Çocuklarda dijital medya kullanımı araştırması
28 Kasım 2022
Çocuklarda akıllı telefon, tablet, televizyon gibi dijital medya araçlarının kullanımıyla ilgili Almanya'da bir araştırma yapıldı. Alman sağlık sigortası kurumu KKH’nin Forsa’ya yaptırdığı araştırmada 1001 anne babaya çocuklarının dijital medya kullanımıyla ilgili sorular yöneltildi. Buna göre 2-10 yaşta en çok kullanılan dijital medya araçları arasında televizyon yüzde 85'lik oranla ilk sırada. Onu yüzde 63 ile tablet ve yüzde 59 ile akıllı telefon takip ediyor
10-12 yaş grubunda ise akıllı telefon kullanımı, televizyonun önüne geçiyor. Bu grupta yüzde 90’lık bir kesim akıllı telefonu çocuğunun en çok kullandığı dijital medya aracı olarak gösterirken ikinci sırada yüzde 86 ile televizyon geliyor.
Ankete göre 2-12 yaş grubu çocuklarda oyun konsolu kullanımı yüzde 40’lık, masaüstü ve dizüstü bilgisayar kullanımı ise yüzde 30’luk bir paya sahip.
2-4 yaş grubu çocukların anne babalarının yüzde 12’si ise çocuğunun henüz bu elektronik cihazlardan hiçbirini kullanmadığını belirtti.
Ekrana bakma süresi
Araştırmaya katılan ebeveynlerin yüzde 25’i çocuklarının günde bir ila iki saat ekrana baktığını söyledi. Bu sürenin yarım ile bir saat olduğu çocukların oranı yüzde 27 olurken, yüzde 14’lük bir kesimde çocuğun ekrana bakma süresi iki ile üç saat arasında değişiyor. Çocukların yüzde 4’ünde ise ekrana bakma süresi beş saate kadar çıkıyor. Oğlan ve kız çocuklarında dijital medya kullanımı alışkanlıkları bakımından bir fark gözlenmiyor.
10-12 yaş grubunda ekrana bakma süresi küçüklere göre daha fazla. Bu grubun yüzde 10’unda ekrana bakma süresi üç ila beş saat aralığına kadar yükselebiliyor. 2-4 yaş grubundaki çocukların yüzde 84’ünde ekrana bakma süresi iki saati geçmiyor. Bu gruptakilerin yüzde 48’inde ekrana bakma süresini anne babalar yarım saat ile sınırlandırıyor.
Üç yaşına kadar "ekransızlık" tavsiyesi
Çocuk ve Genç Doktorları Meslek Birliği Sözcü Yardımcısı Tanja Brunnert çocukların üç yaşına kadar hayatı "ekransız" geçirmesi tavsiyesinde bulunuyor. Brunnert anne babalara üç yaş altı çocukların "ekranla temasını tamamen kesme" önerisinde bulunuyor. Psikolog Franziska Klemm de dijital medyanın çocuğun ikinci yaşını tamamlayana kadar herhangi bir yararının olmadığını belirtiyor.
Klemm "Medya kullanımında süre ya da içeriğin çocuk için fazla olup olmadığını kestirebilmek için anne babaların çocuklarını gözlemlemesi gerek. Eğer çocukta öfke, konsantrasyonsuzluk ya da daha fazla hareket ihtiyacı doğuruyorsa bunlar medya ile geçirilen sürenin de buna uygun olarak ayarlanması gerektiğini gösteren işaretlerdir" diyor. Çocukların dijital dünya ile adım adım ilişkilenmesi gerektiğini belirten Klemm "Bu, çocukları sokaktaki trafikle güvenli bir biçimde tanıştırmaya benzer" diyor.
Dijital medya kullanımı ebeveynde endişe yaratıyor
Çocuklarda dijital medya kullanımı anne ve babalar açısından da bir endişe kaynağı. Yüzde 54’lük bir kesim çocuğunun yaşına uygun olmayan ya da tehlikeli içeriklere veyahut sanal mobbinge maruz kalacağı endişesini taşıyor. Anne babaların yüzde 43’ü çocuğun sağlığının medya kullanımından olumsuz etkilenebileceği endişesine sahip. Yüzde 34’lük bir kesim de aile, arkadaşlar ve hobiler için ayrılan sürenin medya tüketimi sebebiyle azalacağı endişesini taşıyor.
Alman psikolog Klemm de "Aşırı, kontrolsüz medya kullanımı ve çocuklara uygun olmayan içeriklerle temas, çocukların sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir" uyarısını yapıyor. Brunnert ise dijital medya kullanımının artmasıyla dil gelişiminde bozuklukların, uyku davranışı ve konsantrasyon becerisinde olumsuz sonuçların doğabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıca zaman içerisinde bağımlılık sorunlarının da oluşabileceğini ekliyor.
"Ebeveynler gücü elden bırakmamalı"
Dijital medya kullanımını yasaklamanın hayatın gerçekliğiyle bağdaşmadığını söyleyen Brunnert, anne ve babaların süre ve içerik konusunda net kurallar koyması ve bunların uygulanıp uygulanmadığını da denetlemesi gerektiğini belirtiyor. Her ne kadar bu yorucu olsa da gücün anne ve babaların elinde olması gerektiğini ifade ediyor.
dpa / EC, BK