Şili'de yeni anayasanın önü açıldı
26 Ekim 2020
Güney Amerika ülkesi Şili'de pazar günü düzenlenen referandumdasandığa giden seçmenlerin dörtte üçünden fazlası yürürlükteki anayasanın değiştirilmesi yönünde oy kullandı.
Seçim komisyonu katılım oranının yüzde 50 olduğu referandumda seçmenlerin yüzde 78'inden fazlasının anayasa reformunu desteklediğini duyurdu. Referandumda Şili halkı anayasanın kimin tarafından yazılacağı konusunda da oy kullandı. Referandum sonucuna göre, yeni anayasa vatandaşlardan oluşan bir kurul tarafından hazırlanacak.
Böylece halk, milletvekili ve vatandaşlardan oluşan karışık bir kurulun anayasayı hazırlamasına da karşı çıkmış oldu. Üyeleri 2021'de seçilecek kurulun hazırladığı anayasa taslağı 2022'de referanduma sunulacak. 155 kişi olması öngörülen kurulun yarısını kadın üyeler oluşturacak.
Reform yanlıları referandumun sonucunu sokaklara dökülerek kutladı. Başkent Santiago'da otomobil konvoyları ile sonuç kutlanırken, "Şili uyandı" sloganları duyuldu.
Şili'nin muhafazakar devlet başkanı Sebastian Pinera, referandumun "herkesin birlikte yürümesi gereken bir yolun başı" olduğunu söyledi. Eski anayasanın ülkeyi böldüğünü ifade eden Pinera, "Bugünden itibaren hepimiz yeni anayasanın birlik, istikrar ve gelecek için geniş kapsamlı bir çerçeve oluşturmasına çalışmalıyız" dedi.
Çok sayıda sivil toplum girişimi, sol ve merkez partiler Şili anayasasını kapsamlı değişikliklerin önünde engel olarak görüyordu. Ülkedeki ekonomik eşitsizlikten de anayasa sorumlu tutuluyordu.
Neoliberal Pinochet anayasası
1980'de, Diktatör Augusto Pinochet iktidarında yapılan neoliberal anayasa, ülkede büyük bir ekonomik kalkınma sağlamış ancak sosyal sistemlerin özelleştirilmesi sebebiyle ülkede derin sınıfsal farklılıklar meydana gelmişti. Söz konusu anayasa, diktatörlüğün sona erdiği 1990 yılından bu yana defalarca reforme edilip demokratikleştirilse de neoliberal karakterini korumaya devam ediyor.
Nisan ayında yapılması planlanan referandum, koronavirüs salgını nedeniyle ekim ayına ertelenmişti. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki (ABD) Johns Hopkins Üniversitesi’nin güncel verilerine göre Şili’de şu ana dek 490 binden fazla kişide koronavirüs tespit edilmiş durumda. Ülkede Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 13 bin 500'ü geçti.
AFP,Reuters/BÖ,GA
© Deutsche Welle Türkçe