Francusko-nemački propagandni rat

Vilhelm II nadmeno ulazi u rat. Monarha sledi njegova hrabra, disciplinovana i dobro naoružana vojska. Ipak, nema ponosnog pogleda nemačkog cara na francuskoj propagandnoj razglednici (slika gore), nastaloj ubrzo po izbijanju Prvog svetskog rata. Vilhelm sedi na konju-igrački, a konjska leđa su neka vrsta kade za kupanje. Umesto uobičajenog nemačkog šlema sa oštricom, monarh na glavi ima nošu. Svoju vojsku car vuče na nekoj vrsti uzice, kao male olovne vojnike, koji marširaju tipično nemački – disciplinovano.

Cilj kritike je takozvani nemački militarizam, koji se u Francuskoj ismevao, ali koji je istovremeno i širio strah. Suseda istočno od Rajne, Francuzi su se pribojavali zbog njegove vojne moći. Zato je izrugivanje nemačkom caru, kao komandantu vojnika-igračaka imalo za cilj hrabrenje domaćih vojnika.

Nemačko-francuski ratovi

Istorija uzajamnog blaćenja Nemaca i Francuza isto je tako duga kao i njihovo neprijateljstvo, a ono je počelo mnogo pre 1914. Početkom Prvog svetskog rata nemački vojnici umarširali su u Francusku. Sto godina ranije situacija je bila obrnuta. Francuski car Napoleon Bonaparta prodro je duboko preko Rajne i Majne ka Pruskoj. Francuske trupe umarširale su i u Berlin. U bici kod Lajpciga 1813. okončan je Napoleonov pohod u Nemačkoj.

Već 1870. zaraćene nacije ponovo ulaze u vojni sukob: Francuska objavljuje rat Pruskoj i njenim saveznicima. Pruski kancelar Oto fon Bizmark prethodno je sadržaj razgovora između francuskog ambasadora i pruskog kralja Vilhelma I svesno iskoristio za zaoštravanje situacije i time doprineo izbijanju rata.

Nakon nemačke pobede ponovo je usledila provokacija, prema mišljenju Francuza potpuno neumerena. Upravo je u Sali ogledala u Versajskom dvorcu, 1871. godine proglašeno Nemačko carstvo. Ogorčeni Francuzi morali su da se pomire i sa aneksijom regiona Alzas i Lorena. Otada se Bizmarkovo ime u francuskom jeziku koristi kao sinonim za podlost.

Tradicionalno neprijateljstvo

Nemačko-francuski odnos otada sve češće počinje da se opisuje kao „tradicionalno neprijateljstvo“. Pritom, za Francuze postoje „dve Nemačke“: dobra duhovna Nemačka sa Šilerom ili Geteom i vojno-agresivna, čije je otelotvorenje u očima Francuza bila Pruska. Pored divljenja francuskoj kulturi i Nemci su bili sumnjičavi, bojeći se francuske osvete za poraz iz 1871. godine. Ipak odnosi dveju zemalja su se poboljšavali. Od 1901. francuski je prvi strani jezik koji se učio u nemačkim školama.

Proces pomirenja ponovo je prekinut 1914. godine, kada je Nemačka 3. avgusta objavila Francuskoj rat. Nemačke trupe ubrzo su krenule u pohod. Posle iskustva sa ubedljivom pobedom iz 1871. godine, nemačka vojska je francuskog neprijatelja videla kao slabog, neorganizovanog, loše naoružanog, ali i plašljivog, barem što se tiče nemačke propagande. Sa druge strane, Francuzi su pamtili obim razaranja prethodnih nemačko-francuskih ratova. To se uskoro i potvrdilo.

Nemački varvari?

„Sa pravim zadovoljstvom, sofisticiranom surovošću i nemilosrdnim divljaštvom, carevi vojnici su izveli razarački posao, koji su im naložili njihovi gospodari rata“, pisao je list Le Miroir u septembru 1914. Sve češće su novine i propagandni leci prikazivali Nemce kako uništavaju crkve, biblioteke i ostala kulturna dobra. Propagandna poruka bila je jasna: Nemačka i njeni vojnici su necivilizovani i nekulturni varvari, divlji i nasilni. Kružile su i slike nemačkih vojnika koji ubijaju francuske civile.

Jedan nemački novinar 1914. je pisao da Nemci od Francuza „željnih pljačke i krvi“ mogu da se zaštite samo „ako im se temeljno iskoreni izliv šovinizma i nacionalne uobraženosti“. Dva suseda, Nemačka i Francuska, zaista su četiri godine vodile krvavi rat, a već 1939. ponovo su međusobno zaratile u novom svetskom ratu. Tek 1963. godine, potpisivanjem Jelisejskog ugovora, prekinuto je viševekovno „tradicionalno neprijateljstvo“. Stari neprijatelji konačno su postali prijatelji.