AB-Rusya hattında Navalni krizi büyüyor

Avrupa Birliği (AB) ile Rusya arasında, Rus muhalif politikacı Aleksey Navalni’nin zehirlenmesi konusunda yaşanan gerilim tırmanıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Navalni'nin zehirlenmesi ile ilgili olarak AB'nin Rus yetkilileri hedef alan yaptırımlarına tepki göstererek misilleme kararı alındığını duyurdu. 

Bakanlık'tan yapılan açıklamada, AB’nin geçen ay aldığı yaptırım kararı kınandı, “bahane” olarak nitelendirilen gerekçelerin “gayri meşru” ve “kabul edilemez” olduğu vurgulandı. Açıklamada, AB’nin yaptırım kararında etkisi olan Avrupalı yetkililere Rusya’nın yaptırım uygulayacağı vurgulanırken bu yaptırımların kimleri kapsayacağı hakkında bilgi verilmedi. 

Rusya Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, AB’nin yaptırım kararına öncülük eden üye ülkelerin, kendilerinden talep edilmesine rağmen, Navalni’nin Rusya tarafından zehirlendiği iddiaları hakkında herhangi bir kanıt sunamadığına da dikkat çekildi.

Rus basınında ayrıca Fransa, Almanya ve İsveç’in Moskova büyükelçilerinin, konuyu istişare etmek üzere bugün Rusya Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldığı da aktarıldı. 

"Zehir iç çamaşırına konuldu" iddiası

Bu arada Navalni'nin, kendisini zehirleme operasyonunda yer aldığı iddia edilen bir Rus ajanını, üst düzey bir devlet görevlisi olduğuna inandırarak yaptığı telefon görüşmesinin kayıtları, geniş yankı buldu. 

İngiltere merkezli araştırmacı gazetecilik sitesi Bellingcat tarafından da yayımlanan ses kaydında Navalni, Rusya’nın Federal Güvenlik Servisi (FSB) merkezinden aradığını, “zehirleme operasyonu hakkında” acilen rapor hazırlamakla görevlendirildiğini söyleyerek, Rus ajanı Konstantin Kudryavtsev olduğu iddia edilen kişi ile yaklaşık 48 dakika süren bir telefon görüşmesi gerçekleştiriyor. 

Koronavirüs olduğu için karantinada olduğunu aktaran Kudryavtsev aralarda “bunu telefonda anlatamam” demekle birlikte, konuştuğu kişinin aslında Navalni olduğunu fark etmeden, kendisini zehirleyerek öldürmekle görevlendirilen ekipte yer aldığını doğruluyor. 

Kudryavtsev, Navalni’yi iç çamaşırına konulan zehir ile öldürmeyi planladıklarını anlatıyor. Navalni’nin, iç çamaşırına zehirin konulması sonrasında uçağına bindiği, uçuşun yaklaşık 3 saat sürmesinin beklendiğini ancak uçağın pilotunun Navalni’nin rahatsızlanması üzerine Omsk kentine acil iniş yapması ve havalimanına çağrılan ambülansın hızlı müdahalesi nedeniyle, suikast girişiminin başarısızlıkla sonuçlandığını anlatıyor.

Rus ajanı Kudryavtsev olduğu iddia edilen kişi telefon görüşmesinde ayrıca Navalni hastaneye kaldırıldıktan sonra iç çamaşırı ve pantalonundaki zehirin izlerini yok ettiklerini de aktarıyor.

Kremlin’den “akıl hastası” suçlaması

Rusya'nın iç istihbarat servisi FSB ise Navalni’nin telefon görüşmesine ilişkin video ve ses kaydının sahte olduğunu iddia etti. Navalvi’nin Rus ajanı Kurdyavtsev olduğu iddia edilen kişi ile telefon görüşmesi ise yalnızca 22 saat içinde 13 milyon kez izlendi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dimitri Peskov, Navalni’nin “akıl sağlığının bozuk” ve “kötülük görme sanrısı” olduğunu, aynı zamanda “megaloman karakter özellikleri sergilediğini” söyledi. Peskov ayrıca bu tür suçlamaların “FSB’nin itibarını sarsamayacağını” savundu.

Rus muhalif siyasetçi Navalni, 20 Ağustos'ta Sibirya'nın Tomsk kentinden Moskova'ya uçarken aniden rahatsızlanmış ve uçak Omsk şehrine acil iniş yapmıştı. Burada tedavi altına alınan Navalni, 22 Ağustos'ta tedavisinin devamı için Almanya'ya getirilmişti. Haftalarca yapay komada tutulan Navalni'nin Almanya'da yapılan tahliller sonrası Noviçok adlı maddeyle zehirlendiği anlaşılmıştı. Bu zehirli maddenin 1970'li yıllarda dönemin Sovyetler Birliği'ndeki bilim insanları tarafından geliştirildiği biliniyor.

Navalni, Eylül ayında Berlin'de tedavi gördüğü hastaneden taburcu edilmişti. Rusya, Navalni’ye suikast girişimi suçlamalarını reddediyor.

AP, AFP, dpa/ DA, BK

© Deutsche Welle Türkçe