Çin'e Uygurlarla ilgili yeni suçlama

Çin'in Sincan Özerk Bölgesinde yüz binlerce Uygur'un pamuk tarlalarında zorla çalıştırıldığı iddia edildi. Washington merkezli düşünce kuruluşu Küresel Politikalar Merkezi'nin (CPG) raporunda, Çin devletinin 2018'de Uygurların yoğun olarak yaşadığı üç bölgede en az 570 bin kişiyi zorunlu çalışma programları çerçevesinde pamuk hasadında çalıştırdığı kaydedildi.

CPG'nin hükümet belgelerine dayandırdığı raporda zorla çalıştırılanların gerçek sayısının yüz binlerce kişi daha fazla olabileceğine işaret edildi. Dünyada kullanılan pamuğun yüzde 20'sinden fazlasının Sincan'da üretildiğine dikkat çekilen raporda bu durumun küresel pamuk sevkiyat zincirine çok önemli etkilerinin olabileceği kaydedildi. Avustralya merkezli Stratejik Politikalar Enstitüsü Mart ayında Adidas, Gap ve Nike gibi çeşitli uluslararası markaları, Uygurların zorla çalıştırılmasıyla elde edilen ürünleri üretimde kullanmakla suçlamıştı.

İnsan hakları kuruluşları ve araştırmacılar, Sincan'da en az bir milyon Uygur ve diğer Müslüman azınlıkların yüzlerce kampta kapalı tutulduğunu, bu kamplarda dinlerinden, kültürlerinden ve dillerinden vageçmeye zorlandıklarını ve kısmen kötü muameleye maruz kaldıklarını ortaya koyan raporlar yayımlamıştı. Sürgündeki Uygur kuruluşları Pekin yönetimini ayrıca cinayet, kaçırma, işkence ve zorla kısırlaştırma uygulamalarıyla suçluyor.

Çin "eğitim merkezi" diyor

Suçlamaları reddeden Çin yönetimi ise söz konusu kampları "eğitim merkezleri" olarak nitelendiriyor. Pekin, bu merkezlerin İslamcı radikalleşmeye karşı kurulduğunu, aradan geçen zamanda kamptakilerin yarısından fazlasınının bu merkezlerden ayrıldığını savunuyor. Ancak insan hakları aktivistleri, kamplarda kalan pek çok kişinin fabrikalara yönlendirildiğini belirtiyor.

Hükümet belgelerine dayandırılan CPG raporunda Uygurların polis gözetiminde çalıştırıldığı, askeriye benzeyen bir idare çerçevesinde bir bölgeden diğerine sevk edildikleri kaydediliyor.

Raporun yazarlarından Adrian Zenz, çalıştırılan kişilerden bazılarının sürecin başında para kazanmak için programda çalışmaya rıza göstermiş olabileceğini belirterek "Ancak zorlamanın nerede bittiğini ve rızanın nerede başladığını tanımlayabilmek imkansız" dedi.

ABD, insan hakları ihlallerini ve "kölelik" koşullarını gerekçe göstererek Aralık ayı başında Sincan'dan pamuk ithalatını durdurmuş, Çin ise ABD yönetimini yalan haber yaymakla suçlamıştı. ABD'de kullanılan pamuğun yaklaşık beşte biri Sincan bölgesinden tedarik ediliyor.

AFP/BK,BÖ

© Deutsche Welle Türkçe