrad yönetimi üzerinde büyük baskı yaratıyor.

Son haftalarda, Mladiç’in tutuklandığı ya da teslim olmak için son pazarlıkların yapıldığına dair haberlerin ortalıkta dolaşması, Sırbistan – Karadağ’a AB’den yeni mesajlar gönderilmesine neden oldu. Sırbistan’a bu konuda ültimatom veren AB, 5 Nisan’a dek Mladiç yakalanmazsa Belgrad – Brüksel ilişkilerinin devam etmeyeceğini bildirdi.

Bosna Hersek, Arnavutluk ve Makedonya

AB ile görüşmeleri devam eden bir diğer ülke Bosna Hersek. Bosna - Hersek ile istikrar ve üyelik anlaşmasıyla ilgili müzakereler çoktan başladı. Herşey yolunda giderse, müzakerelerin bu yıl tamamlanması bekleniyor. Ancak sırada ticaret kolaylığı sağlanması ve reformlar için yapılacak yardımlar yer alıyor.

Balkan ülkelerini geçtiğimiz haftalarda ziyaret eden AB’nin Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn ve Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Bosna Hersek’e de savaş suçluları konusunda çağrıda bulundular ve Lahey’deki Savaş Suçları Mahkemesi’yle daha sıkı işbirliği yapmasını istediler. Zira, Bosnalı Sırplar’ın eski lideri Radovan Karaçiç de hala yakalanamadı.

Son zamanlarda Arnavutluk’ta ise bazı ilerlemeler kaydedildi. 18 Şubat’ta Arnavutluk ve Avrupa Birliği arasında, üyelik yolundaki ilk adım olan, İstikrar ve İşbirliği Anlaşması imzalandı. AB ile ilişkilerini geliştiren Makedonya’nın da bir sonraki adımı atması bekleniyor. Avrupa Birliği hükümet ve devlet başkanları geçtiğimiz yılın sonunda Makedonya’nın, üye adaylığı statüsünü onaylamıştı, ancak üyelik müzakerelerinin ne zaman başlayacağı henüz tam olarak kesinlik kazanmadı.

Hırvatistan

Ve en çok tartışılan ülkelerden biri: Hırvatistan. Avrupa Birliği Zagreb hükümetiyle Ekim 2005’te üyelik müzakerelerine başladı, ancak Avrupa Birliği Hırvatistan’dan Lahey’deki Savaş Suçları Mahkemesi’yle işbirliğini daha da geliştirmesini bekliyor. Savş suçu zanlısı olarak aranan Hırvat general Ante Gotovina’nın yakanlanmasına karşın, Lahey’le yaptığı işbirliğini yeterli bulmayan Brüksel’in Hırvatistan’dan beklentileri bundan çok daha fazla.

Ancak tüm bunlara karşın Brüksel – Zagreb ilişkilerin de bazı ilerlemelerden de söz etmek mümkün. Avrupa Birliği ile Hırvatistan, geçen haftalarda üyelik sürecinde mali yardım yapılmasını içeren bir anlaşma imzaladılar. Bunun dışında Hırvat hükümetinin Avrupa Birliği’ne uyum sağlama sürecinde devlet işleri, tarım ve çevre koruma alanlarında reform yapması kararlaştırıldı. Zagreb ise 2009 yılında Birliğe tam üye olmayı hedefliyor.

AB’nin Balkan ülkelerine desteği

Diğer yandan Avrupa Birliği’nin Balkan ülkelerine desteği devam ediyor. Nitekim, Birlik, 2000 - 2006 yılları arasında Balkan ülkelerine toplam 5 milyar Euro mali yardım yaptı. Avrupa Birliği bu yılın sonuna kadar Güneydoğu Avrupa ülkelerinin ortak bir serbest ticaret bölgesi kurmasını ve karşılıklı ticari engelleri kaldırmasını umuyor.

AB, üyelik perspektifiyle Balkan ülkelerindeki demokrasi, hukuk devleti ve ekonomik kalkınmayı sağlama almak istiyor. Avrupa Birliği dışişleri bakanları Salzburg’da 10 - 11 Mart’ta bir araya gelerek genişleme sürecini görüşecekler.